Elektrownie szczytowo-pompowe będą inwestycjami celu publicznego

Rząd deklaruje, że chce doprowadzić do budowy nawet 10 elektrowni szczytowo-pompowych (ESP) o łącznej mocy około 5,5–6 GW. Ma w tym pomóc specustawa. Kancelaria Prezesa Rady Ministrów przedstawiła wstępne założenia nowych regulacji, których wdrożenie ma znacząco przyspieszyć prowadzenie inwestycji w ESP.

Niedawno wiceminister klimatu oraz rządowy pełnomocnik ds. OZE Ireneusz Zyska ocenił, że do połowy lat 30. powinno powstać w Polsce około 9-10 elektrowni szczytowo-pompowych, które przyczyniłyby się do stabilizowania systemu elektroenergetycznego w warunkach rosnącej generacji energii z elektrowni wiatrowych i fotowoltaicznych. Koszt każdej z elektrowni Zyska ocenił na 5–7 mld zł.

Aby umożliwić realizację projektów ESP, Ministerstwo Klimatu i Środowiska ma opracować projekt ustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych.

REKLAMA

Bariery dla rozwoju ESP

Tłumacząc powody przygotowania specustawy dla ESP, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wskazuje, że pomimo wielu zalet elektrowni szczytowo-pompowych oraz dynamicznego rozwoju OZE i generacji rozproszonej w Polsce od wielu lat, oprócz działań modernizacyjnych, nie powstała żadna nowa elektrownia tego typu.

Jakie są tego przyczyny? KPRM odnotowuje, że w Polsce jest niewiele dogodnych miejsc na lokalizację elektrowni szczytowo pompowych, ponadto występują bariery prawne polegające na konieczności przeprowadzenia standardowego procesu inwestycyjnego, co wynika z braku zakwalifikowania budowy lub modernizacji elektrowni szczytowo-pompowej jako inwestycji celu publicznego.

„Ze względu na wieloetapowość i znaczny rozmiar inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej podlega ona szeregowi ograniczeń i wymagań administracyjnych zawartych w różnych aktach prawnych, które prowadzą do znacznego wydłużenia procesu inwestycyjnego. Jest to m.in. obowiązek uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zgody wodnoprawnej, pozwolenia na budowę itd.” – wymienia KPRM.

Co zmieni specustawa?

Celem nowych regulacji ma być stworzenie otoczenia regulacyjnego dla inwestycji w zakresie budowy ESP. Ustawa ma zapewnić ujęcie wszystkich niezbędnych regulacji w jednym akcie prawnym. Dodatkowo planowane wprowadzenie instytucji decyzji zintegrowanej, która ma usprawnić przygotowanie projektów, wymusza konieczność jej umiejscowienia w osobnej regulacji.

Ustawa ma zapewnić, że inwestycja w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej będzie inwestycją celu publicznego w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami.

REKLAMA

Dla inwestycji w ESP ma być wydawana kompleksowa decyzja o lokalizacji celu publicznego, łącząca w sobie aspekty decyzji lokalizacyjnej, podziałowej i wywłaszczeniowej.

Szczególny tryb pozyskiwania gruntów

Planowane jest ponadto wprowadzenie szczególnego trybu pozyskiwania gruntów, na podstawie decyzji kompleksowej (przy uwzględnieniu, że koszty wywłaszczeń ponosi inwestor). Szczególny tryb pozyskiwania gruntów oznaczać będzie w szczególności, że:

