Zmiany w programie Czyste Powietrze. Więcej kontroli, koniec z dopłatami do ogrzewania gazem
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił projekt zmian w programie Czyste Powietrze. Program na nowych zasadach rusza już 31 marca 2025 r. Jakie zmiany czekają beneficjentów?
W prezentacji projektu zmian w Czystym Powietrzu udział wzięli: wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta, prezes NFOŚiGW Dorota Zawadzka-Stępniak oraz wiceprezes NFOŚiGW Robert Gajda.
Wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta podkreślił, że dwa główne powody zmian w programie Czyste Powietrze to poprawa bezpieczeństwa beneficjentów, „żeby obywatele przestali być oszukiwani”, oraz poprawa efektywności programu, aby wnioskodawcy sprawniej przechodzili przez program, szybciej wykonywali potrzebne inwestycje i dostawali dotacje.
Z kolei prezes NFOŚiGW Dorota Zawadzka-Stępniak podkreśliła, że celem wstrzymania naboru i przygotowania reformy programu jest „ochrona przed rachunkami grozy” dzięki osiągnięciu możliwie najlepszych efektów w postaci zmniejszonego zapotrzebowania na energię w domach beneficjentów dofinansowania.
Przypomnijmy, że pod koniec listopada bez wcześniejszej zapowiedzi NFOŚiGW wstrzymał przyjmowanie wniosków w ramach programu Czyste Powietrze do wiosny 2025 r. Wstrzymanie programu Fundusz tłumaczył koniecznością przeprowadzenia reformy i uszczelnienia systemu. NFOŚiGW stwierdził, że wyeliminowanie nadużyć i efektywniejsze wydatkowanie środków publicznych zapewnią nowe zasady programu, które wejdą w życie w 2025 r.
Maksymalne ceny urządzeń w Czystym Powietrzu
W nowej odsłonie programu Czyste Powietrze z uwagi na inflację NFOŚiGW chce uaktualnić progi dochodowe oraz limity kosztów na poszczególne inwestycje obejmowane dofinansowaniem.
Wiceprezes NFOŚiGW Robert Gajda poinformował, że wśród wprowadzanych po 6 latach funkcjonowania programu zmian pojawią się maksymalne ceny na usługi i towary. – Skończą się sytuacje, kiedy płaciliśmy za drzwi po 20 tys. zł albo za okna 40 tys. zł. Będzie określona wysokość cen, które będą obowiązywały w programie – podkreślił wiceprezes.
Prefinansowanie dla właścicieli domów, a nie wykonawców
Robert Gajda poinformował, że w nowej wersji programu prefinansowanie będzie wypłacane wyłącznie na celowe konto beneficjenta, które zostanie stworzone specjalnie dla tego rodzaju inwestycji. Skończą się wypłaty zaliczek bezpośrednio na konto wykonawcy. Prefinansowanie ma być obniżone z 50 proc. do 20 proc.
Wiceprezes NFOŚiGW Robert Gajda zapewnił, że te zmiany wykluczą ryzyko nadużyć ze strony wykonawców, którzy wykorzystując wysoki poziom prefinansowania, pobierali środki i znikali z rynku.
Dotacja w trzeciej grupie tylko dla najuboższych
Dorota Zawadzka-Stępniak podkreśliła, że duże zmiany będą dotyczyć trzeciej grupy beneficjentów, która jest najbardziej uboga energetycznie i w której dotychczas przysługiwało najwyższe dofinansowanie. Przewidziano dla niej największe wsparcie, a program będzie opierał się na nowych założeniach, aby wsparcie przede wszystkim dotarło do tej grupy.
Do skorzystania z dofinansowania w programie Czyste Powietrze konieczne będzie wykazanie, że nieruchomość jest własnością beneficjenta od najmniej 3 lat. Ma to zapobiec przepisywaniu nieruchomości na najuboższe osoby w rodzinie, aby uzyskać w ten sposób najwyższe dofinansowanie.
Pomoc w wypełnieniu wniosków i więcej pieniędzy dla operatorów
Aby ułatwić beneficjentom przechodzenie przez cały proces – od złożenia wniosku poprzez przygotowanie inwestycji i wybór wykonawcy po rozliczenie inwestycji i pokazanie efektu ekologicznego – powołani zostaną operatorzy. Będą oni pełnić funkcję „aniołów stróżów beneficjentów”. To ma usprawnić i przyspieszyć rozpatrywanie wniosków.
