Przyłączenie OZE do sieci. Komisja pokazuje, jak to ułatwić
Komisja Europejska wydała rekomendacje dla państw Unii Europejskiej dotyczące procedur towarzyszących przygotowaniu inwestycji w odnawialne źródła energii. Komisja pokazuje, jakie praktyki warto wdrożyć, aby ułatwić i przyspieszyć przyłączenia OZE do sieci.
W najnowszych rekomendacjach dotyczących inwestycji w odnawialne źródła energii urzędnicy Komisji Europejskiej rekomendują szereg działań, które operatorzy sieci na terenie Unii Europejskiej mogą wdrożyć, aby ułatwić proces przyłączenia do sieci elektrowni wiatrowych czy fotowoltaicznych.
Ten obszar staje się w wielu krajach UE wąskim gardłem dla inwestycji w odnawialne źródła energii. Inwestorzy borykają się z coraz większymi trudnościami w zakresie zabezpieczenia mocy przyłączeniowych. Przykładem jest Polska, co potwierdzają najnowsze dane Urzędu Regulacji Energetyki.
Komisja Europejska podkreśla, że kwestie związane z uzyskaniem warunków przyłączenia do sieci prowadzą do opóźnienia inwestycji w OZE, a dodatkowym wyzwaniem dla inwestorów z rynku energetyki odnawialnej jest brak transparentności w zakresie możliwości przyłączenia do sieci. Zwraca uwagę, że w niektórych krajach rosnącym wyzwaniem jest wzrost kosztów przyłączenia, który może istotnie podnosić CAPEX inwestycji w OZE, zagrażając ich rentowności. Komisja odnotowuje, że powyższe problemy są potęgowane przez spekulacyjną działalność inwestorów zdobywających warunki przyłączenia wyłącznie w celu ich przetrzymania i późniejszej odsprzedaży.
Komisja pokazuje, jak z ułatwianiem procedur przyłączeniowych radzą sobie wybrane kraje Unii Europejskiej i które z dobrych praktyk warto zastosować w innych państwach UE.
Komunikacja online i jedno okienko
Częściową odpowiedzią na powyższe wyzwania – zdaniem Komisji Europejskiej – powinna być m.in. większa digitalizacja procedur i danych na temat dostępnych zdolności przyłączeniowych. Według KE konieczne jest wprowadzenie realizowanej na transparentnych zasadach w pełni cyfrowej korespondencji między inwestorami i operatorami sieci, a także utworzenie przez państwa UE punktów kontaktowych działających na zasadzie „jednego okienka”.
Komisja podaje przykład Estonii, gdzie krajowy operator systemu przesyłowego Elering kontaktuje się z inwestorami poprzez specjalną aplikację, za pomocą której można przekazywać dokumenty związane z przyłączeniem do sieci. Podobną aplikację udostępnia duński operator sieci przesyłowej Energinet. Inwestorzy w Danii mają dzięki niej szybki dostęp do informacji o możliwościach przyłączenia w poszczególnych lokalizacjach.
Unijni urzędnicy zwracają ponadto uwagę na inne praktyki ułatwiające życie inwestorom. Podają przykład Austrii, gdzie wnioski o wydanie warunków przyłączenia składane są w jednym pakiecie z inną dokumentacją projektową. Z kolei w Irlandii ze szczególnych preferencji w zakresie ubiegania się o zdolności przyłączeniowe mogą korzystać wspólnoty energetyczne. Zarezerwowane dla takich podmiotów jest tam co roku 15 warunków przyłączenia (są ważne przez 2 lata), a ponadto inwestycje wspólnot energetycznych są wyłączone z procedur planistycznych.
Mapa potencjału przyłączania OZE
Komisja Europejska w najnowszych wytycznych zachęca kraje członkowskie do zwiększenia transparentności w procesie przyłączeniowym poprzez udostępnianie przez operatorów sieci map, na których inwestorzy będą mogli szybko poznać możliwości przyłączenia do sieci w konkretnych lokalizacjach. Obowiązek udostępniania takich map na operatorów sieci przesyłowej i dystrybucyjnej nałożyła Hiszpania.
