Tak podrożała energia w europejskich domach. Jak wypada Polska?

Ogromny wzrost cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w tym roku odnotowała Holandia, która w tym zakresie stała się najdroższym krajem w Unii Europejskiej. Polska jest daleko za czołówką państw UE, w których energia podrożała najbardziej. Nie oznacza to jednak, że podwyżki ominęły nasz kraj.

Według najnowszego raportu unijnej agencji statystycznej Eurostat w pierwszej połowie 2023 r. przeciętna całkowita cena energii elektrycznej i gazu dla gospodarstw domowych w Unii Europejskiej wyraźnie wzrosła.

Eurostat zaznacza, że średnie ceny energii elektrycznej i gazu dla domowych odbiorców w UE w porównaniu do zeszłego roku spadłyby, jeśli nie zostałyby uwzględnione podatki. Rządy państw unijnych w tym roku częściowo wycofały się z wdrożonych w 2022 r. mechanizmów osłonowych, wśród których znalazła się m.in. redukcja podatków naliczanych gospodarstwom domowym przy sprzedaży energii i gazu. To przede wszystkim miało wpłynąć na wzrost średniej ceny energii dla odbiorców domowych na terenie UE.

REKLAMA

Holendrzy dostali po kieszeniach

W pierwszej połowie 2023 r. przeciętna całkowita cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych w Unii Europejskiej wzrosła w porównaniu z ceną z analogicznego okresu zeszłego roku z 0,253 euro/kWh do 0,289 euro/kWh.

Najbardziej w pierwszej połowie 2023 r. wzrosły koszty energii dla gospodarstw domowych w Holandii (aż o 953 proc.). Eurostat tłumaczy to tym, że holenderski rząd nie tylko wycofał stosowane w ubiegłym roku ulgi podatkowe w cenach energii, ale nawet podniósł dwukrotnie wcześniejsze stawki opodatkowania (Holendrzy mają w planach wprowadzenie maksymalnej ceny za energię, co powinno złagodzić podwyżki).

Wyraźnie w pierwszej połowie tego roku wzrosły też koszty energii dla gospodarstw domowych w Litwie (88 proc.), Rumunii (77 proc.) i Łotwie (74 proc.).

Z kolei państwami Unii Europejskiej, w których w tym roku odbiorcy energii doczekali się obniżek kosztów energii, były: Hiszpania (-41 proc.), Dania (-16 proc.), Portugalia (-6 proc.), Malta (-3 proc.) oraz Luksemburg (-0,4 proc.).

W przypadku Polski Eurostat odnotowuje wzrost kosztów energii elektrycznej dla gospodarstw domowych o 20 proc.

Ogromny wzrost cen energii w Holandii sprawił, że stała się ona unijnym liderem, jeśli chodzi o wysokość średniej ceny energii dla gospodarstw domowych (0,475 euro/kWh). Kolejne były Belgia (0,435 euro/kWh), Rumunia (0,42 euro/kWh) oraz Niemcy (0,413 euro/kWh).

Przed ostatnim kryzysem energetycznym i ubiegłorocznym wzrostem cen energii to Niemcy i Dania były krajami z najwyższymi cenami energii dla gospodarstw domowych. Ceny te oscylowały wokół poziomu 0,3 euro/kWh.

Najmniej za energię elektryczną w Unii Europejskiej płaciły w pierwszej połowie tego roku gospodarstwa domowe w Bułgarii (0,114 euro/kWh), na Węgrzech (0,116 euro/kWh) oraz Malcie (0,126 euro/kWh).

REKLAMA

Gaz najtańszy na Węgrzech

W pierwszej połowie 2023 r. gospodarstwa domowe w Unii Europejskiej musiały się liczyć także z wyraźnym wzrostem cen gazu – z około 0,086 euro/kWh do 0,119 euro/kWh. Wzrost cen gazu odbiorcy w UE odczuli w 20 z 24 państw UE raportujących ceny tego surowca dla odbiorców domowych.

Najbardziej gaz dla gospodarstw domowych podrożał w Łotwie (139 proc.), Rumunii (134 proc.), Austrii (103 proc.), Holandii (99 proc.) i Irlandii (73 proc.). Spadek cen gazu odnotowały trzy kraje: Estonia, Chorwacja i Włochy (między -0,6 proc. i -0,5 proc.), natomiast w Litwie ceny się nie zmieniły.

W przypadki Polski unijna agencja statystyczna odnotowuje wzrost kosztów gazu dla gospodarstw domowych o 24 proc.

Po tegorocznych zmianach cen gazu najmniej w UE płaciły za to paliwo gospodarstwa domowe na Węgrzech (0,034 euro/kWh), w Chorwacji (0,041 euro/kWh) i Słowacji (0,057 euro/kWh). Najdroższy gaz był natomiast w Holandii (0,248 euro/kWh), Szwecji (0,319 euro/kWh) i Danii (0,166 euro/kWh).

Przyjdzie stabilizacja?

Ceny energii w Unii Europejskiej wystrzeliły w górę wraz ze wzrostem cen gazu ziemnego, który w praktyce wyznaczał ceny energii elektrycznej na europejskich hurtowych rynkach energii. Stało się tak z powodu ryzyka zachwiania podaży gazu wykorzystywanego w dużej mierze przez elektrownie na terenie UE. Zmniejszył się import z Rosji, który szybko musiał zostać zastąpiony importem z innych kierunków. To stworzyło dużą niepewność na rynku, która mocno odbiła się na cenach energii.

Eurostat podkreśla, że wzrost cen energii i gazu dla gospodarstw domowych po rozpoczęciu agresji Rosji na Ukrainę mógłby być wyższy, jednak część państw Unii Europejskiej wdrożyła mechanizmy łagodzące wzrost kosztów.

W komentarzu do aktualnej sytuacji na rynku energii elektrycznej i gazu Eurostat ocenia jednak, że po gwałtownym wzroście cen gazu po rosyjskiej inwazji w Ukrainę ceny energii elektrycznej i gazu w UE zaczynają się stabilizować.

redakcja@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.