Do tej pory bowiem wnioski wpływające do wojewódzkich funduszy często były błędne. Średnio jedynie co piąty był wypełniony poprawnie. To wydłużało okres rozliczenia.
NFOŚiGW chce, aby operatorami były gminy albo podmioty zewnętrzne. – Zdajemy sobie sprawę, że pewnie wszystkie gminy nie przyłączą się do programu, ale bierzemy pod uwagę też zachętę finansową. W tej chwili za każdy złożony przez gminę wniosek jest 100 zł. – powiedział Robert Gajda. – Dla funkcji operatora przewidujemy wynagrodzenia na poziomie minimum 1700 zł . Takie w tej chwili jest w naszym pilotażowym programie w dwóch województwach i takie będziemy chcieli utrzymać – dodał.
W drugim etapie Narodowy Fundusz planuje uzupełniać grupę operatorów w programie Czyste Powietrze o zewnętrzne podmioty. Wiceprezes NFOŚiGW zastrzegł, że operatorami nie będą mogli być wykonawcy ani stowarzyszenia czy fundacje zakładane przez wykonawców. Fundusz planuje, że będą to podmioty obecne na rynku dłuższy czas. – Będzie to uregulowane – podkreślił Gajda.
Brak audytów i wyższy poziom standardu energetycznego
NFOŚiGW proponuje, aby otrzymanie świadectwa charakterystyki energetycznej i oceny energetycznej – konieczne do otrzymania dotacji w nowej wersji programu – wiązało się obowiązkowo z wizytą eksperta na miejscu inwestycji. Robert Gajda podkreślił, że ma to zapobiegać sytuacjom, w których audyt można było kupić w internecie za 300 zł.
Po wdrożeniu reformy programu na miejscu inwestycji, dla której beneficjent stara się o dofinansowanie, obecny ma być audytor. Przedstawi on, jak ma wyglądać termomodernizacja danego budynku, a na koniec sprawdzi, czy zamierzone efekty zostały osiągnięte.
Wprowadzona będzie konieczność uzyskania określonego zapotrzebowania na energię użytkową w wyniku inwestycji dofinansowanych z Czystego Powietrza. NFOŚiGW proponuje, aby była ona na poziomie maksymalnie 120 kWh na m2 rocznie.
Więcej kontroli i lista wykonawców
Po doświadczeniach z ostatnich miesięcy kierownictwo Funduszu chce prowadzić więcej kontroli zarówno u beneficjentów, jak i wykonawców. W nowej odsłonie programu dojdą jeszcze kontrole u operatorów.
NFOŚiGW chce stworzyć listę dla wykonawców i audytorów. Beneficjentom ma to dać większą pewność wyboru profesjonalnego wykonawcy. Wybór firmy z listy ma jednak nie być obowiązkowy.
Nowym zagadnieniem, które wypłynęło podczas konsultacji, jest ubezpieczenie OC wykonawcy. – W tej chwili nie mamy takiego zabezpieczenia, a będzie to dobre zarówno dla Skarbu Państwa, jak i naszych beneficjentów, którzy będą mogli skorzystać z ubezpieczenia, jeśli wykonawca nie wywiąże się ze swojej roli – poinformował Robert Gajda.
Piece gazowe bez dotacji
W 2025 r. w Czystym Powietrzu nie będzie dotacji do pieców zasilanych paliwami kopalnymi. Jak poinformował zastępca prezes NFOŚiGW Robert Gajda, osoby, które już zakupiły piece gazowe, a nie zdążyły ich rozliczyć w ramach programu, będą miały taką możliwość w okresie przejściowym, który zostanie dla nich przygotowany. Ta zmiana wynika wprost z zapisów unijnej dyrektywy EPBD. Więcej na ten temat w artykule: Koniec dofinansowania na kotły zasilane paliwami kopalnymi coraz bliżej.
Czas na konsultacje
Ponieważ przedstawiony wczoraj projekt zmian w Czystym Powietrzu będzie teraz poddany konsultacjom, zasady nowej wersji programu mogą jeszcze ulec zmianie. Konsultacje potrwają do 27 grudnia br., a program w nowej odsłonie ma wrócić 31 marca 2025 r.
