Znamy nowe zapisy dla prosumentów, które pojawią się w ustawie o OZE
W końcu poznaliśmy projekt nowelizacji ustawy o OZE, w którym pojawiają się nowe przepisy dotyczące prosumentów. W ustawie znajdzie się nowa definicja prosumenta energii odnawialnej, którym – w przeciwieństwie do dotychczasowych przepisów – będą mogli stać się przedsiębiorcy mający prawo do rozliczeń w systemie opustów.
W ostatnią środę na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawiła się informacja o przyjęciu nowego projektu nowelizacji ustawy o OZE przez Stały Komitet Rady Ministrów, przy czym w załączonym projekcie (datowanym na 30.04.19) zabrakło zapisów dotyczących energetyki prosumenckiej, które miały być efektem prac rządowego zespołu ds. prosumentów, którym kieruje minister przedsiębiorczości Jadwiga Emilewicz.
Tymczasem w piątek na RCL pojawiła się informacja o skierowaniu nowelizacji do rządowej Komisji Prawniczej, a dołączony projekt (datowany na 4.06.19) zawierał już propozycje nowych regulacji dla prosumentów, które wypracował zespół pod przewodnictwem minister Emilewicz.
Nowa wersja projektu nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii zawiera przede wszystkim nową definicję „prosumenta energii odnawialnej” w stosunku do definicji „prosumenta” zawartej w dotychczasowej ustawie.
Zgodnie z obowiązującą jeszcze w ustawie o OZE definicją prosumenta rozumie się go jako „odbiorcę końcowego dokonującego zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212), zwaną dalej „ustawą – Prawo przedsiębiorców”;
Tymczasem zgodnie z zapisem zawartym w nowym projekcie nowelizacji przez „prosumenta energii odnawialnej” rozumie się „odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, który może magazynować lub sprzedawać tę energię elektryczną sprzedawcy zobowiązanemu lub innemu sprzedawcy, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej regulowanej przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej”.
Kluczowa zmiana to brak zastrzeżenia, obecnego w dotychczasowej definicji „prosumenta”, zgodnie z którym działalności prosumenckiej nie mogły prowadzić podmioty chcące produkować energię na potrzeby związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
W zaproponowanych zapisach założono, jak tłumaczą autorzy nowelizacji, objęcie pojęciem prosumenta energii odnawialnej „nowych kategorii odbiorców końcowych, w tym w szczególności przedsiębiorców, dla których wytwarzanie energii elektrycznej jako prosument energii odnawialnej nie stanowi przedmiotu ich przeważającej działalności gospodarczej regulowanej przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej”.
W ustawie o OZE dla przedsiębiorców posiadających mikroinstalacje ma zostać utrzymana możliwość, alternatywnie do opustów, sprzedaży energii sprzedawcy zobowiązanemu, która jednak zostanie rozszerzona o opcję sprzedaży energii innemu sprzedawcy.
Jak czytamy w uzasadnieniu do zaproponowanych przepisów, „pozostawiony zostanie dotychczasowy obowiązek zakupu energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji, który nadal będzie spoczywał wyłącznie na sprzedawcy zobowiązanym, ale zaproponowano rozwiązanie umożliwiające sprzedaż energii elektrycznej z mikroinstalacji wybranemu przez wytwórcę podmiotowi innemu niż sprzedawca zobowiązany; podmioty te będą mogły sprzedawać tę energię albo jej nadwyżki na zasadach innych niż obowiązek sprzedawcy zobowiązanego, a więc po ustalonej cenie, wybierając jednocześnie podmiot (sprzedawcę energii), który będzie dokonywał zakupu tych nadwyżek”.
Autorzy nowelizacji zakładają, że jeśli wybrany sprzedawca nie będzie chciał zgodzić się na zakup energii z mikroinstalacji po rynkowych cenach, wtedy ma zadziałać „obowiązek sprzedawcy zobowiązanego, który nie będzie mógł odmówić świadczenia takich usług polegających na zakupie po cenie wskazanej w art. 41 ust. 8 ustawy o OZE”, a więc po cenie odpowiadającej 100 proc. średniej ceny rynkowej z poprzedniego kwartału.
W takim przypadku, podobnie jak w przypadku opustów, wprowadzono również unormowania zakładające obowiązek zawarcia odpowiednich umów między operatorami systemów dystrybucyjnych, a wybranym przez wytwórcę sprzedawcą energii, które mają umożliwić dokonywanie zakupu nadwyżek energii elektrycznej.
Co z notyfikacją nowych przepisów pod kątem pomocy publicznej, skoro systemem opustów mają zostać objęci przedsiębiorcy? Autorzy nowelizacji tłumaczą, że „system opustów jest neutralny z punktu widzenia pomocy publicznej, podobnie w zakresie sprzedaży energii elektrycznej, ponieważ cena kształtowana jest rynkowo, zatem mechanizm sprzedaży pozostaje także neutralny”.
Kolejna kluczowa zmiana proponowana przez autorów najnowszego projektu nowelizacji ustawy o OZE dotyczy umowy kompleksowej, którą dotychczas musiał posiadać prosument.
Autorzy zaproponowanych przepisów tłumaczą, że „pozostawiono obowiązek stosowania umów kompleksowych przez sprzedawców dokonujących „opustu”, celem ułatwienia dokonywania wzajemnych rozliczeń, ale wprowadzono unormowania zakładające obowiązek zawarcia odpowiednich umów między operatorami systemów dystrybucyjnych, a wybranym przez prosumenta energii odnawialnej sprzedawcą energii, które mają umożliwić dokonywanie przez tego sprzedawcę rozliczenia energii elektrycznej w ramach instrumentu „opustu”.
