Takie efekty przynosi walka ze smogiem. Nowy ranking PAS

Opublikowany przez ekspertów Polskiego Alarmu Smogowego (PAS) ranking najbardziej zanieczyszczonych miejscowości w Polsce pokazuje, że najwięcej smogowych rekordzistów znajduje się niezmiennie na południu kraju. Są wśród nich Nowa Ruda, Nowy Targ, Sucha Beskidzka, Nowy Sącz i Żywiec, w których mieszkańcy oddychali zanieczyszczonym powietrzem przez ponad 2–3 miesiące. Nowością w rankingu jest Nowe Miasto Lubawskie.

W rankingu najbardziej zanieczyszczonych miejscowości w Polsce kolejny rok z rzędu liderem jest Nowa Ruda, która uplasowała się na najwyższym podium w trzech kategoriach: liczba dni smogowych, stężenie PM10 i stężenie benzo(a)pirenu. W 2022 r. w mieście tym odnotowano 95 dni smogowych, najwyższe stężenie PM10 i rakotwórczego benzo[a]pirenu (9 ng/m3, czyli 900 proc. normy).

Złagodzone normy antysmogowe

Wśród smogowych liderów jest także duża liczba miejscowości z Małopolski (aż 5 miejscowości na 15 o najwyższym stężeniu benzo[a]pirenu). Na skutek decyzji Sejmiku Województwa w tym rejonie Polski wydłużono możliwość użytkowanie “kopciuchów”, czyli kotłów, które najbardziej zanieczyszczają powietrze. PAS zauważa, że antysmogowe regulacje wpływają więc na to, jakim powietrzem oddychamy.

REKLAMA

W Nowym Mieście Lubawskim w 2022 r. po raz pierwszy zamontowano stację pomiarową Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska i miasto z 53 dniami smogowymi oraz siedmiokrotnie przekroczonymi normami dla stężenia benzo[a]pirenu od razu ulokowało się w pierwszej dziesiątce najmocniej zanieczyszczonych miejscowości.

Wysoką pozycję w rankingu zajmują niektóre polskie uzdrowiska. Są wśród nich Szczawnica, Szczawno-Zdrój, Rabka-Zdrój i Jedlina-Zdrój, w których normy rakotwórczego BaP przekroczone są o 300-600 proc.

Jakość powietrza się poprawia

Jak podaje PAS, we wszystkich miejscowościach objętych monitoringiem GIOŚ średnioroczne stężenie pyłów PM10 nie przekroczyło norm. Taka sytuacja zdarzyła się pierwszy raz od 2015 r., w którym Polski Alarm Smogowy rozpoczął publikację rankingu. Można więc zauważyć, że walka ze smogiem zaczyna przynosić efekty i jakość powietrza w Polsce zaczyna się powoli poprawiać.

REKLAMA

Dowodem na to jest także porównanie wyników smogowych rekordzistów z roku 2014 i 2022. W ciągu dziewięciu lat w Nowej Rudzie średnioroczne stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu zmalało niemal o połowę, liczba dni smogowych – o 26 proc., a średnioroczne stężenie PM10 – o jedną piątą.

Zmiany na plus PAS odnotował we wszystkich miejscowościach, w których zamontowane są stacje pomiarowe. W Krakowie i Rybniku średnioroczne stężenie PM10 spadło aż 40 proc. Jednak największe zmiany widać w liczbie dni smogowych. W Nakle w ciągu ośmiu lat liczba dni smogowych spadła o ponad 500 proc. We wciąż bardzo zanieczyszczonej Pszczynie zanotowano dwukrotny spadek, a w niewielkim Godowie – trzykrotny.

Jak zauważa Piotr Siergiej, rzecznik PAS, działania, które podjęto – szczególnie likwidacja “kopciuchów” – zaczynają przynosić efekty. Ważne jest jednak, żeby władze rządowe i samorządowe kontynuowały podjęte działania.

Nie zapominajmy, że w rekordowej Nowej Rudzie stężenie rakotwórczego BaP to wciąż 900 proc. dopuszczalnej normy, a liczba dni smogowych w najbardziej zanieczyszczonych miejscowościach to wciąż dwa do trzech miesięcy. Powietrze powoli się poprawia, zmniejsza się również liczba zgonów wywołanych zanieczyszczeniem, ale sytuacja jest wciąż bardzo zła. W Polsce wciąż dymią 3 mln „kopciuchów”. Niestety, widzimy w niektórych województwach próby rozmontowywania uchwał antysmogowych i zezwalania na użytkowanie „kopciuchów”. Kontynuacja, a nawet przyspieszenie działań antysmogowych jest kluczowa dla poprawy jakości powietrza w naszym kraju –  dodaje Piotr Siergiej.

Zanieczyszczenia w liczbach

Średnioroczne stężenie benzo(a)pirenu (nanogram/m3) – 2022 (norma – 1 nanogram/m3)

1. Nowa Ruda – 9
2. Nowy Targ- 7
   Sucha Beskidzka – 7
   Nowe Miasto Lubawskie – 7
3. Nowy Sącz – 6
   Szczawnica – 6
   Wadowice – 6
   Rybnik – 6
   Godów – 6
   Żywiec – 6

Średnioroczne stężenie PM10 (mikrogram/m3) – 2022 (norma – 40 mikrogramów/m3)

1. Nowa Ruda – 38
2. Pszczyna – 37
3. Sucha Beskidzka – 36
4. Nowy Targ – 33
5. Radomsko – 32
   Nowy Sącz – 32
   Zdzieszowice – 32
   Wodzisław Śląski – 32
   Żywiec – 32
   Nowe Miasto Lubawskie – 32

Liczba dni smogowych (przekroczenie średniodobowego dopuszczalnego stężenia PM10)

1. Nowa Ruda – 95
2. Sucha Beskidzka – 76
3. Pszczyna – 75
4. Żywiec – 62
5. Nowy Targ – 57
6. Nowy Sącz – 56
7. Wodzisław Śląski – 54
8. Nowe Miasto Lubawskie – 53
9. Radomsko – 52
10. Zduńska Wola – 52

redakcja@gramwzielone.pl