Co zmiany w zakresie VAT oznaczają dla prosumentów?

Na mocy niedawno uchwalonej nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii czynność wprowadzania i poboru energii z sieci nie jest już wyłączona z katalogu czynności opodatkowanych VAT, co oznacza,  że co do zasady podlega VAT – piszą dla portalu Gramwzielone.pl Katarzyna Klimkiewicz-Deplano i Marcin Baj z kancelarii Advicero Tax.

Jak wskazywaliśmy w artykule z 12 marca 2018 roku, na gruncie uprzednio obowiązujących przepisów istniało wyraźne wyłączenie zawarte w ustawie o OZE, na mocy którego wprowadzanie do i pobór energii z sieci nie podlegały VAT. Nowelizacja ustawy o OZE uchyliła to wyłączenie. W efekcie – na mocy obecnie obowiązujących przepisów – czynności wprowadzania do i poboru energii z sieci co do zasady są opodatkowane VAT.

Znaczenie nowelizacji w zakresie VAT dla prosumentów

REKLAMA

Czy jednak nowelizacja będzie mieć praktyczne znaczenie dla wszystkich podmiotów wprowadzających i pobierających energię z sieci? Wydaje się, że nie, gdyż prosumenci, u których wartość sprzedaży będzie niższa niż 200 000 zł netto (w skali roku), będą mogli skorzystać ze zwolnienia podmiotowego, stosownie do przepisów ustawy o VAT.

Jeżeli dana osoba dopiero rozpoczyna sprzedaż w trakcie danego roku, zwalnia się taką sprzedaż z VAT,  jeżeli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 200 000 zł netto. Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej z VAT przekroczy wspomnianą kwotę, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Należy zauważyć, że dla celów ustalenia, czy limit 200 000 zł został przekroczony, należy brać pod uwagę całą sprzedaż dokonywaną przez daną osobę, a nie jedynie sprzedaż z tytułu wprowadzania i poboru energii.

Czy warto być podatnikiem zwolnionym z VAT?

Wskazane powyżej, tak zwane podmiotowe zwolnienie z VAT oznacza, że osoba z niego korzystająca nie jest zobligowana do wykonywania obowiązków wynikających z ustawy o VAT, a więc m.in.:

• rejestracji dla celów VAT,
• naliczania VAT na sprzedaży,
• dokumentowania sprzedaży fakturami VAT,
• składania do urzędu skarbowego deklaracji VAT i plików JPK.

Podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT są natomiast zobligowani do prowadzenia ewidencji sprzedaży.

Należy także zauważyć, że skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT pozbawia podstawowego prawa przysługującego podatnikom VAT – prawa do odliczenia VAT naliczonego od zakupów dokonywanych dla celów późniejszej sprzedaży. Oznacza to brak prawa do odliczenia VAT naliczonego na zakupie towarów i usług użytych do wykonania mikroinstalacji, a także wszelkich usług wykorzystanych do późniejszego jej utrzymywania.

Korzyści z uznania działalności prosumentów za podlegającą VAT

Jeżeli dana osoba:

REKLAMA

• przekroczy wspomniany limit i nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT albo
• zrezygnuje ze zwolnienia podmiotowego z VAT,

będzie musiała realizować szereg obowiązków, o których mowa w ustawie o VAT, a więc m.in., co do zasady:

• zarejestrować się jako podatnik VAT,
• naliczać VAT na dokonywanej sprzedaży,
• dokumentować sprzedaż za pomocą faktur,
• składać do urzędu skarbowego deklaracje VAT i pliki JPK.

Co  istotne jednak, jednocześnie taki podmiot, będący już podatnikiem VAT, będzie mieć prawo do odliczania VAT naliczonego od zakupów mających związek z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi VAT.

Jeżeli więc przykładowo:

• dana osoba zakupi i zainstaluje mikroinstalację służącą czynnościom opodatkowanym (wprowadzanie i pobór energii),
• zakup będzie udokumentowany fakturą VAT,

to takiej osobie powinno przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury zakupowej.

Należy zauważyć, że niestosowanie się do obowiązków wynikających z ustawy o VAT, tj. obowiązku rejestracji czy tez odprowadzania VAT należnego od sprzedaży, może skutkować powstaniem zaległości podatkowych, które trzeba będzie uregulować wraz z odsetkami za zwłokę, a także nałożeniem kar przewidzianych w Kodeksie Karnym Skarbowym.

Co jest korzystniejsze?

Osoby mające zdecydować się na jedną z opcji (skorzystanie ze zwolnienia albo rezygnacja z niego) powinny przeanalizować, która z możliwości jest dla nich bardziej opłacalna.

Skorzystanie ze zwolnienia podmiotowego z VAT jest generalnie opłacalne, gdy dana osoba dokonuje sprzedaży na rzecz:

• osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej,
• podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, ale zwolnionych podmiotowo z VAT ze względu na wartość sprzedaży,
• podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo z VAT

i jednocześnie nie dokonuje zakupów, z których mogłaby odliczyć znaczną kwotę podatku naliczonego VAT.

Zwolnienie podmiotowe z VAT nie jest natomiast co do zasady opłacalne, gdy:

• nabywcami towarów i usług oferowanych przez daną osobę są czynni podatnicy VAT,
• prowadzący działalność dokonuje sprzedaży towarów i usług opodatkowanych stawkami niższymi niż podstawowa,
• prowadzący działalność dokonuje znacznych zakupów inwestycyjnych.

Wybór danej opcji powinien być poprzedzony indywidualna analizą danego przypadku biznesu. Warto zaznaczyć, że przy takiej analizie należy wziąć pod uwagę nie tylko transakcje z danego okresu, ale też prognozowane na kolejne lata kwoty i rodzaje przychodów i wydatków.

Katarzyna Klimkiewicz-Deplano, Partner, Advicero Tax Sp. z o.o.

Marcin Baj,  Senior Consultant, Advicero Tax Sp. z o.o.