Forum Energii: Odejście Polski od węgla brunatnego realne w 2032 r.
Forum Energii policzyło, jakie będą koszty pożegnania z węglem brunatnym w Polsce, ile emisji CO2 można zredukować do 2030 r. oraz jak zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii. W analizach uwzględniono nie tylko Polskę, ale również Niemcy i Czechy – to właśnie w tych krajach zużywa się najwięcej tego najbardziej emisyjnego paliwa w Unii Europejskiej.
Celem analizy pt. „Modernizacja europejskiego trójkąta węgla brunatnego” było sprawdzenie skutków wycofania się z węgla brunatnego, przeprowadzonego równolegle w Polsce, Czechach i Niemczech.
Forum Energii zapewnia, że wspólne wycofanie się z węgla brunatnego Polski, Niemiec i Czech może stanowić jeden z flagowych projektów w ramach Europejskiego Zielonego Ładu i jeśli ten projekt zostanie wpisany w oficjalne plany unijne jako istotna kontrybucja do ograniczania emisji gazów cieplarnianych, to powinien mieć możliwość uzyskania dodatkowych funduszy.
Autorzy raportu podkreślają przy tym, że kluczowe dla powodzenia strategii odchodzenia od węgla brunatnego jest finansowanie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, a kraje trójkąta węglowego muszą potwierdzić ten kierunek jak najszybciej, aby wszystkie regiony mogły przygotować swoje plany transformacji i skorzystać ze środków Funduszu.
Forum Energii wskazuje przy tym na region Bełchatowa, który, nie mając planu transformacji, nie kwalifikuje się na razie do unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.
Autorzy raportu podkreślają przy tym konieczność przeprowadzenia reform zwiększających elastyczność systemu energetycznego i możliwości integracji z nim odnawialnych źródeł energii.
W tym kontekście Forum Energii podkreśla, że już teraz trzeba stworzyć strategię dla gazu w elektroenergetyce i ciepłownictwie, a wraz ze strategią gazową konieczna jest strategia wodorowa i stworzenie warunków do rozwoju zielonego wodoru.
– Z naszej analizy wynika, że do 2032 r. równoległe pożegnanie z węglem brunatnym nie tylko w Polsce, ale również w Niemczech i Czechach jest realne i racjonalne kosztowo oraz przyniesie blisko 50 proc. redukcji emisji CO2 z elektroenergetyki w regionie. To proces nieuchronny. Ten projekt może stać się projektem flagowym Europejskiego Zielonego Ładu, symbolem dobrej współpracy regionalnej na rzecz bezpieczeństwa energetycznego, ale potrzebne jest skoordynowane działanie i współpraca Warszawy, Berlina i Pragi – mówi dr Joanna Maćkowiak-Pandera z Forum Energii.
Jak podkreśla think-tank, w „trójkącie węglowym” – w Niemczech, w Polsce i Czechach każdy ma inny punkt startowy. – Niemcy wypracowali kompromis w Komisji Węglowej, ale pożegnanie z węglem będzie długie, ma nastąpić do 2038 r. W Czechach działa podobna komisja, która do końca roku ma ustalić termin odejścia od węgla. Natomiast w Polsce, mimo że węgiel zaczyna być problemem, nie do końca wiemy, co z nim zrobić.
– Zadaliśmy sobie pytanie, czy równoległe odejście od węgla brunatnego w tych trzech krajach jest w ogóle możliwe. Dlaczego sprawdzaliśmy scenariusze wycofań jednocześnie w Polsce, Niemczech i Czechach? – dlatego, że każdy z tych krajów ogląda się na swoich sąsiadów, obawiając się tego, że pozostali nie są tak samo ambitni, albo że w regionie zabraknie prądu – wyjaśnia dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk, kierownik projektu Elektroenergetyka w Forum Energii.
Forum Energii informuje, że o ile stosowanie węgla brunatnego w polskiej energetyce przewidziano do około 2035 r. – choć nadal jest wiele niewiadomych, w tym np. przyszłość złoża Złoczew – to z przeprowadzonej analizy wynika, iż zastąpienie elektrowni na węgiel brunatny do 2032 r. źródłami odnawialnymi nie zwiększa kosztów transformacji energetycznej.
W przypadku wszystkich trzech krajów trójkąta węglowego łączne koszty systemowe mają nie wzrosnąć jeśli szybciej, w porównaniu do scenariusza referencyjnego (czyli około 2035-2038 r.), zamknięte zostaną elektrownie węglowe. Przy znacznych redukcjach emisji, jakie można osiągnąć, oznacza to, że emisje zredukowalibyśmy bez dodatkowych obciążeń finansowych. Co więcej, jak podkreśla Forum Energii, przyspieszone wycofanie się z węgla brunatnego ograniczy import energii elektrycznej.
– To szczególnie istotne w Polsce i Czechach, gdzie udział źródeł odnawialnych, które charakteryzują się zerowym kosztem zmiennym, jest relatywnie niski, zmuszając kraje do kupowania tańszej energii od sąsiadów. Zmiana miksu wytwórczego będzie więc mieć istotny wpływ na poziom importu i eksportu energii elektrycznej – zapewniają autorzy raportu.
– Nasza analiza potwierdza, że zbliża się kres węgla brunatnego, a jego rola, nawet w scenariuszu referencyjnym i tak znacznie się zmniejszy. Ale potrzebny jest solidny plan zastąpienia luki w węglu brunatnym. Powinien on stanowić część planów krajowych na rzecz energii i klimatu oraz wkład w realizację zwiększonego celu UE na rok 2030. Zdolności wytwórcze powinny zostać zastąpione w jak największym stopniu przez źródła odnawialne – dodaje dr Joanna Maćkowiak-Pandera.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