• decyzja kompleksowa zatwierdzać będzie podział nieruchomości położonych w obszarze realizacji inwestycji;
• z dniem, w którym decyzja kompleksowa stanie się ostateczna, nieruchomości w niej określone z mocy prawa będą stawać się własnością Skarbu Państwa za odszkodowaniem (następnie będą oddawane w użytkowanie wieczyste inwestorowi), a ograniczone prawa rzeczowe obciążające te nieruchomości lub stosunki obligacyjne, których przedmiotem są nieruchomości, wygasną (także za odszkodowaniem);
• decyzja kompleksowa będzie stanowić podstawę do wydania przez właściwy organ decyzji o wygaśnięciu trwałego zarządu ustanowionego na nieruchomości przeznaczonej na inwestycję w zakresie elektrowni szczytowo-pompowej, stanowiącej własność Skarbu Państwa;
• nieuregulowany stan prawny nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie decyzji kompleksowej nie będzie stanowić przeszkody do wydania decyzji kompleksowej; projekt ma regulować również sytuacje korzystania z cudzych nieruchomości przed rozpoczęciem inwestycji na potrzeby wykonania określonych czynności niezbędnych do uzyskania określonych decyzji administracyjnych; jeżeli do przeprowadzenia pomiarów, badań lub innych prac niezbędnych do sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko lub do sporządzenia wniosku o wydanie decyzji kompleksowej (np. wykonanie badań archeologicznych, geologicznych, hydrogeologicznych lub określeniu geotechnicznych warunków posadowienia obiektu) konieczne będzie wejście na teren cudzej nieruchomości (także o nieuregulowanym stanie prawnym), inwestor powinien być uprawniony do uzyskania decyzji wojewody o zezwoleniu na wejście na teren tej nieruchomości.

Ułatwienia administracyjne

Ponadto przyjęcie specustawy o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie elektrowni szczytowo-pompowych ma zapewnić:

• odpowiednie skrócenie terminów decyzji administracyjnych wydawanych na podstawie specustawy w stosunku do terminów obowiązujących;
• wprowadzenie kar pieniężnych nakładanych na organy właściwe do wydania decyzji w razie przekroczenia tych terminów;
• nadanie rygorów natychmiastowej wykonalności decyzjom wydawanym w procesie inwestycyjnym na podstawie specustawy;
• skrócenie terminów rozpatrywania przez sądy administracyjne środków zaskarżenia od decyzji wydawanych na podstawie specustawy;
• uniezależnienie wydania pozwolenia wodnoprawnego od uprzedniego uzyskania decyzji kompleksowej (tak by procesy te mogły toczyć się niezależnie); inwestycje niezbędne do faktycznego uruchomienia inwestycji w zakresie ESP mają podlegać tym samym zasadom co inwestycja główna, dlatego proponuje się wprowadzenie instytucji inwestycji towarzyszącej, co pozwoli na zsynchronizowanie obu procesów inwestycyjnych – przez inwestycję towarzyszącą będzie rozumieć się inwestycję w zakresie budowy lub rozbudowy sieci przesyłowej w rozumieniu ustawy Prawo energetyczne konieczną do wyprowadzenia mocy z ESP lub inną inwestycję niezbędną do wybudowania lub zapewnienia prawidłowej eksploatacji tej elektrowni.

ESP jak magazyn energii

Przepis uznający ESP za magazyn energii elektrycznej pozwoli na korzystanie z ułatwień wprowadzonych ustawą Prawo energetyczne dla tego typu urządzeń.

W ten sposób zapewnione zostanie: wyłączenie z obowiązku posiadania taryfy magazynowania energii elektrycznej, zniesienie podwójnego naliczania opłat sieciowych, zwolnienie z połowy opłaty za przyłączenie magazynu do sieci, zwolnienie z obowiązku przedstawiania świadectw pochodzenia do umorzenia, w tym z OZE, kogeneracji oraz świadectw efektywności energetycznej energii pobranej z sieci przez magazyn w części, która została następnie po jej zmagazynowaniu wprowadzona do sieci, a także zwolnienie z opłaty przejściowej, opłaty mocowej oraz opłaty kogeneracyjnej (w tych dwóch ostatnich przypadkach w części dot. zużycia energii elektrycznej na potrzeby magazynowania energii elektrycznej).

Kolejna elektrownia szczytowo-pompowa na Dolnym Śląsku?

Obecnie na krajową flotę elektrowni szczytowo-pompowych składa się sześć obiektów, z czego cztery należą do spółki PGE Energia Odnawialna. To największa w Polsce elektrownia szczytowo-pompowa w Żarnowcu (716 MW), a także obiekty Porąbka-Żar (500 MW), Dychów (90 MW) i Solina (200 MW). Po jednej elektrowni szczytowo-pompowej mają też Energa (Żydowo, 156 MW) i Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica eksploatujący instalację o mocy 46 MW.

W ostatnim czasie pojawiły się informacje o możliwości wznowienia projektu budowy kolejnej elektrowni szczytowo-pompowej, która może być największym tego typu obiektem w Polsce. Więcej na ten temat: Powstanie największa elektrownia szczytowo-pompowa w Polsce.

redakcja@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.