Spółdzielnia mieszkaniowa z Sopotu stała się energetycznym laboratorium

Sopot został wybrany na testową lokalizację w projekcie badawczym SUSTENANCE. Prowadzony przez Uniwersytet w Aalborgu w Danii projekt, w którym udział brał dystrybutor energii Energa-Operator, miał sprawdzić możliwości utworzenia lokalnych społeczności energetycznych. Jakie są jego efekty?

Głównym celem projektu SUSTENANCE było utworzenie lokalnych społeczności energetycznych neutralnych pod względem emisji CO2, produkujących również własną zieloną energię. W projekcie udział wzięło 21 partnerów z trzech krajów Unii Europejskiej oraz z Indii, wśród nich – Energa-Operator. Jednym z miejsc realizacji projektu była spółdzielnia mieszkaniowa z Sopotu.

Koordynowany przez duński uniwersytet w Aalborgu we współpracy z Indyjskim Instytutem Technologii w Bombaju (IITB) projekt SUSTENANCE otrzymał dofinansowanie z unijnego programu Horyzont 2020 (z budżetem blisko 4 mln euro) oraz częściowo ze środków Departamentu Nauki i Technologii Rządu Indyjskiego (DST). Jednym z powodów, dla których w projekcie brały udział Indie, jest to, że pod względem wielkości emisji CO2 kraj ten zajmuje czwarte miejsce na świecie.

REKLAMA

Badania w czterech krajach

Projekt SUSTENANCE realizowano w czterech krajach: Danii, Indiach, Holandii i Polsce. Kraje te mają różne lokalne zasoby energetyczne, zachowania odbiorców, warunki rynkowe i przepisy.

Prace badawcze prowadzono w duńskiej wiosce Voerladegård, w Holandii na Uniwersytetecie Twente oraz na osiedlach w Aardehuizen i Vriendenerf, z kolei w Polsce na terenie Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej w Sopocie. W Indiach badania prowadzono w trzech lokalizacjach: na terenie kampusu Politechniki IITB w Bombaju (w stanie Maharasztra) oraz w wioskach Borakhai (w stanie Assam) i Barubeda (w stanie Jharkhand).

W ramach projektu opracowano nowe rozwiązania technologiczne i energetyczne dla infrastruktury elektrycznej, cieplnej, wodnej, odpadowej i transportowej. Pozwolą one na transformację systemów energetycznych ze zwiększonym udziałem lokalnej energii odnawialnej. Jak podkreślają badacze, wszystkie działania wykazały dobry wpływ społeczno-ekonomiczny na lokalne społeczności, zapewniły przyjazne dla środowiska efekty oraz wsparcie dla utrzymania bezpieczeństwa energetycznego mieszkańców.

W projekcie uwzględniono też aspekt socjologiczny, sprawdzający gotowość mieszkańców do podejmowania zmiany zachowania i dostosowania codziennej rutyny. Mieszkańcy biorący udział w projekcie podjęli się tego wyzwania, uruchamiając sprzęty AGD (zmywarki czy pralki) lub ładując swoje pojazdy elektryczne w czasie, w którym produkcja energii elektrycznej z lokalnych źródeł OZE była największa.

Mieszkańcy zrezygnowali z ogrzewania gazem

W Polce działania w ramach projektu zrealizowano na terenie Własnościowej Spółdzielni Mieszkaniowej im. A. Mickiewicza w Sopocie. Prace koordynował Instytut Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk przy współpracy z Energa-Operator, firmą STAY-ON Energy Management i Fundacją KEZO. W projekcie badaniami objęto 10-piętrowe bloki mieszkalne i jeden budynek administracyjny.

REKLAMA

Z uwagi na chęć całkowitego wyeliminowania gazu ziemnego z użytku domowego, po uzyskaniu zgody mieszkańców zdecydowano o usunięciu z mieszkań gazowych podgrzewaczy wody. Inwestycja ta wymagała modernizacji węzłów cieplnych. Koszty wszystkich prac pokryto ze środków własnych spółdzielni. Przy jednym z budynków zainstalowano także powietrzną pompę ciepła do wspomagania produkcji ciepłej wody użytkowej. Tam nadal będą trwały prace badawcze.

Do budynku przyłączono także dwie stacje ładowania samochodów elektrycznych. Jedno z urządzeń wyposażone w technologię Vehicle to Grid (V2G), która umożliwia dwukierunkowy przepływ energii. W budynku administracyjnym zainstalowano dwie ładowarki do samochodów elektrycznych oraz magazyn energii elektrycznej. Część wymienionych instalacji sfinansowano z pozyskanego dofinansowania.

W ramach utworzonego prosumenta zbiorowego na dachu jednego z budynków zainstalowano moduły fotowoltaiczne. Pozwolą one na zmniejszenie kosztów za energię elektryczna u mieszkańców oraz posłużą do wspomagania zasilania wspólnej pompy ciepła i ładowarek EV. Inwestycję sfinansowano ze środków własnych mieszkańców i spółdzielni.

Energa-Operator zmodernizowała lokalną stację SN/nn, która umożliwia teraz zaawansowane monitorowanie sieci niskiego napięcia i sterowanie nią oraz szybsze wykrywanie usterek. Dzięki przeprowadzonej analizie uzyskanych ze stacji danych pomiarowych możliwe było przetestowanie modeli prognozowania zużycia energii i inteligentnych systemów zarządzania energią EMS dla społeczności multienergetycznych. Pozwoli to na lepsze bilansowanie energii. Energa-Operator uzupełniła także brakujące liczniki zdalnego odczytu.

Wnioski z projektu

Międzynarodowa współpraca w ramach projektu SUSTENANCE pozwoliła na zidentyfikowanie sześciu kluczowych wniosków, które mogą ulepszyć przyszłe działania związane z transformacją energetyczną. Jak wnioskuje Energa-Operator:

• Integracja pojazdów elektrycznych, pomp ciepła i systemów fotowoltaicznych jest trudna, ale efektywna w kontekście zmniejszenia obciążenia sieci.
• Droga do bardziej autonomicznych systemów energetycznych dla lokalnych społeczności może zaczynać się w różnych punktach i przebiegać różnymi ścieżkami.
• Ogrzewanie jest bardziej zależne od lokalnych uwarunkowań, a jego elektryfikacja stawia przed siecią energetyczną szczególne wyzwania.
• Regulacje pozostają w tyle za rozwojem technologii, co utrudnia szerokie postępy.
• Przeniesienie pomysłów na biznes (między krajami) jest trudne z uwagi na różnice w lokalnych uwarunkowaniach.
• Chociaż obywatele ogólnie popierają transformację energetyczną, brakuje im świadomości co do ich roli w tym procesie.

Katarzyna Poprawska-Borowiec