Ile kosztuje produkcja energii odnawialnej? Nowe dane

Mimo wzrostu kosztów produkcji elektrowni wiatrowych i paneli fotowoltaicznych w ubiegłym roku lądowa energetyka wiatrowa oraz fotowoltaika na świecie ponownie zaliczyły spadek kosztów wytwarzania energii. O spadku tym w ujęciu globalnym zdecydowały inwestycje w Chinach. W Europie budowa elektrowni wiatrowych i fotowoltaicznych podrożała.

Międzynarodowa Agencja Energetyki Odnawialnej (International Renewable Energy Agency, IRENA) przedstawiła najnowsze analizy dotyczące średnich kosztów produkcji energii elektrycznej z podstawowych technologii OZE. Zawarła je w raporcie „Renewable Power Generation Costs in 2022”.

IRENA podkreśla, że w ubiegłym roku koszty produkcji energii odnawialnej ponownie spadły – mimo że przemysł OZE mierzył się ze wzrostem kosztów wynikającym z drożejących surowców i problemami logistycznymi.

REKLAMA

Te problemy szczególnie uderzyły w dominujących na globalnym rynku wiatrowym producentów elektrowni wiatrowych z Europy. W ich przypadku wzrost kosztów przełożył się na utratę rentowności. W efekcie zmuszeni byli podnieść ceny sprzedawanych turbin.

Oddawane w ubiegłym roku do użytku lądowe elektrownie wiatrowe były kontraktowane jednak przed wzrostem cen, dzięki czemu w 2022 r. IRENA po raz kolejny odnotowała spadek średnich kosztów wytwarzania energii z wiatru na lądzie. W ujęciu LCOE (Levelized Cost of Electricity) spadły one przeciętnie z 35 dol./MWh w roku 2021 do 33 dol./MWh na koniec zeszłego roku, czyli o 5 proc.

Dominacja Chin

Międzynarodowa Agencja Energetyki Odnawialnej podkreśla, że odnotowany w ubiegłym roku spadek kosztów energii z wiatru to w dużej mierze zasługa inwestycji realizowanych w Chinach. O ile Państwo Środka już od wielu lat deklasuje inne kraje pod względem uruchamianych mocy w fotowoltaice, o tyle IRENA podkreśla w ostatnim raporcie także szybki wzrost dominacji Chin w energetyce wiatrowej.

W 2021 r. w Chinach powstało około 41 proc. mocy zainstalowanej globalnie w lądowej energetyce wiatrowej. W 2022 r. udział Chin wzrósł już do 50 proc.

Fotowoltaika potaniała, ale nie w Polsce

Mniejszy spadek kosztów IRENA odnotowała w przypadku dużych elektrowni fotowoltaicznych. W ich przypadku LCOE obniżyło się o 3 proc. do poziomu 49 dol./MWh. Jest to konsekwencja odnotowanego przez analityków agencji 4-proc. spadku średnich kosztów budowy farm fotowoltaicznych – z 917 dol./kW w 2021 r. do 876 dol./kW dla projektów sfinalizowanych w ubiegłym roku.

Analizując kształtowanie się kosztów produkcji energii odnawialnej, eksperci IRENA wzięli pod lupę 20 kluczowych rynków OZE. Co ciekawe, o ile w przypadku fotowoltaiki odnotowali oni globalny 4-proc. spadek kosztów inwestycji w 2022 r., o tyle koszt budowy elektrowni PV w ubiegłym roku wzrósł w przypadku 11 zbadanych rynków. W Niemczech i Francji miał wynieść aż 34 proc., a w Grecji budowa elektrowni PV miała podrożeć nawet o 51 proc. W swoim raporcie IRENA odnotowuje także 27-proc. wzrost kosztów inwestycji w fotowoltaikę w Polsce.

Część tego wzrostu wynika z uwzględnienia kosztów poszczególnych projektów, jednak jasne jest, że wzrost cen komponentów i kosztów pracy miał znaczący wpływ na niektóre rynki – oceniają autorzy raportu.

W sytuacji wyraźnie droższej budowy farm fotowoltaicznych w Europie o spadku średniego kosztu energii z PV w ujęciu globalnym zdecydowały Chiny. W ubiegłym roku w Państwie Środka powstało 45 proc. z mocy zainstalowanych na globalnym rynku PV (rok wcześniej udział Chin wyniósł 38 proc.).

