Stanowisko PIGEOR do nowelizacji ustawy o OZE

Prezentujemy stanowisko Polskiej Izby Gospodarczej Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej (PIGEOR) do projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Ministerstwo Gospodarki przedstawiło do konsultacji społecznych projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii. Zgodnie z dołączonym uzasadnieniem, projekt ma na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych (prawnych i redakcyjnych) regulacji, które nie weszły jeszcze w życie, w szczególności dotyczące pomocy publicznej dla mikroinstalacji, czyli instalacji prosumenckich o mocy zainstalowanej do 10 kW. W projekcie znajduje się również propozycja zmodyfikowanej opłaty OZE oraz zapisów określających okres przejściowy dla instalacji, które wytworzą energię elektryczną po 31 grudnia 2015r.

Propozycje zmian w systemie wsparcia dla instalacji prosumenckich

REKLAMA

Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej uważa za celowe doprecyzowanie przepisów w zakresie definicji i zasad udzielania pomocy publicznej, w tym uniemożliwienia podwójnego lub nadmiernego dofinansowania. Jednak zaproponowane zapisy prowadzą do znaczącego zwiększenia obciążeń administracyjnych zarówno dla starającego się o wsparcie, jak i organów administracji publicznej włączonych w procedurę, co może skutkować zaniechaniem podjęcia inwestycji, konieczna jest ich weryfikacja.

W odniesieniu do zmian proponowanych w samym systemie wsparcia, propozycje budzą co najmniej wątpliwości. Ministerstwo Gospodarki generalnie podtrzymuje stawki przyjęte w ustawie, jednak proponuje wprowadzenie przedziałów taryf gwarantowanych dla mikro-instalacji fotowoltaicznych (od 0,64 zł do 0,75 zł za 1 kWh dla instalacji o mocy do 3 kW oraz 0,49 do 0,65 zł za 1 kWh dla instalacji o mocy od 3 do 10kW), instalacji o mocy od 3 do 10 kW wykorzystujących biogaz ze składowisk odpadów od 0,46 do 0,55 zł za 1 kWh oraz dla instalacji o mocy od 3 do 10 kW wykorzystujących biogaz z oczyszczalni ścieków od 0,33 do 0,45 zł za 1 kWh.

Taryfy powyżej minimalnych będzie można uzyskać tylko po uzasadnieniu wyższych kosztów wytworzenia energii w instalacji. Koszty mają być wyliczone według skomplikowanego wzoru uwzględniającego koszty kapitałowe, inwestycyjne, stałe i zmienne przy zadanej stopie dyskonta w wysokości 3,58%. Wzór nie uwzględnia jednak ryzyka inwestycyjnego, które w przypadku polskiego mało rozwiniętego rynku instalacji OZE jest stale wysokie.

Algorytm jest bardzo skomplikowany, dla przeciętnego obywatela niezrozumiały i przez to trudny w stosowaniu. Dodatkowo, przyjęto bardzo niską stopą dyskontową, porównywalną z oprocentowaniem lokaty długoterminowej (około 3%). Taka sytuacja powoduje, że nawet po podjęciu wysiłku wyliczenia kosztów według podanego wzoru, bez wzięcia pod uwagę ryzyka inwestycyjnego i dodatkowego wysiłku prosumenta w przygotowanie inwestycji, ekonomiczny efekt przedsięwzięcia może okazać się niesatysfakcjonujący i potencjalny inwestor zamiast zaangażować się w rozwój OZE, skorzysta raczej z bezpiecznej oferty lokaty długoterminowej. Efekt zachęty nie występuje.

Niestety autorzy nie podają źródeł danych do wyliczeń przedstawionych w uzasadnieniu, uniemożliwiając w ten sposób ich weryfikację.

