Czy wystarczy środków w programie Czyste Powietrze? POBE ma postulaty do władz
W obawie o przyszłość i efektywność programu Czyste Powietrze sygnatariusze Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) reprezentującego kilkanaście organizacji z polskiego sektora budowlanego wystosowali do polskich władz list otwarty w sprawie programu.
Przedstawiciele branży są zaniepokojeni ograniczeniem środków finansowych przeznaczonych na realizację programu Czyste Powietrze. Niepokój budzi także brak kompleksowej strategii finansowania i realizacji programu w kolejnych latach. Jak szacuje POBE, pieniędzy na dopłaty do termomodernizacji wystarczy tylko na rok, podczas gdy program miał działać do 2029 r.
103 mld zł w programie Czyste Powietrze
Program Czyste Powietrze został zainicjowany w 2018 r. z perspektywą kontynuacji do 2029 r. Budżet programu określono na 103 mld zł. POBE zwraca uwagę, że po sześciu latach od uruchomienia programu, mimo istotnych ograniczeń w jego finansowaniu, zaczyna przynosić on wymierne rezultaty w termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Zgodnie z założeniami przekłada się to na poprawę jakości powietrza w Polsce, maleje bowiem emisja zanieczyszczeń z budynków.
Rosnąca liczba wniosków o dofinansowanie czy też wyniki rankingu gmin Czystego Powietrza, przedstawione niedawno przez Polski Alarm Smogowy wskazują, że program cieszy się dużym uznaniem beneficjentów, więc zarówno kontynuacja jak i wzmocnienie programu Czyste Powietrze są uzasadnione. POBE podkreśla, że w obszarze termomodernizacji domów jednorodzinnych w Polsce jest jeszcze wiele do zrobienie. Organizacja szacuje, że około 30 proc. budynków to tzw. wampiry energetyczne, które nie mają ocieplonych ścian zewnętrznych.
Wyzwania w realizacji programu
Organizacje tworzące POBE, które od lat są mocno zaangażowane w popularyzację programu Czyste Powietrze, wiele razy podkreślały potrzebę dokonania w nim zmian. POBE rekomenduje przeprowadzanie kompleksowej termomodernizacji domów jednorodzinnych, w której należy łączyć działania na rzecz poprawy izolacyjności termicznej przegród budynku z wymianą urządzeń grzewczych. To pozwala uzyskać skumulowane efekty zarówno w zakresie efektywności energetycznej budynków, jak i ochrony środowiska.
POBE upatrywało szansy na przeprowadzenie korzystnej reformy programu Czyste Powietrze dzięki zmianom na szczeblu politycznym i odblokowaniu środków z Krajowego Planu Odbudowy. Miało to pozwolić na zintensyfikowanie działań w zakresie termomodernizacji budynków jednorodzinnych, m.in. poprzez zwiększenie budżetu programu, ukierunkowanie na kompleksową termomodernizację oraz umożliwienie dotarcia programu do jeszcze szerszego grona beneficjentów.
– Niestety, dziś obserwujemy działania przeciwne – zamiast wzmocnienia programu, widzimy ryzyko ograniczenia środków finansowych oraz braku strategii finansowania tej inicjatywy w kolejnych latach – podkreślają reprezentanci Porozumienia Branżowego na Rzecz Efektywności Energetycznej.
Czy zabraknie środków?
Jak przekazało Ministerstwo Klimatu i Środowiska, na realizację programu Czyste Powietrze przeznaczono 6,4 mld zł z programu FEnIKS. Mają one wystarczyć na okres 2 lat oraz przeprowadzenie termomodernizacji w blisko 100 tys. domów jednorodzinnych i wymianę 111 tys. nieefektywnych źródeł ciepła.
Jak podkreśla POBE, zabezpieczenie środków w podanej kwocie jest zdecydowanie niewystarczające. Wystarczy odnieść podane liczby do obecnego poziomu zainteresowania programem. Szacunki wskazują, że liczba wniosków o dofinansowanie w ramach programu przekracza już 200 tys. rocznie.
Zdaniem POBE, dostępne dla programu Czyste Powietrze zasoby finansowe w kwocie 6,4 mld zł zostaną wyczerpane w niespełna rok, a to grozi znacznym spowolnieniem tempa termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach jednorodzinnych.
Postulaty branży
Ograniczenie puli środków na realizację programu Czyste Powietrze stanowi, według POBE, tylko jeden z czynników hamujących sprawne przeprowadzanie termomodernizacji budynków jednorodzinnych w Polsce.
POBE postuluje do polskich władz o szerszy zakres działań, wśród których za najpilniejsze uważa:
- kontynuację programu Czyste Powietrze do 2029 r. i zapewnienie jego pełnego finansowania (program wystartował z docelowym budżetem 103 mld zł),
- opracowanie kompleksowej strategii finansowania programu na najbliższych 5 lat z uwzględnieniem dodatkowych źródeł finansowania (środki z KPO i ETS),
- przygotowanie długoterminowej strategii termomodernizacji budynków jednorodzinnych w Polsce z uwzględnieniem głębokiej termomodernizacji,
- informowanie na temat planowanych zmian w programie Czyste Powietrze oraz strategii jego dalszej realizacji,
- prowadzenie powszechnej kampanii informacyjnej, która ma zachęcać do kompleksowej termomodernizacji budynków,
- rozważenie możliwości współpracy z branżą budowlaną na rzecz zintensyfikowania niezbędnych działań termomodernizacyjnych.
Organizacje tworzące POBE deklarują przy tym pełną gotowość do podjęcia merytorycznej współpracy z odnośnymi ministerstwami i innymi agendami rządowymi przy modyfikacji programu „Czyste Powietrze”, zapewniając także swoje wsparcie w popularyzacji działań, które służą poprawie standardu energetycznego budynków jednorodzinnych w Polsce.
POBE przesłał list otwarty w sprawie programu Czyste Powietrze do minister Pauliny Henning-Kloski z Ministerstwa Klimatu i Środowiska, minister Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz ministra Andrzeja Domańskiego z Ministerstwa Finansów.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
