Nowelizacja ustawy o OZE. Ważne zmiany dla wiatraków
W przedstawionym wczoraj projekcie nowelizacji ustawy o OZE znajdziemy regulacje, które mają zmienić zasady realizacji projektów wiatrowych, a także wyjaśnić kwestię opodatkowania, będącej przedmiotem zamieszania po przyjęciu w ubiegłym roku ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.
Do przygotowanej przez PiS i przyjętej w połowie ubiegłego roku ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, nazywanej potocznie ustawą odległościową lub antywiatrakową, wpisano regulacje, które miały zmienić status elektrowni wiatrowych w kontekście Prawa budowlanego.
Te regulacje zmieniły jednak sytuację wiatraków także w kontekście ich opodatkowania, a od początku tego roku część gmin zdecydowała się na nałożenie wyższego opodatkowania wiatraków – mimo niejasności interpretacyjnych i mimo zapewnień formalnych autorów ustawy, czyli grupy posłów PiS, którzy przekonywali, że podatek nie zostanie zwiększony. Opinię wskazującą na zasadność zwiększenia opodatkowania po wprowadzeniu ustawy „antywiatrakowej” wyraziło natomiast Ministerstwo Finansów.
Taka interpretacja oznaczała dla właścicieli wiatraków, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej na skutek drastycznego spadku cen zielonych certyfikatów, dodatkowo wyższe koszty funkcjonowania. Zdaniem branży nowe zasady przekładają się nawet na kilkukrotny wzrost kosztów związanych z podatkiem od nieruchomości.
Zamieszania powstałego wokół opodatkowania farm wiatrowych nie chciało dotąd wyjaśnić żadne z ministertersw czy autorzy ustawy, poprzez przygotowanie i przyjęcie przepisów doprecyzowujących. Ostatecznie Kancelaria Prezesa Rady Ministrów stwierdziła, że energetyka wiatrowa to obszar, którym powinno zająć się Ministerstwo Energii, a ME przygotowało odpowiednie regulacje, wykorzystując do tego planowaną nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii.
W opublikowanym wczoraj projekcie tej nowelizacji znajdziemy szereg zapisów doprecyzowujących status wiatraków.
Ministerstwo Energii proponuje rozwiązania, których skutkiem będzie zmiana zasad opodatkowania elektrowni wiatrowych podatkiem od nieruchomości, pobieranym na podstawie ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.
Jak zaznacza ME, celem projektowanych zmian jest przywrócenie w tym zakresie stanu prawnego sprzed zmian dokonanych ustawą o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.
Resort energii przypomina, że w wyniku zmiany dokonanej przepisem art. 9 pkt 3 ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, elektrownie wiatrowe zostały wprost wymienione jako obiekt budowlany w kategorii XXIX Załącznika do ustawy Prawo budowlane. W efekcie budowlą w Prawie budowlanym stała się cała elektrownia wiatrowa, tj. zarówno jej części budowlane, jak i elementy techniczne. Powyższe okoliczności wpłynęły na opodatkowanie budowli podatkiem od nieruchomości.
Teraz proponowane przez ME zmiany mają wyjaśnić wątpliwości związane z opodatkowaniem wiatraków, przywracając stan obowiązujący przed przyjęciem ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. W opublikowanym wczoraj projekcie nowelizacji ustawy o OZE resort energii przewidział przywrócenie brzmienia definicji budowli zawartej w ustawie Prawo budowlane, obowiązującego przed dniem wejścia w życie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. W efekcie obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości ma dotyczyć wyłącznie części budowlanych elektrowni wiatrowych.
Zmiany w opodatkowaniu elektrowni wiatrowych mają nastąpić od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wejdzie w życie znowelizowana ustawa o OZE. Ministerstwo Energii zakłada, że nowelizacja zacznie obowiązywać już od 1 września br.
Pozwolenie na budowę
Zmianie ulegną również regulacje związane z pozwoleniem na budowę. ME chce przewrócić stan, w którym pozwolenia na budowę zachowują ważność na zasadach określonych w przepisach ustawy Prawo budowalne.
Ministerstwo podkreśla, że inwestorzy, którzy posiadają decyzję o pozwoleniu na budowę, powinni mieć prawo do tego, aby na podstawie uprawnień z niej płynących mogli zrealizować swoją inwestycję nawet wtedy, jeśli z jakichkolwiek przyczyn konieczna będzie np. zmiana projektu budowlanego, która będzie wymagała zmiany pozwolenia na budowę w trybie art. 36a ustawy Prawo budowlane.