W Belgii funkcjonuje ogólnokrajowa mapa możliwości przyłączeniowych, dzięki której inwestorzy mogą szybko znaleźć lokalizacje warte rozważenia pod kątem przyszłych inwestycji. Także w Estonii dostępna jest internetowa mapa pokazująca możliwości przyłączeniowe. Za jej pośrednictwem inwestorzy mają także otrzymać informacje dotyczące szacunkowych kosztów poprawy stanu sieci do parametrów niezbędnych do przyłączenia planowanej instalacji.
W Czechach z kolei nałożono na operatorów sieci dystrybucyjnej obowiązek publikowania comiesięcznych raportów pokazujących bieżące możliwości przyłączeniowe dla nowych projektów. Czescy operatorzy mają również cyklicznie informować o liczbie przyjętych i odrzuconych wniosków o warunki przyłączenia.
Potrzebne rynki elastyczności
W ocenie Komisji Europejskiej operatorzy systemów dystrybucyjnych mogą częściowo rozwiązać problemy związane z przepustowością sieci, oferując elastyczne warunki przyłączeniowe, umożliwiające OSD ograniczenie wytwórcom dostępu do sieci w okresach zbyt dużego obciążenia systemu elektroenergetycznego. Takie działania zostały już wdrożone m.in. w belgijskiej Walonii oraz we Francji i na Węgrzech. W Holandii operatorzy sieci w umowach przyłączeniowych z inwestorami mogą zastrzegać możliwość ograniczenia mocy przyłączeniowej, gdy będzie wymagać tego bieżąca sytuacja w sieci. Inwestorom przysługują za to rekompensaty.
Zdaniem KE operatorzy sieci powinni również wykorzystać potencjał elastyczności rozproszonych producentów energii oraz aktywnych odbiorców poprzez rozwój lokalnych rynków elastyczności. Takie rynki funkcjonują już w Holandii i Szwecji. Komisja ocenia, że barierami uniemożliwiającymi szersze zastosowanie tego mechanizmu w Unii Europejskiej są: brak standaryzacji produktów, które mogą być przedmiotem obrotu na takich rynkach, utrudniony dostęp dla małych wytwórców – w tym działających w ramach agregatorów, a także brak współpracy miedzy operatorami sieci dystrybucyjnej i przesyłowej.
Komisja dostrzega ponadto potencjał w zakresie zapewnienia przyłączenia do sieci poprzez dostosowanie zasad prowadzonych w krajach UE aukcji dla odnawialnych źródeł energii. Zdaniem KE za pomocą tego mechanizmu można premiować inwestycje w OZE planowane w lokalizacjach, w których występują wcześniej zdiagnozowane, odpowiednie zdolności przyłączeniowe.
Wyjść naprzeciw inwestorom na unijnym rynku energetycznym mają ponadto przygotowywane przez unijnych urzędników regulacje mające nałożyć na kraje UE obowiązek wdrożenia inwestycji sieciowych ułatwiających przyszłe inwestycje w OZE w wybranych lokalizacjach. Wytyczne w tym zakresie Komisja ma przedstawić na początku przyszłego roku.
Piotr Pająk
piotr.pajak@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
papier wszystko przyjmie, kto bedzie placil za nierynkowe rozdysponowanie mocy gdy wiatr wieje slonce swieci, a pradu nikt nie chce? odbiorcy
Do Marcel: zamiast tutaj wylewać niezadowolenie (zasadne) proszę zgłosić zawiadomienie do NIK.NIK z pewnością znajdzie przyczyny, a od tego prosta droga do Prokuratury, bowiem stan ten to skutek działania zaplanowanego przez klienta kilkanaście osób jeszcze w roku 2015 gdzie umówiono się, że rozwoju sieci dystrybucji w Polsce nie będzie celem ,,samoistnego” wyczerpania możliwości wytwarzania, a tym samym celem nie ,,wpuszczenia” do obrotu tak dużej ilości prądu z OZE wytworzonego poza BigEnergy by utraciło ono zyski dotychczas osiągane od dziesięcioleci. Uzgodnienie by NIE modernizować sieci nn pod przyjęcie energii od Prosumentów zostało skwapliwie wykonane przez trzech z czterech w Polsce największych OSD i dzisiaj daje wynik w postaci wyłączających się w szczycie produkcji falowników.
Na poczatek solidny audyt efektywności energetycznej a dopiero potem działania.