Od dzisiaj zmiany w programie Czyste Powietrze
Dziś wchodzą w życie zmiany dotyczące dofinansowania w programie Czyste Powietrze, które przede wszystkim obejmą pompy ciepła, kotły na pellet i kotły zgazowujące drewno. Okres przejściowy na uzupełnienie niezbędnej dokumentacji dla producentów tych urządzeń grzewczych zakończy się w czerwcu 2024 r. Dziś zmieniają się także zasady przyznawania środków z najwyższego poziomu dofinansowania.
Zmiany w programie Czyste Powietrze w 2024 r. są reakcją na informacje o nieuczciwych firmach oferujących urządzenia grzewcze niskiej jakości. Dotyczy to przede wszystkim niespełniających norm pomp ciepła, których kupno i montaż może skutkować wysokimi rachunkami za energię. Zmiany dotyczą wprowadzenia obowiązku wyboru pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet tylko z tych wpisanych na opracowaną przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej listę zielonych urządzeń i materiałów (lista ZUM). Wymóg wprowadzenia urządzeń grzewczych na listę ZUM ma na celu ochronę nabywców przed zakupem urządzeń niezgodnych z parametrami.
Wcześniej lista ZUM obejmowała urządzenia rekomendowane, a od 22 kwietnia 2024 r. dotowane będą tylko urządzenia grzewcze widniejące na tej liście.
Kolejne wprowadzone w programie Czyste Powietrze zmiany zakładają możliwość uzyskania najwyższego poziomu dofinansowania tylko na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny albo jeden lokal mieszkalny w takim budynku.
Jakie zmiany w programie Czyste Powietrze?
Dotacje tylko na urządzenia z listy ZUM i weryfikacja pomp ciepła
Główną i jedną z kluczowych zmian w 2024 r. w programie Czyste Powietrze są zwiększone wymagania dotyczące urządzeń grzewczych, takich jak: pompy ciepła, kotły na pellet i kotły zgazowujące drewno. Zgodnie z zapowiedziami Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) z początku tego roku do dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze zakwalifikują się jedynie te pompy ciepła, których parametry techniczne będą potwierdzone badaniami przeprowadzonymi w niezależnych akredytowanych laboratoriach zlokalizowanych na terenie EU lub EFTA. To jeden ze sposobów, aby uchronić beneficjentów przed zakupem i montażem urządzeń, które nie spełniają parametrów wskazanych w karcie produktu i etykiecie energetycznej.
Kosztem kwalifikowanym w ramach programu będą mogły być wyłącznie pompy ciepła wpisane na listę zielonych urządzeń i materiałów opracowaną przez NFOŚiGW.
Obowiązkowy wybór urządzeń z listy ZUM dotyczy także kotłów zgazowujących drewno i kotłów na pellet drzewny. W tym przypadku nie ma zmiany wymogów w programie Czyste Powietrze.
Zmiany dotyczące pomp ciepła dofinansowywanych w ramach programu Czyste Powietrze:
- kosztem kwalifikowanym w ramach programu będą mogły być wyłącznie pompy ciepła wpisane listę zielonych urządzeń i materiałów;
- pompy ciepła będą mogły zostać wpisane na listę ZUM po udokumentowaniu spełnienia wymogów programu oraz wykonaniu odpowiedniego zgłoszenia zgodnie z regulaminem listy ZUM;
- wszystkie pompy ciepła znajdujące się obecnie na liście ZUM będą wymagały uzupełnienia dokumentacji o raport z badań przeprowadzonych w niezależnych akredytowanych laboratoriach zlokalizowanych na terenie EU lub EFTA; wynik badań powinien być zgodny z danymi w karcie produktu i etykiecie energetycznej danego urządzenia;
- badania mają potwierdzać parametry dla klimatu umiarkowanego zarówno dla zastosowań średnio-, jak i niskotemperaturowych;
- przeprowadzone i przedstawiane przez producenta/dystrybutora badania mają w pełni potwierdzać parametry wskazane w etykiecie energetycznej oraz karcie produktu oraz spełnienie wymogów programu Czyste Powietrze;
- Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ‐PIB), prowadzący na zlecenie NFOŚiGW listę ZUM, na podstawie dostarczanych przez producentów/dystrybutorów raportów z ww. badań zweryfikuje spełnienie nowych wymogów programu przez pompy ciepła wpisane na listę ZUM;
- po zakończeniu okresu przejściowego, który zakończy się 13 czerwca br., na liście ZUM pozostaną tylko pompy ciepła spełniające wymogi programu, potwierdzone wskazanymi powyżej badaniami, które przeszły pozytywną weryfikację.