Tymczasem, zgodnie z obecnym stanem prawnym, zmiana taka traktowana jest jako nowe pozwolenie na budowę i wobec tego uniemożliwia realizację projektu wiatrowego na dotychczasowych zasadach, czyli bez uwzględnienia restrykcyjnego kryterium odległościowego, które wpisano do ustawy „antywiatrakowej”.
Jak zaznacza Ministerstwo Energii, zaproponowane poprawki pozwolą na uniknięcie sytuacji, w której regulacje „radykalnie ingerują w zasadę ochrony praw nabytych albo ekspektatywę ich uzyskania, bez zapewnienia odpowiedniego okresu przejściowego”.
– Zwrócić należy uwagę, że realizacja fazy budowlanej projektu inwestycyjnego w obszarze energetyki wiatrowej, w systemie aukcyjnym rozpoczynana będzie w większości przypadków po wygraniu aukcji. Dlatego obowiązujący obecnie termin 3-letni na uzyskanie pozwolenia na użytkowanie, liczony od dnia wejścia w życie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, w perspektywie braku wpływu inwestora na termin przeprowadzenia aukcji w ramach której możliwe będzie pozyskanie wsparcia, jest wysoce dotkliwy, ponieważ znacznie utrudnia możliwość realizacji inwestycji mimo uzyskania prawomocnego pozwolenia na budowę – komentuje ME.
Resort energii zauważa, że „jeśli wziąć pod uwagę ograniczenia czasowe charakterystyczne dla tego rodzaju projektów, jak na przykład złożony proces kontraktacji turbin, obostrzenia wynikające z decyzji środowiskowej w zakresie okresu w jakim możliwe jest prowadzenie robót budowlanych (ochrona lęgowa ptaków) to pozostaje niewiele czasu na podjęcie decyzji o przystąpieniu do budowy inwestycji i zaciągnięciu zobowiązań związanych z jej realizacją”.
Modernizacja i ochrona mieszkańców
Ministerstwo Energii proponuje również zniesienie ustawowego zakazu modernizacji oraz remontów funkcjonujących instalacji wytwórczych, co powinno umożliwić tzw. repowering starych wiatraków, a więc zastępowanie ich nowszymi i wydajniejszymi maszynami.
ME postuluje ponadto wprowadzenie możliwości lokalizacji budynków w okolicy już funkcjonujących elektrowni wiatrowych. Proponuje się zniesienie ustawowego zakazu, jeśli wynika to z woli społeczności lokalnej.
Resort energii chce również wprowadzić regulacje mające na celu „ochronę mieszkańców przed ewentualnymi szkodami związanymi z funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych, czego obowiązujące przepisy nie gwarantują, tj. wprowadzenia rozwiązań, które w analogiczny sposób jak ma to miejsce w przypadku ochrony mieszkańców przed szkodami środowiskowymi, czy szkodami górniczymi, gwarantują mieszkańcom należytą im ochronę, w szczególności poprzez obowiązek stosowania przez potencjalnych inwestorów najlepszych praktyk oraz najlepszych dostępnych technologii, a także wraz z obowiązkiem ciążącym na inwestorze dotyczącym przywrócenia stanu sprzed zaistnienia ewentualnej/potencjalnej szkody spowodowanej funkcjonowaniem elektrowni wiatrowej”.
Nowy koszyk aukcyjny
Najnowszy projekt nowelizacji ustawy o OZE to dla wiatraków również zmiana koszyka aukcyjnego. Według nowej propozycji Ministerstwa Energii, energetyka wiatrowa ma trafić do wspólnego koszyka z fotowoltaiką. Elektrownie wiatrowe będzie można zgłosić do aukcji również w ramach koszyka dla instalacji hybrydowych, których definicję chce zmienić ME. Dla obu koszyków w tym roku ME nie przewiduje aukcji, które miałyby się odbyć po wprowadzeniu w życie znowelizowanej ustawy o OZE, a więc – jak chce resort energii – po 1 września 2017 r.
Ministerstwo Energii przy okazji skrytykowało projekt nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (druk 814), który przygotowała Platforma Obywatelska, nazywając go „niedoskonałą poselską próbą zmian przedmiotowej ustawy”.
ME ocenia jednocześnie w uzasadnieniu do proponowanych zmian, że od II kwartału 2016 r., po którym weszła w życie ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych „nastąpił rozwój sektora energetyki wiatrowej w Polsce”, na co dowodem ma być podana przez ME liczba 153,166 MW, odpowiadająca mocy powstałych od tego czasu elektrowni wiatrowych.
Więcej o zmianach w ustawie o OZE zaproponowanych w opublikowanym wczoraj projekcie nowelizacji tej ustawy w artykule: ME opublikowało projekt nowelizacji ustawy o OZE. Co się zmieni?
red. gramwzielone.pl
