Na jakie inwestycje w OZE można uzyskać kredyt?
O możliwościach finansowania inwestycji w odnawialne źródła energii pisze Grażyna Kasprzak, {więcej}ekspert ds. inżynierii środowiska Banku Ochrony Środowiska S.A.
Dyskusje nad kształtem projektu ustawy o odnawialnych źródłach energii po raz kolejny ożywiły temat finansowania projektów inwestycyjnych z tego obszaru. Na tym tle warto przypomnieć ofertę Banku Ochrony Środowiska, komercyjnego banku, specjalizującego się w kredytowaniu przedsięwzięć proekologicznych.
BOŚ Bank zawsze angażował się w finansowanie projektów związanych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Początkowo były to głównie projekty klientów indywidualnych – kolektory słoneczne, pompy ciepła, kotły na biomasę.
Pierwszy projekt dotyczący profesjonalnej siłowni wiatrowej o mocy 160 kW skredytowano w BOŚ w 1996 r., pierwsza kredytowana farma powstawała w roku 2000. Obecne doświadczenie to ponad 1,3 mld zł kredytów udzielonych na inwestycje w ramach energetyki odnawialnej. W portfelu BOŚ znajdują się projekty OZE od zupełnie małych, jak kolektory słoneczne czy pompy ciepła dla budownictwa indywidualnego, do dużych farm wiatrowych o mocy 30, 40, 50 MW. Największe kwoty w ramach finansowania odnawialnych źródeł przez BOŚ przeznaczono na farmy wiatrowe – 850 mln zł udzielonych kredytów. Natomiast najwięcej kredytów udzielono na kolektory słoneczne (znacznie ponad 5 tys. projektów) oraz pompy ciepła (ponad 1100 kredytów).
Kredyty, jakie Bank Ochrony Środowiska proponuje inwestorom podejmującym przedsięwzięcia służące poprawie stanu środowiska, angażują zasoby własne Banku, mogą wynikać również ze współpracy z innymi – w tym zagranicznymi – instytucjami finansowymi. Przy niezmiennej pozycji BOŚ Banku, w jego ofercie wciąż pojawiają się nowe produkty, odpowiadające kierunkom rozwoju gospodarki i trendom w ochronie środowiska.
Główny kapitał skierowany na finansowanie odnawialnych źródeł energii pochodzi ze środków własnych Banku, a produkty oparte są na warunkach rynkowych. Tak jest w przypadku Kredytu z Dobrą Energią, stworzonego specjalnie z myślą o finansowaniu dużych przedsięwzięć w energetyce odnawialnej. Kredyt przeznaczony jest dla przedsiębiorców (w tym małych i średnich), spółek komunalnych i samorządów. Jego wydzielenie z oferty jest wynikiem wieloletniej praktyki BOŚ w finansowaniu przedsięwzięć OZE. Wyspecyfikowane oczekiwania Banku w stosunku do wszystkich elementów składających się na dokumentację projektu, wprawa w ocenie realności przepływów finansowych i ich analizie, z uwzględnieniem spłaty kredytu, a przede wszystkim umiejętność określenia i minimalizacji ryzyk związanych z inwestycją i jej finansowaniem to niewątpliwe atuty Banku, ograniczające prawdopodobieństwo niepowodzenia transakcji.
Dla inwestora ważny jest też długi dopuszczalny okres kredytowania (15 lat) i dopasowanie warunków kredytu do założeń biznesplanu. Jest to szczególnie dla projektów podejmowanych przez spółki celowe, w formule project finance, kiedy to realizowana inwestycja ma wygenerować przychody zarówno na zysk firmy, jak i na obsługę kredytu.
Jak w każdym przypadku Bank musi uzyskać od Klienta dokumenty pokazujące celowość inwestycji, stopień jej przygotowania a także dokumenty potwierdzające planowane przychody, generujące środki na spłatę kredytu, potwierdzające zdolność podmiotu do obsługi zadłużenia. Ważne jest także zabezpieczenie kredytu. Co wyróżnia BOŚ S.A. na rynku bankowym – w BOŚu Klient może uzyskać poradę ekspercką Głównego Ekologa – inżyniera środowiska, który podpowie jak w sposób właściwie przygotować inwestycję, wskaże dostępne źródła finansowania projektu.
