Wyższy cel OZE na 2030 rok? Nie 32, ale nawet 40 procent
Komisja Europejska przeanalizowała krajowe plany na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030, które zostały przygotowane przez poszczególne kraje członkowskie. Przewidziany w nich łączny udział energii odnawialnej w krajowych miksach enertgetycznych na rok 2030 jest wyższy niż zakłada docelowy poziom wyznaczony przez Unię Europejską. Jednocześnie Komisja podkreśla, że w związku z planowanym podniesieniem poziomu redukcji emisji CO2 na rok 2030 konieczne będzie także zwiększenie unijnego celu w zakresie zielonej energii.
Wcześniej Unia Europejska zdecydowała, że do 2030 roku udział zielonej energii w miksie konsumpcji energii elektrycznej, cieplnej i w transporcie powinien wzrosnąć do roku 2030 przynajmniej do 32 proc. – w stosunku do celu na poziomie 20 proc. wyznaczonego przez UE na rok 2020.
O ile w perspektywie na 2020 r. wyznaczono obowiązkowe cele dla poszczególnych państw – w tym dla Polski 15 proc. – o tyle jeśli chodzi o rok 2030 nie przyjęto obligatoryjnych krajowych celów, a jedynie cel na poziomie całej Unii.
Mimo braku obligatoryjnych, krajowych celów na rok 2030 Komisja Europejska ma otrzymać narzędzia umożliwiające wpływanie na tempo wzrostu udziału OZE w miksach energetycznych poszczególnych krajów UE. Ma to zapewnić unijne rozporządzenie na temat zasad zarządzania unią energetyczną.
Jednocześnie kraje UE miały wskazać swoje ambicje w tym zakresie w przygotowanych zgodnie z unijnym prawem tzw. krajowych planach na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 (KPEiK).
W polskim KPEiK, którego finalną wersję nasz rząd skierował do Brukseli na przełomie 2019 i 2020 r., wskazano cel udziału OZE w konsumpcji energii w Polsce na poziomie 21 proc. lub 23 proc. – ale tylko jeśli dostaniemy z Unii Europejskiej dodatkowe pieniądze na naszą transformację energetyczną. Komisja sugerowała w odpowiedzi, że nasz kraj powinien przyjąć wyższy cel OZE, aby przyczynić się do osiągnięcia celu unijnego.
Według Eurostatu w 2018 roku udział źródeł odnawialnych w produkcji energii w Polsce wyniósł ogółem 11,2 proc. – wobec celu 15 proc., który powinniśmy zrealizować zgodnie z naszymi zobowiązaniami do roku 2020.
Teraz Komisja Europejska przedstawiła raport, w którym zawarła wyniki analizy wszystkich krajowych planów na rzecz energii i klimatu.
Ocena zawartych w tych planach krajowych celów OZE wskazuje, że w przypadku ich osiągnięcia, udział zielonej energii na poziomie całej Unii w 2030 roku wyniesie między 33,1 i 33,7 proc., czyli powyżej unijnego celu 32 proc.
Liderami w tym zakresie, wymienionymi w raporcie KE, są Austria i Szwecja. Pierwsze z tych państw zobowiązało się do osiągnięcia celu 100 proc. zielonej energii w elektroenergetyce do 2030 roku, a drugie chce dekadę później korzystać wyłącznie z zielonej energii we wszystkich sektorach.
Jednocześnie Komisja oceniła, bazując na dotychczasowych danych Eurostatu w zakresie produkcji zielonej energii, że w 2020 roku Unia Europejska osiągnie udział OZE w konsumpcji energii na poziomie 22,5 – 22,7 proc., czyli powyżej celu 20 proc.
W raporcie KE podkreśla, że unijny rynek odnawialnych źródeł energii wykazał dużą odporność na kryzys związany z epidemią.
Bruksela zapewnia, że w efekcie większość państw UE osiągnie swoje krajowe cele OZE na rok 2020, a kilku państwom, które mogą nie wywiązać się ze swoich zobowiązań w tym zakresie, Komisja radzi zastosowanie „mechanizmów współpracy”. Jedną z możliwości jest wykonanie tzw. transferów statystycznych, czyli „wirtualna” sprzedaż nadwyżek zielonej energii państwom, którym nie uda się osiągnąć ich celów na rok 2020.
Zgodnie z dotychczasowym unijnym prawem, cele dotyczące udziału OZE oraz zwiększenia efektywności energetycznej mają zostać poddane przeglądowi w roku 2023. Wówczas będzie można je tylko podnieść, ale nie obniżyć.
Unia Europejska może jednak zwiększyć cel udziału zielonej energii w unijnym miksie energetycznym na rok 2030 w przypadku przyjęcia zaproponowanego w ubiegłym tygodniu przez Komisję podniesienia celu emisji CO2 w latach 1990-2030 z dotychczasowego poziomu 40 proc. do 55 proc.
W tym celu Komisja Europejska już rozpoczęła konsultacje zmierzające do podniesienia celów UE w polityce klimatycznej, w tym celu OZE na 2030 rok, aby były one zbieżne z nowym, wyższym celem w zakresie redukcji emisji.
W raporcie Komisji pojawiają się szacunki, zgodnie z którymi osiągnięcie redukcji emisji na poziomie 55 proc. może wymagać zwiększenia unijnego celu OZE na rok 2030 do 38-40 proc., czyli o 6-8 punktów procentowych powyżej dotychczasowego celu.
Wśród zaproponowanych przez KE w ocenie krajowych planach na rzecz energii i klimatu rozwiązań, które mają przyczynić się do zwiększenia udziału zielonej energii w krajowych miksach energetycznych, Komisja wymienia zaproponowany przez Austrię cel uruchomienia 100 tysięcy dachowych instalacji fotowoltaicznych, mechanizmy wsparcia prosumentów, które chce wdrożyć Litwa i które mają skutkować uruchomieniem źródeł o łącznej mocy 696 MW, zaproponowane przez Grecję i Portugalię projekty związane z produkcją wodoru z OZE, w tym prowadzone na terenach po byłych kopalniach, ale także planowane przez Polskę inwestycje w morskie farmy wiatrowe.
Komisja Europejska wskazuje ponadto rozwiązania, której jej zdaniem przyczynią się do zwiększenia wykorzystania zielonej energii, zaliczając do nich mechanizmy dedykowane prosumentom, promocję elektryfikacji transportu bazującej na zielonej energii, zapewnienie przewidywalnego harmonogramu aukcji, ułatwienie uzyskiwania pozwoleń dzięki wprowadzeniu zasady tzw. jednego okienka, promowanie umów PPA czy przyjęcie procedur umożliwiających repowering, a więc zastępowanie wysłużonych instalacji OZE nowszymi i bardziej wydajnymi.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