Sektorem OZE, który zmniejszył w 2022 r. koszty wytwarzania energii z nowych inwestycji – oprócz wiatru na lądzie i fotowoltaiki – okazała się energetyka biomasowa. W jej przypadku średni koszt produkcji energii spadł o 13 proc. – z 71 dol./MWh do 61 dol./MWh. Autorzy raportu zwracają uwagę, że jest to zasługa tańszych projektów oddanych do użytku w zeszłym roku w Chinach i Brazylii.

REKLAMA

Offshore i hydroenergia podrożały

Trzecia najważniejsza technologia OZE pod względem globalnych inwestycji w energetyce odnawialnej – oprócz wiatru na lądzie i fotowoltaiki – to morska energetyka wiatrowa. W jej przypadku średnie koszty wytwarzania energii z morskich farm wiatrowych w ubiegłym roku nieznacznie wzrosły – z 79 dol./MWh do 81 dol./MWh, czyli o 2 proc.

Wzrost średnich kosztów energii z morskich farm wiatrowych uruchomionych na świecie w ubiegłym roku (ich moc wyniosła 8,9 GW) to przede wszystkim efekt wzrostu średniego kosztu budowy. Wzrósł on z 3052 dol./kW w 2021 r. do 3461 dol./kW w 2022 r.

Zwiększone koszty nowych inwestycji w morskiej energetyce wiatrowej zostały zaniżone przez inwestycje zrealizowane w Chinach. IRENA ocenia, że wyłącznie w Europie koszt energii z nowych morskich farm wiatrowych w 2022 r. (oddano do użytku 2,5 GW) zwiększył się z 59 dol./kWh do 74 dol./kWh, czyli o 32 proc. Wpłynęły na to mocno opóźnione uruchomienie pierwszej morskiej farmy wiatrowej we Francji i wzrost kosztów na rynkach offshore w Niemczech i Wielkiej Brytanii; analitycy IRENA uwzględnili też wyższe koszty pierwszej farmy wiatrowej w technologii floating (chodzi o zrealizowany przez Equinor projekt Hywind Tampen, którego oficjalne otwarcie nastąpiło dopiero w tym miesiącu).

Według analityków IRENA w ubiegłym roku wzrósł też – aż o 47 proc. – średni koszt energii z oddawanych do użytku elektrowni wodnych. Średnie koszty LCOE dla hydroenergetyki zwiększyły się z 42 dol./MWh do 61 dol./MWh. Był to skutek 25-proc. wzrostu średnich kosztów budowy nowych hydroelektrowni – z 2299 dol./kW do 2881 dol./kW. Autorzy raportu wskazują, że o tak wyraźnym podniesieniu się kosztów zdecydowały oddane do użytku w ubiegłym roku elektrownie wodne w Kanadzie, w przypadku których finalne koszty znacząco przekroczyły początkowe założenia.

IRENA podkreśla, że odnotowany w ubiegłym roku koszt energii z hydroelektrowni i tak pozostawał niższy od kosztów produkcji energii z nowych konwencjonalnych elektrowni.

Podrożały dwie technologie

Międzynarodowa Agencja Energetyki Odnawialnej pokazuje ponadto, jak zmieniły się koszty wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w latach 2010-2022. W tym okresie wyraźnie spadł koszt produkcji energii z fotowoltaiki (-89 proc.), słonecznej energetyki termalnej CSP (-69 proc.), lądowej energetyki wiatrowej (-69 proc.), morskiej energetyki wiatrowej (-59 proc.) oraz bioenergetyki (-25 proc.).

W latach 2010-2022 wzrósł natomiast średni koszt produkcji energii z geotermii – z poziomu 53 dol./MWh do 56 dol./MWh, czyli o 6 proc. Wzrost średniego kosztu produkcji odnotowała ponadto energetyka wodna – z 42 dol./MWh do 61 dol./MWh, czyli aż o 47 proc.

Raport pt. „Renewable Power Generation Costs in 2022” jest dostępny na stronie IRENA pod tym linkiem.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.