Przedstawiając propozycje zmian, autorzy projektu powołują się na wymogi „Wytycznych w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014 – 2020” oraz Rozporządzenie Komisji nr 651/2014 uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, które regulują zasady udzielania pomocy publicznej. Z zapisów uzasadnienia można wnosić, że przedstawione propozycje są jedyną opcją, na którą zezwalają przepisy unijne.

Tymczasem w obydwu dokumentach, mniejsze instalacje (poniżej 500 kW, a dla elektrowni wiatrowych poniżej 3 MW) są traktowane wyjątkowo, ze względu na uznaną potrzebę stosowania bardziej preferencyjnych warunków stymulujących rozwój rozproszonych źródeł energii. W Rozporządzeniu Komisji nr 651/2014 wskazuje się, że można zastosować inny system pomocy, pod warunkiem notyfikowania go do Komisji Europejskiej (art. 11). Kraje takie jak Dania i Wielka Brytania już skorzystały z tej możliwości, zdając sobie sprawę, że w przypadku instalacji prosumenckich standardowe warunki nie mobilizowałyby do zaangażowania się w energetykę rozproszoną. Oznacza to, że autorzy rezygnują z możliwości skorzystania z bardziej skutecznych metod wspierania małych instalacji, jednocześnie wprowadzając w błąd opinię publiczną.

Należy przypomnieć, że ustawa o odnawialnych źródłach energii ma wdrażać Dyrektywę 2009/28/WE, która szczególną uwagę zwraca na promocję małych lokalnych instalacji OZE, jako zwiększających bezpieczeństwo dostaw energii, wspierających rozwój technologiczny i tworzących możliwości zatrudnienia i rozwoju regionalnego, zwłaszcza na obszarach wiejskich i odizolowanych. W art. 13 Dyrektywy Państwa Członkowskie są zobowiązane do zastosowania uproszczonych i mniej kłopotliwych procedur dla mniejszych projektów oraz zdecentralizowanych instalacji OZE. Trudno znaleźć odzwierciedlenie tych zapisów w przygotowanym projekcie nowelizacji.

Można byłoby zrozumieć dążenie do optymalizacji wysokości pomocy publicznej, ale nie do minimalizacji, jak to wyraża w uzasadnieniu Ministerstwo Gospodarki, jednak ani jedno ani drugie podejście nie może wprowadzać czynnika zniechęcającego potencjalnych prosumentów do realizacji przedsięwzięć. Efekt zachęty musi być utrzymany w zapisach ustawy.

REKLAMA

Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej wnosi w związku z powyższym, o pozostawienie przyjętych już przez Sejm RP stawek taryf gwarantowanych dla mikroinstalacji OZE, bez wprowadzania dodatkowych warunków i obciążeń dla potencjalnych prosumentów.

Propozycja zmiany wysokości opłaty OZE

W projekcie nowelizacji, stawka opłaty OZE została podniesiona z kwoty 2,51 zł/1kWh do 4,01 zł/1kWh, uzasadnienie autorów, że w pierwszym roku funkcjonowania przepisów powstanie 150 MW instalacji o mocy zainstalowanej do 3 kW oraz 250 MW o mocy zainstalowanej między 3 a 10 kW, przy czym prawdopodobnie w większości będą to instalacje fotowoltaiczne. Jest to założenie zbyt optymistyczne, gdyż oznaczałoby to powstanie co najmniej 70 000 instalacji w ciągu jednego roku, a nie ma takiego potencjału wykonawczego w Polsce. Uzasadnienie jest nieprzekonujące, a jednocześnie trudne do weryfikacji ze względu na brak przedstawienia źródeł oszacowań.