Wcześniej, 12 grudnia br., ma wystartować nabór wniosków o dofinansowanie dla właścicieli domów poszkodowanych podczas ostatniej powodzi.
Katarzyna Poprawska-Borowiec
katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
No i spoko, chciałem założyć gaz. No nic pozostanę przy paleniu płyt meblowych które mam za darmo.
@Janusz – program „Czyste Powietrze” istnieje od ponad 5 lat, od póltora roku było wiadomo, że od początku 2025 nie będzie dotacji do źródeł ciepła na paliwa kopalne. No i janusze obudziły się z ręką w nocniku.
@Sprzedawca PV – mi to pasuje, niby chciałem bo wygoda, niby nie bo jakieś tam koszty. Gdyby nie było dopłat wcale, pewnie bym założył. Chodzi mi o sposób w jaki pozbawiono mnie możliwości skorzystania z tego programu, to mnie wnerwiło. Skoro państwo gra po chamsku, to dlaczego ja mam robić inaczej? Normy moralne są tylko dla maluczkich? Jak państwo truje i gigantom pozwala truć to jest ok? Ale jak obywatel to już źle? Mam w nosie to państwo i jego obywateli, będę robił tak żeby mi było dobrze.
@Janusz – państwo nie tworzy smrodu na osiedlach, tylko polscy janusze. Pozwala się takim sk….m truć sąsiadów i własne rodziny. Może zacznijmy płacić złodziejom i bandytom, żeby nie kradli i nie mordowali, a gwałcicielom fundujmy panienki, żeby im napięcie zeszło? Każdy spalający węgiel jest nie tylko brudasem, ale i zabójcą.
Banda skurwysynu.. ynow , brat został z ojcem , ledwie przedna , chciałem złożyć wniosek 28 a te kurs. Zablokowali . Jeba was pies
Sprzedawca PV- przypomnij mi kto zatruł odrę? Czy to nie państwowy moloch? Kto pozwalał na zwożenie śmieci ,które hurtowo płoną, nie czasem tzw państwo (czesi umieli sobie z tym poradzić), kto wysiedla ludzi i niszczy środowisko dla tzw dobra ogółu (gdzie tym ogółem jest wąska grupa interesów). Jedziemy dalej, kto zmusza ludzi do zapożyczania się na lata, fundując im jednocześnie niewyobrażalny stres związany z rachunkami? Kto trwoni majątek państwowy żeby sprzedawcy tzw zielonych technologi zarabiali kokosy, kto w ramach oszczędności wysypuje osiedlowe drogi gruzem, który w sezonie letnim gdzie większość dzieciaków spędza czas poza domem pyli takimi świnstwami, że dym z komina to przy tym odświerzacz. Za to wszystko odpowiada państwo. Dlatego kmiotku-pomiotku niech państwo zacznie od siebie, a później dyscyplinuje obywateli. Dlatego wsadź sobie cały swój zielony osprzęt wiesz gdzie, na mnie na pewno nie zarobisz (z tego co widzę to frustracje z ciebie wydmuchuje, ludzie zmądrzeli i sprzedaż siadła). Obyś zdechł z głodu oszuście morderco.
@Janusz – podobno człowiek wyjdzie ze wsi, ale wieś z człowieka nigdy. A Janusz pozostanie januszem. Jakoś nic z tego, co napisałeś, nie dotknęło mnie bezpośrednio, nikogo w mojej gminie, powiecie. A paru takich januszy zatruwa życie mi i milinom ludzi w całej Polsce. Pośredni morderca własnej rodziny i sąsiadów nazywa mnie mordercą. Oto, co smog robi w zlasowanych mózgach januszy. Jeśli myślisz, że będziesz smrodził do końca świata i jeden dzień dłużej to wyprowadzę cię z błędu. Zależnie, w którym województwie mieszkasz, skończy się smrodzenie najpóżniej w 2028, ty i tobie podobni brudasy zostaną przywołani do porzędku. 5 lat marchewki się skończyło, jak byłes za głupi, żeby skorzystać z dopłat przez 5 lat, to czas na kij na janusza ryj. Również pozdrawiam.
Przepraszam że się wtrącę, rada dla oponentów sprzedafcy, poczytajcie jego posty pod innymi artykułami, to debil z którym się nie dyskutuje. Jakiś życiowy frustrat, pewnie impotent, staje mu jak sprzeda pompe. Idź na stejka, żeby ci pompa nie siadła.