Blackout – co oznacza? Najgłośniejsze przypadki i jak się przed nim ochronić
Nawet krótka przerwa w dostawie prądu potrafi sparaliżować działanie każdego gospodarstwa domowego i niemal każdej firmy. Przedsiębiorstwa, dla których energia elektryczna jest niezbędna do prowadzenia działalności, coraz częściej zwracają się w stronę alternatywnych źródeł energii, aby zdobyć niezależność energetyczną.
W Polsce nieprzerwanie największy udział w produkcji energii elektrycznej mają elektrownie cieplne zasilane węglem kamiennym oraz brunatnym. W roku 2018 najważniejszym paliwem przyczyniającym się do wytwarzania energii elektrycznej był właśnie węgiel kamienny, którego udział w rynku wyniósł aż 47,8%, natomiast udział węgla brunatnego stanowił 29% wyprodukowanej dla Polski energii (źródło: https://www.rynekelektryczny.pl/produkcja-energii-elektrycznej-w-polsce/).
Jednak coraz więcej osób decyduje się na inwestowanie w odnawialne źródła energii, które nie tylko pozwalają zadbać o środowisko naturalne, ale również mogą okazać się nieocenione na wypadek wystąpienia zjawiska zwanego blackout.
Czym jest blackout?
Blackout to poważna elektroenergetyczna awaria systemowa, która ma charakter nagły i niespodziewany. Wynikiem jest dłuższa przerwa w dostawie energii elektrycznej występująca na dużym obszarze. Przyczyny powstania i przebieg blackoutu są różne w poszczególnych przypadkach.
Kilka losowych zdarzeń (np. niebezpieczne warunki atmosferyczne, awarie sieciowe, wyłączenie elektrowni, wyłączenie linii dystrybucyjnych i przesyłowych) prowadzi do przekroczenia krytycznych wartości podstawowych parametrów pracy systemu (napięcie, częstotliwość).
Tym samym do automatycznego odłączenia się od sieci elektrowni i utraty napięcia na całym obszarze objętym zakłóceniem (źródło: https://www.cire.pl/pliki/2/przygotblackout.pdf).
Najgłośniejsze blackouty w historii
Awarie elektryczne mogą dotknąć każdego kraju bez względu na to, jak bardzo ma on rozwiniętą gospodarkę. Historia największych światowych awarii zasilania w pełni potwierdza tę tezę. Poniżej przedstawiamy kilka najpoważniejszych przypadków blackoutu:
- Awaria zasilania w USA i Kanadzie z 9 listopada 1965 roku. Jest to pierwszy tak rozległy przypadek (napięcie zanikło na obszarze ok. 207 tys. km²), który dotknął 30 mln ludzi mieszkających w północno-wschodniej części USA (m.in. mieszkańców Nowego Jorku, New Jersey i Pensylwanii) oraz jednej z prowincji Kanady (Ontario). W niektórych regionach przerwa w dostawie prądu trwała aż 13 godzin. Przyczyną awarii był niesprawny przekaźnik przesyłowy w jednej z wodnych elektrowni leżącej po stronie Kanady.
- 11 marca 1999 roku w Brazylii blackout dotknął aż 90 milionów osób. Uderzenie pioruna w elektryczną podstację usytuowaną w Bauru wywołało reakcję łańcuchową, która przyczyniła się do przerwy w dostawie prądu, trwającej kilka godzin.
- Awaria zasilania w USA i Kanadzie z 14 sierpnia 2003 roku. Kolejne rozległe uszkodzenie w historii ponownie dotyczyło dwóch największych państw Ameryki Północnej, co więcej, również została odnotowana niemal w całości na tych samych obszarach. Jednak w tym przypadku objęła ponad 50 mln ludzi. Pożar roślinności pod jedną z linii przesyłowych (Stuart–Atlanta) doprowadził do jej wyłączenia. Między innymi ta sytuacja wywołała efekt domina – kolejne linie zaczęły się samoczynnie wyłączać w wyniku zbyt dużych przeciążeń. Efektem zaniku napięcia było nagłe wyłączenie się aż 16 elektrowni jądrowych. Przestój w dostawie prądu trwał 1-3 dni.
- 28 września 2003 roku miał miejsce blackout we Włoszech. Przyczyną tego zdarzenia było przeciążenie linii tranzytowej Lukmanier, która została zaprojektowana do pracy w temperaturze nieprzekraczającej 40°C. Przeciążenie nastąpiło po osiągnięciu przez nią ponad 100°C, w wyniku czego przewody uległy wydłużeniu i po kontakcie z drzewami nastąpiło zwarcie oraz automatyczne wyłączenie linii. Podobnie jak w przypadku awarii w Ameryce Północnej, również we Włoszech nastąpił efekt domina, czego skutkiem była utrata prądu na kilka godzin (w niektórych rejonach kilkanaście) na terenie niemal całego kraju, z wyłączeniem wysp: Elby oraz Sardynii.
- Największą liczbę ludności jednego kraju dotknęła awaria z 31 lipca 2012 roku. W Indiach energii elektrycznej pozbawionych zostało ok. 650 mln mieszkańców. Jedną z głównych przyczyn odpowiadających za blackout w tym państwie była długotrwała susza – spadek poziomu wody w rzekach sprawił, że koniecznym było wyłączenie wielu elektrowni, co w połączeniu z dużo intensywniejszym nawadnianiem upraw skutkowało deficytem energii w systemie sięgającym aż 35 GW.
W zestawieniu warto również wspomnieć o Polsce, a konkretnie północno-zachodniej części kraju. 8 kwietnia 2008 roku do największej awarii we współczesnej historii Polski doszło w Szczecinie. Przyczyną blackoutu były silne wichury oraz duże opady mokrego śniegu. W ich wyniku doszło do wyłączenia czterech linii najwyższego napięcia, co skutkowało odcięciem od prądu ponad 500 tysięcy osób.
Mieszkańcy Szczecina nie mogli korzystać ze stacji benzynowych, transportu kolejowego, placówek bankowych, marketów oraz lokalnych sklepów. Również urzędy i szkoły nie mogły pełnić swoich funkcji, a transport drogowy był mocno utrudniony.
Czy można uchronić się przed blackoutem?
Blackout ma wiele przyczyn, dlatego całkowita ochrona przed tym zjawiskiem wydaje się niemożliwa. Pojedyncze gospodarstwa domowe, a także firmy czy np. placówki użytku publicznego, mogą za sprawą odnawialnych źródeł energii skutecznie zabezpieczyć się na wypadek jego wystąpienia.
Coraz częściej wybieranym rozwiązaniem wśród inwestorów są panele fotowoltaiczne, które mogą zasilać zarówno małe budynki, jak i duże obiekty o znacznie większym zapotrzebowaniu na energię. Dzięki możliwości zastosowania w systemach fotowoltaicznych akumulatorów, nadmiar prądu wytworzonego przez moduły jest magazynowany i może zostać wykorzystany w późniejszym czasie.
Odnawialne źródła energii nie tylko pozwalają dbać o środowisko oraz obniżyć rachunki za prąd, ale również zapewniają dostęp do energii nawet w przypadku tak dużej awarii jak blackout. Decydując się na założenie takiej instalacji, warto dowiedzieć się, jakie programy finansowe są aktualnie dostępne i pozwolą obniżyć koszt takiej inwestycji. W takim przypadku można zgłosić do firmy, jak np. Stilo Energy, która udzieli wszystkich informacji o dostępnych dotacjach oraz możliwości dofinansowania do fotowoltaiki w danym regionie.
artykuł sponsorowany