Główny Ekolog w Centrum Korporacyjnym ma za zadanie z jednej strony służyć wsparciem Klientom przygotowującym przedsięwzięcia proekologiczne, z drugiej zaś – ocenić ryzyko ekologiczne inwestycji. Bank sprawdza, czy proces formalno-prawny przygotowania przedsięwzięcia przeprowadzony był prawidłowo, a także podpowiada Klientowi jak naprawić ewentualne uchybienia. To zwiększa bezpieczeństwo kredytowania a równocześnie bezpieczeństwo inwestora i zaangażowanych kapitałów własnych.
Podczas analizy wniosku o udzielenie kredytu pracownicy Banku weryfikują także założenia biznesplanu, oceniają realność przychodów, analizują poziom kosztów. Sprawdzają, czy inwestor dysponuje wszystkimi potrzebnymi umowami, uzgodnieniami, gwarancjami producentów i wykonawców. To wszystko istotnie wpływa na ograniczenie ryzyka.
Największym powodzeniem wśród inwestujących w OZE cieszy się niezmiennie od kilku lat energetyka wiatrowa. Ten rynek, przynajmniej z perspektywy BOŚ Banku, rozwija się najszybciej. Ale nie brak też Klientów korzystających z kredytów na budowę biogazowni, w tym biogazowi rolniczych. Pojawiają się również projekty związane z wykorzystaniem biomasy, głównie z produkcją peletów.
Coraz więcej jest też zapytań o możliwość sfinansowania instalacji fotowoltaicznych. W obszarze wiatru, biogazu i biomasy o finansowanie zwracają się przede wszystkim korporacje lub inwestorzy z segmentu finansów publicznych. Osoby fizyczne zainteresowane są zwykle kredytowaniem zakupu kolektorów słonecznych i pomp ciepła. Sytuacja może się nieco zmienić po wejściu w życie ustawy o odnawialnych źródłach energii, która wprowadzi inwestorów indywidualnych na rynek producentów energii.
Inwestycje o mniejszej skali, szczególnie realizowane przez osoby prywatne, udzielane są głównie w oparciu o umowy Banku z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Udział środków funduszy powoduje obniżenie oprocentowania kredytu, a w niektórych przypadkach ma charakter dotacji, przeznaczonej na częściową spłatę zadłużenia. Ze względu na regionalny charakter donatora, w każdym z województw warunki kredytów preferencyjnych są inne, zróżnicowane co do zakresu inwestycji, maksymalnej kwoty kredytu i jej udziału w kosztach całkowitych przedsięwzięcia, długości okresu kredytowania, a także wysokości oprocentowania. Wojewódzki Fundusz określa też kto może ubiegać się o taki kredyt. Zatem inwestor, w każdym przypadku powinien sprawdzić w Banku czy preferencyjny kredyt może być mu udzielony i jakie warunki zostaną zaproponowane.
Bank, tworząc produkty własne oparte na warunkach rynkowych, stara się pozyskać do współpracy także zagraniczne instytucje finansowe. Umowy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, Bankiem Rozwoju Rady Europy, niemieckim – KfW Bankengruppe, Nordyckim Bankiem Inwestycyjnym pozwalają zaoferować Klientom inwestującym w infrastrukturę i ochronę środowiska kredyty o nieco niższym niż rynkowe oprocentowaniu i korzystnych warunkach spłaty (np. długi okres karencji).
Szczególną ofertę ma Bank Ochrony Środowiska dla tych inwestorów, którzy potrzebują uzupełnienia kapitału lub chcą podzielić się ryzykiem. W grupie kapitałowej Banku działa spółka zależna – BOŚ Ekoprofit, która powstała w celu wspierania inwestycji w zielone technologie. Spółka uzupełnia ofertę Banku o narzędzia ułatwiające start i rozwój biznesu, proponując inwestorom pakiet: kapitał + kredyt.
Szeroka gama produktów bankowych oferowanych inwestującym w odnawialne źródła energii – choćby tych zasygnalizowanych powyżej – potwierdza, że ten obszar stanowi ryzykowny, ale także bardzo atrakcyjny rynek.
Grażyna Kasprzak
Ekspert ds. inżynierii środowiska
Departament Strategii i Ekologii
Bank Ochrony Środowiska S.A.