W przypadku zgłaszania do wpisu na listę ZUM większej liczby pomp ciepła z jednego typoszeregu można przedstawić badanie dla typoszeregu. Jeśli jeden typoszereg obejmuje nie więcej niż pięć podtypów, można przedstawić raport z badań dla minimum jednej pompy ciepła z tego typoszeregu. Jeśli typoszereg składa się z więcej niż pięciu podtypów urządzeń, należy przedstawić co najmniej jeden raport z badania urządzenia na każde pięć podtypów.
Modele pomp ciepła uznaje się za należące do jednego podtypu w danym typoszeregu, jeżeli mają jednocześnie:
- identyczną konstrukcję obiegu chłodniczego, ten sam czynnik chłodniczy/roboczy,
- ten sam typ i tę samą liczbę sprężarek jednego producenta,
- ten sam typ elementu rozprężnego,
- ten sam typ skraplacza,
- ten sam typ parownika,
- ten sam typ procesu odszraniania,
- ten sam sterownik i taką samą zasadę sterowania wydajnością.
Nowe zasady przyznawania środków z najwyższego poziomu dofinansowania
Kolejną zmianą w programie Czyste Powietrze jest ograniczenie możliwości dofinansowania w części III programu. Uzyskanie najwyższego poziomu dofinansowania z nowej edycji programu Czyste Powietrze będzie możliwe tylko jednorazowo na jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub jeden lokal mieszkalny znajdujący się w tym budynku.
Beneficjent, który skorzysta z najwyższego poziomu dofinansowania, otrzyma możliwość dofinansowania na kolejne budynki tylko z podstawowego poziomu, czyli będzie mógł wnioskować o dofinansowanie w ramach I części programu.
Dla kogo program Czyste Powietrze?
Rządowy program Czyste Powietrze uruchomiono po raz pierwszy w 2018 r., a czas jego trwania przewidziano do końca 2029 r. Przyjmowanie wniosków i podpisywanie umów o dofinansowanie projektów będzie prowadzone do końca 2027 r., a prace objęte dofinansowaniem powinny zakończyć się do połowy 2029 r.
Program skierowany jest do właścicieli i współwłaścicieli budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali wydzielonych w takich budynkach z osobną księgą wieczystą. Celem programu jest propagowanie odnawialnych źródeł energii i walka ze smogiem.
Formy dofinansowania składają się z trzech dostępnych poziomów dofinansowania:
- część I (podstawowy poziom dofinansowania) – do 66 000 zł,
- część II (podwyższony poziom dofinansowania) – do 99 000 zł,
- część III (najwyższy poziom dofinansowania) – do 135 000 zł.
Na co można otrzymać dofinansowanie?
Dofinansowanie z programu Czyste Powietrze można otrzymać na:
- wymianę nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe (np. węgiel czy drewno) – tzw. kopciucha – na nowy efektywny i ekologiczny kocioł – piec centralnego ogrzewania,
- modernizację instalacji grzewczej (instalacji CO i CWU),
- docieplenie budynku (ocieplenie ścian, stropu, podłogi),
- wymianę okien, drzwi i bram garażowych,
- zakup rekuperacji, tzw. wentylacji mechanicznej, z odzyskiem ciepła,
- montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej z przeznaczeniem na autokonsumpcję wytwarzanej energii elektrycznej.
Wsparcie finansowe z programu Czyste Powietrze w 2024 r. można otrzymać także na audyt energetyczny, który pozwoli uzyskać informacje nt. najskuteczniejszego sposobu docieplenia i ogrzania budynku.
Ponad 9,7 mld zł wypłaconych dotacji
Program Czyste Powietrze zakłada likwidację 3 mln pozaklasowych kotłów w domach jednorodzinnych w ciągu 10 lat. Od startu programu w 2018 r. złożono ponad 832 tys. wniosków na całkowitą kwotę dofinansowania 26 mld zł. Stanowi to około 1/4 założonego celu.
Dotychczas w programie Czyste Powietrze podpisano ponad 689 tys. umów o dofinansowanie na łączną kwotę 19,4 mld zł. Beneficjentom programu wypłacono już niemal 9,74 mld zł dofinansowania. Maksymalny poziom dotacji w programie dla pojedynczego beneficjenta wynosi 136 tys. zł.
Katarzyna Poprawska-Borowiec
katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.