Problemy z przyłączeniem do sieci. Nowa propozycja PSE

W ostatnich latach w polskim systemie elektroenergetycznym lawinowo rosła skala odmów przyłączenia do sieci odnawialnych źródeł energii. Jednym z rozwiązań tego problemu może być przyłączenie OZE na zasadach komercyjnych. Swoją propozycję w tym zakresie sformułowało PSE.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) odniosły się do problemu odmowy warunków przyłączenia dla inwestorów planujących budowę elektrowni fotowoltaicznych czy wiatrowych.

Z danych Urzędu Regulacji Energetyki (URE) wynika, że tylko w 2023 r. operatorzy sieci rozpatrzyli negatywnie łącznie niemal 7,5 tys. wniosków o wydanie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej dla planowanych jednostek wytwórczych o mocy 83,6 GW. Rok wcześniej wydano odmowy dla wniosków uwzględniających moce rzędu 51 GW.

REKLAMA

Tymczasem całkowita moc OZE w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym na koniec ubiegłego roku wynosiła 28,3 GW (wzrosła w zeszłym roku o około 6 GW).

Powody techniczne i ekonomiczne

Operatorzy systemu elektroenergetycznego mogą odmówić wydania warunków przyłączenia na danym odcinku sieci w przypadku braku odpowiednich warunków technicznych lub/i ekonomicznych. Urzędu Regulacji Energetyki podał, że w zeszłym roku ponad 3,5 tys. odmów (41,8 GW) było spowodowanych brakiem warunków technicznych a ponad 2,2 tys. odmów (17,8 GW) – warunków ekonomicznych. W ponad 1,6 tys. przypadkach (23,9 GW) odmowa była podyktowana jednocześnie występującym brakiem warunków technicznych i ekonomicznych.

Alternatywą pozwalającą na uzyskanie dostępu do sieci jest przyłączenie na zasadach komercyjnych. Ten sposób uzyskania warunków przyłączenia został wskazany w art. 7 ust. 9 ustawy Prawo energetyczne.

Przyłączenie komercyjne

Zgodnie z Prawem energetycznym operator sieci może zawrzeć umowę o przyłączenie do sieci na warunkach komercyjnych, ustalając opłatę za przyłączenie w wysokości uzgodnionej z inwestorem. Gdy odmowa przyłączenia nastąpiła z przyczyn ekonomicznych, operator powinien podać inwestorowi szacunkowy koszt prac umożliwiających przyłączenie planowanej jednostki wytwórczej.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne tłumaczą, że w przypadku wydania odmowy przyłączenia z przyczyn ekonomicznych wskazują inwestorowi listę elementów sieci przesyłowej lub sieci dystrybucyjnych wymagających zwiększenia obciążalności – wraz z informacją o przewidywanych kosztach takiego działania. Wyceny mają być przygotowywane na podstawie uśrednionych szacunków dotyczących budowy lub przebudowy elementów sieci. Co ważne – na etapie opracowania wyceny, jak zaznacza PSE, nie jest badana wykonalność takiej modernizacji, jak również nie są określane działania inwestycyjne.

Ruszają konsultacje

W związku z rosnącą skalą odmów przyłączenia PSE proponuje rozpoczęcie konsultacji, które doprowadzą do ustalenia zasad realizacji przyłączeń do sieci w trybie komercyjnym.

W pierwszym etapie opracowywana ma być lista projektów, które otrzymały odmowę przyłączenia i w przypadku których inwestorzy zadeklarowali przyłączenie do sieci w trybie komercyjnym. Operator systemu przesyłowego proponuje przyjęcie podejścia realizowanego w odstępach czasowych obejmujących cykle co 3 albo 6 miesięcy, w zależności od liczby zgłaszanych projektów.

REKLAMA

W odniesieniu do pierwszego cyklu przyłączeń komercyjnych PSE proponuje uwzględnienie wszystkich odmów określenia warunków przyłączenia wydanych do końca 2023 r.

Warunki i etapy wdrożenia przyłączenia komercyjnego

W ramach pierwszego cyklu procesu przyłączeń komercyjnych PSE planuje uwzględnienie tylko tych projektów, dla których m.in. realizacja takiego przyłączenia jest możliwa w terminie 48 miesięcy od daty zawarcia umowy o przyłączenie, a w danej stacji elektroenergetycznej istnieje możliwość dobudowy przyłącza, tj. dedykowanego pola/odejścia w rozdzielni lub z wykorzystaniem mostu szynowego. W przypadku rozbudowy rozdzielni dodatkowym warunkiem ma być brak konieczności pozyskiwania dodatkowego terenu i gruntownej przebudowy układu stacji.

W kolejnym etapie PSE proponuje wykonanie przez zewnętrznego eksperta analizy sieciowej, która określi zakres wymaganej rozbudowy sieci dla wszystkich obiektów planowanych do przyłączenia w trybie komercyjnym rozpatrywanych w danym cyklu. Wyniki takiej analizy mają być konsultowane przez PSE z właściwymi operatorami systemów dystrybucyjnych w celu określenia podziału prac oraz potwierdzenia woli realizacji wymaganej rozbudowy sieci dystrybucyjnej przez danego operatora.

Kolejny etap to już podpisanie porozumień między inwestorami i operatorami sieci w zakresie rozbudowy sieci, co umożliwi przyłączenie planowanych jednostek wytwórczych.

Ostatni proponowany przez PSE etap to zawarcie umów o przyłączenie w trybie komercyjnym. Te umowy mają określać obowiązki stron, terminy realizacji oraz wymagania techniczne dotyczące przyłączanych urządzeń, instalacji lub sieci. Umowy w swoim brzmieniu mają być zbliżone do typowych umów o przyłączenie do sieci zawieranych w trybie publicznoprawnym, z tą różnicą, że składnikiem opłaty za przyłączenie mają być nakłady ponoszone przez PSE na rozbudowę sieci przesyłowej w zakresie wynikającym z audytów/studiów wykonalności.

Propozycja Polskich Sieci Elektroenergetycznych w zakresie umów przyłączenia w trybie komercyjnym wraz z projektem odpowiedniego porozumienia zawieranego przez operatora i inwestora jest dostępna na stronie PSE pod tym linkiem.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.