To kluczowa zmiana w Czystym Powietrzu. Bez tego nie będzie dofinansowania

Dzisiaj rozpoczyna się nabór wniosków w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze. Zmieniły się kryteria i wysokość dofinansowania. Pieniędzy nie będzie można już otrzymać na piece gazowe i instalacje fotowoltaiczne. Nowością jest objęcie wszystkich beneficjentów obowiązkiem wykonania audytu i świadectwa energetycznego.

Po kilku miesiącach przerwy dzisiaj rusza nabór wniosków o dofinansowanie w nowej odsłonie programu Czyste Powietrze. Przyjmowanie wniosków Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) zawiesił w listopadzie zeszłego roku, tłumacząc to nieprawidłowościami w wydawaniu dofinansowania i potrzebą większej ochrony beneficjentów programu. Temu miała służyć opracowana w ostatnich miesiącach gruntowna reforma programu.

Program Czyste Powietrze jest przeznaczony – podobnie jak w poprzedniej edycji – wyłącznie dla właścicieli a domów jednorodzinnych, którym oferowane jest dofinansowanie kompleksowej termomodernizacji budynków oraz wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła wykorzystujących paliwo stałe na nowe źródła ciepła. Wnioski o dofinansowanie można złożyć w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej.

REKLAMA

Nawet 135 tys. zł dofinansowania

W programie nadal obowiązuje zasada: im niższy dochód, tym wyższa dotacja. Beneficjenci programu mogą otrzymać do 135 tys. zł dotacji w przypadku najwyższego poziomu dofinansowania z kompleksową termomodernizacją. W podwyższonym i podstawowym poziomie dofinansowania dofinansowanie wynosi odpowiednio 99 tys. zł i 66 tys. zł.

W nowej edycji Czystego Powietrza NFOŚiGW chce dotrzeć z ofertą dofinansowania do mniej zamożnych gospodarstw domowych i pomóc im w bezpiecznym zrealizowaniu inwestycji. Ma w tym pomóc wdrożenie systemu gminnych operatorów.

Zadaniem operatorów jest przede wszystkim dotarcie do najmniej zamożnych właścicieli domów, uprawnionych do otrzymania najwyższego dofinansowania, i zapewnienie im pełnego wsparcia – od określenia zakresu inwestycji, przez składanie wniosku i monitorowanie realizacji, aż po rozliczenie dotacji.

Do pełnienia zadań operatorów w programie Czyste Powietrze zgłosiło się dotychczas ponad 950 gmin, czyli ponad 38% gmin w Polsce.

Tak będą chronieni beneficjenci dofinansowania

Zawieszając program Czyste Powietrze w listopadzie zeszłego roku, NFOŚIGW informował, że z powodu niewystarczającej ochrony beneficjentów w programie dochodziło do wielu nadużyć. Ich sprawcami mieli być między innymi nieuczciwi wykonawcy, którzy po otrzymaniu prefinansowania na przyszłe inwestycje nie podejmowali się prac objętych dofinansowaniem. Teraz beneficjenci programu Czyste Powietrze mają być zabezpieczeni na takie sytuacje przez warunek, zgodnie z którym prefinansowanie w podwyższonym poziomie dofinansowania będzie możliwe wyłącznie przy nadzorowaniu inwestycji przez operatora.

Fundusz informował też o przypadkach zawyżania kosztów inwestycji przez wykonawców. Dlatego w nowej edycji Czystego Powietrza zostaną wprowadzone limity dotacji w poszczególnych rodzajach kosztów kwalifikowanych (np. ocieplenie ścian czy wymiana okien), które powinny chronić beneficjentów przed nieuczciwym zawyżaniem cen.

NFOŚiGW postanowił przeciwdziałać także nadużyciom związanym z szybkim przepisywaniem własności domów w celu uzyskania wyższego dofinansowania. Aby taka praktyka nie miała już miejsca, wprowadzany został wymóg minimum 3-letniego okresu posiadania nieruchomości (przy czym ten warunek nie dotyczy sytuacji spadkowych).

Audyt i świadectwo energetyczne będą obowiązkowe

Lepszemu wydatkowaniu pieniędzy z Czystego Powietrza ma także służyć konieczność potwierdzenia standardu energetycznego budynku. Nowością jest obowiązek udokumentowania efektywności energetycznej przed realizacją przedsięwzięcia i po jego wykonaniu.

Obowiązkowy będzie audyt energetyczny określający stan budynku i zakres koniecznych prac. Po inwestycji powinno zostać wystawione świadectwo charakterystyki energetycznej potwierdzające osiągnięte oszczędności. Oba dokumenty muszą być sporządzone przez osoby z uprawnieniami. Na ich wykonanie przysługuje dofinansowanie w wysokości do 1,6 tys. zł.

Takie zasady mają zabezpieczyć beneficjentów przed nieuczciwymi praktykami i nieefektywną termomodernizacją, która może np. wpłynąć na nadmierny wzrost rachunków za energię elektryczną po zainstalowaniu pompy ciepła. W poprzedniej wersji programu audyt był obowiązkowy tylko przy kompleksowej termomodernizacji, a – jak podkreśla NFOŚiGW – wykonywały go osoby „o różnym poziomie doświadczenia”.

REKLAMA

W nowej edycji Czystego Powietrza audyt powinien być wykonany tylko przez specjalistę z listy osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, prowadzonej przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Obowiązywać ma też nowy formularz, przy czym NFOŚiGW zaznacza, że przejściowo – do końca lipca br. – audyt może być wykonany „po staremu”, ale formularz musi już być podpisany przez osobę z wykazu MRiT.

.

.

Z Czystego Powietrza wypadło sporo pomp ciepła

W nowej wersji Czystego Powietrza dofinansowanie na niektóre kategorie źródeł ogrzewania będzie można otrzymać tylko na zakup i instalację urządzeń znajdujących się na tzw. liście ZUM. Jest ona obowiązkowa dla pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno oraz kotłów na pellet.

Zasady uwzględniania wybranych urządzeń na liście ZUM w nowej wersji programu Czyste Powietrze spotkały się ostatnio z dużą krytyką branży pomp ciepła, która wskazywała, że o ile z listy zostały usunięte modele pomp ciepła posiadające europejskie certyfikaty, to znalazły się na niej urządzenia, które nie podlegają etykietowaniu energetycznemu.

Reprezentująca branżę pomp ciepła organizacja PORT PC alarmowała, że z listy ZUM powinny zostać usunięte urządzenia, które nie podlegają etykietowaniu energetycznemu, a mimo to mają przypisane klasy energetyczne.

- Zgłosiliśmy sprawę do NFOŚiGW. Efekt jest taki, że w bazie ZUM przy matach grzewczych i grzejnikach elektrycznych zniknęła najwyższa klasa energetyczna A+++, ale nadal pozostały klasy A++, A+ i A. To nonsens i zwykłe oszustwo wobec konsumentów – komentował prezes PORT PC Paweł Lachman.

Więcej na ten temat w artykule: Lista ZUM – pułapka dla beneficjentów programu Czyste Powietrze?.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.