Propozycja wprowadzenia okresu przejściowego

W art. 3 projektu zmiany ustawy, Ministerstwo Gospodarki proponuje wprowadzenie możliwości przystąpienia do aukcji dla instalacji, które wytworzą energie po raz pierwszy po 31 grudnia 2015 r., a przed 31 grudnia 2016 r. Warunkiem skorzystania z tej możliwości ma być wprowadzanie do sieci i sprzedawanie na giełdzie towarowej lub na rynku organizowanym przed podmiot prowadzący na terytorium RP rynek regulowany, całości wytworzonej energii. Według zapisów ustawy o oze z 20 lutego 2015 r., instalacje, które po raz pierwszy wytworzą energię po roku 2015, a przed pierwszą aukcją, nie miałyby w ogóle możliwości uczestniczenia w systemie wsparcia.

Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej popiera wprowadzenie okresu przejściowego, który pomoże zminimalizować skutki powstania luki inwestycyjnej spowodowanej opóźnieniem realizacji inwestycji, które będą wykonywane w okresie do 24 (48 dla morskich elektrowni wiatrowych) miesięcy po wygranej aukcji.

W celu jednoznacznego zdefiniowanie prawa wytwórcy do przystąpienia do aukcji i przypisania go do danego „koszyka” dostępnych wolumenów, proponujemy dodanie w art. 3, nowych ustępów 1a i 1b.

1a. Wytwórca energii elektrycznej o którym mowa w art. 3 ust. 1 powyżej, ma prawo do przystąpienia i uczestnictwa w aukcjach.

1b. Wytwórca energii elektrycznej o którym mowa w art. 3 ust. 1 powyżej, ma prawo do przystąpienia do aukcji na zasadach instalacji określonych w artykule 72 ust 2 litera a) ustawy o odnawialnych źródłach energii, tj. wytwórców, którzy pierwszy raz wytworzyli energię elektryczną po dniu zamknięcia aukcji.

Braki w propozycji nowelizacji

Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej podkreśla, że w projekcie brakuje doprecyzowania kwestii postulowanych przez wszystkie środowiska oze, zwłaszcza przez przedsiębiorców, jak też inne instytucje, w tym Urząd Regulacji Energetyki.

Zdaniem PIGEOR istniejące wątpliwości będą prowadziły do długich sporów interpretacyjnych przedłużających i tak trwające latami procedury. Nie poprawią sytuacji ewentualne wykładnie wydawane przez Ministerstwo Gospodarki lub Urząd Regulacji Energetyki, które nie są prawem i też będą podlegały dyskusji. W szczególności poniższe kwestie winny zostać dookreślone, zanim przepisy rozdziału 4 wejdą w życie:

• definicja modernizowanej instalacji – budzi wątpliwości, w szczególności czy instalacją zmodernizowaną jest całość instalacji czy tylko jej zmodernizowana część, dodatkowo nie jest jasno zdefiniowany zakres modernizacji;
• wyodrębnione zespoły urządzeń przyłączone do 1 punktu (etapowanie instalacji, a okres wsparcia) – niejednoznaczne zdefiniowanie szczególnie ważne w przypadku różnych instalacji należących do różnych podmiotów i przyłączanych w różnych terminach do tego samego punktu;
• instalacje hybrydowe – z jednej strony art. 2.13 pozwala na wyodrębnienie urządzeń wytwarzających energię z jednego rodzaju źródła, z drugiej strony nie wiadomo jak je traktować w systemie aukcji;
• pierwsze wytworzenie prądu w instalacji – szczególnie ważne dla obecnie budowanych jednostek, które mogą się spóźnić z ukończeniem inwestycji przed 1 stycznia 2016 r., wytworzenia energii;
• niespójność procedur administracyjnych – w szczególności w odniesieniu do okresów ważności dokumentów pre-kwalifikujących przed przystąpieniem do aukcji (np. niejasne jest czy przedstawienie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę konsumującej ważność decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, powinno zostać uznane jako spełnienie okresu ważności tej ostatniej decyzji?);
• nieprawidłowe stosowanie określenia „prawomocna/y” w odniesieniu do dokumentów (np. pozwolenie na budowę), dla których obowiązująca jest decyzja ostateczna.

Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej (PIGEOR)