W kontekście umowy kompleksowej w projekcie nowelizacji pojawia się ustęp 13 prosumenckiego artykułu 4 ustawy o OZE. Zgodnie z nim „operatorzy systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych są obowiązani niezwłocznie zawrzeć z wybranym przez prosumenta energii odnawialnej sprzedawcą, umowę o świadczenie usług dystrybucji lub dokonują zmiany zawartych umów w celu umożliwienia dokonywania przez tego sprzedawcę rozliczeń, nie później jednak niż w terminie 21 dni od momentu złożenia wniosku o zawarcie takiej umowy przez wybranego sprzedawcę”.
Kolejny, nowy prosumencki zapis dotyczy okresu rozliczeniowego w systemie opustów. W informacji wydanej w ubiegłym tygodniu przez Ministerstwo Przedsiębiorczości mogliśmy dowiedzieć się, że wydłużony zostanie okres rozliczeń, przy czym nie podano szczegółów.
Tymczasem w najnowszym, opublikowanym w piątek projekcie nowelizacji w tym obszarze pojawia się nie do końca jasny zapis (w art. 4 ust. 5) stanowiący, że „rozliczeniu podlega energia elektryczna wprowadzona do sieci nie wcześniej niż na 365 dni przed dniem dokonania odczytu rozliczeniowego w bieżącym okresie rozliczeniowym. Jako datę wprowadzenia energii elektrycznej do sieci w danym okresie rozliczeniowym przyjmuje się datę odczytu rozliczeniowego, na podstawie którego określana jest ilość energii elektrycznej wprowadzonej w całym okresie rozliczeniowym, z zastrzeżeniem, że niewykorzystana energia elektryczna w danym okresie rozliczeniowym przechodzi na kolejne okresy rozliczeniowe, jednak nie dłużej niż na kolejne 12 miesięcy”.
Dotychczas system opustów umożliwiał wykorzystanie nadwyżek energii wprowadzonych do sieci do roku, a więc nadwyżki wygenerowane w lecie można było „odebrać” w postaci opustu np. w okresie zimowym, o ile nie minęło 365 dni od ich wprowadzenia do sieci.
Tymczasem – wbrew dotychczasowej możliwości przenoszenia i rozliczenia do roku nadwyżek energii wprowadzonych do sieci – autorzy nowych zapisów tłumaczą, że dzięki nim „doprecyzowano, że zgromadzona przez danego prosumenta nadwyżka z danego okresu rozliczeniowego przechodzi na kolejne okresy, co uniemożliwi stosowanie nagannych praktyk dotyczących instalacji fotowoltaicznych zakładających wprowadzanie krótkich okresów rozliczeniowych uniemożliwiających rozliczenie nadwyżek zgromadzonych w okresie letnim na potrzeby deficytu przypadającego na okres zimowy, co powinno być istotą instrumentu „opustów”.
Autorzy wskazują ponadto na zmiany polegające na wyłączeniu z obowiązku uzgadniania projektu budowlanego instalacji fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 10 kW i nie większej niż 50 kW pod kątem ochrony przeciwpożarowej.
Natomiast w zakresie zasad zagospodarowania przestrzennego doprecyzowano – jak zapewniają autorzy nowelizacji – dotychczasową zasadę dotyczącą planu zagospodarowania przestrzennego, który umożliwiając lokalizację budynków, powinien umożliwiać również lokalizowanie na nich mikroinstalacji.
W tym kontekście zaproponowano zapis, zgodnie z którym „plan miejscowy przewidujący możliwość lokalizacji budynków umożliwia również lokalizację mikroinstalacji (…) również w przypadku innego przeznaczenia terenu niż produkcyjne, chyba że ustalenia planu miejscowego zakazują lokalizacji takich instalacji”.
W zakresie przyłączania mikroinstalacji zaproponowano zmiany polegające na konieczności wprowadzenia zamkniętego katalogu elementów wchodzących w skład zgłoszenia, co – jak zapewniają autorzy nowelizacji – ustandaryzuje praktyki stosowane w tym zakresie przez poszczególnych operatorów systemu dystrybucyjnego. Natomiast szczegółowe zasady przyłączania mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej mają zostać określone w rozporządzeniu.
To rozporządzenie ma zostać opracowane przez ministra energii w porozumieniu z ministerstwem przedsiębiorczości.
Rozporządzenie ma szczegółowo określić: 1) wymagania techniczne i eksploatacyjne w zakresie przyłączania mikroinstalacji prosumentów energii odnawialnej do sieci oraz warunki jej współpracy z systemem elektroenergetycznym, 2) zasady dotyczące zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji oraz procedurę postępowania ze zgłoszeniem, 3) zakres, warunki i sposób bilansowania oraz prowadzenia rozliczeń z prosumentami energii odnawialnej, 4) zakres i sposób przekazywania informacji dotyczących mikroinstalacji prosumentów energii odnawialnej między przedsiębiorstwami energetycznymi oraz między przedsiębiorstwami energetycznymi a prosumentami energii odnawialnej – biorąc pod uwagę potrzebę zwiększenia udziału energii elektrycznej z mikroinstalacji prosumentów energii odnawialnej w bilansie energetycznym państwa, bezpieczeństwo i niezawodne funkcjonowanie systemu elektroenergetycznego, ochronę interesów prosumentów energii odnawialnej, a także wymagania w zakresie ochrony środowiska oraz budowy i eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci”.
Najnowszy projekt nowelizacji ustawy o OZE reguluje też kwestię wprowadzenia nowych przepisów do umów dotyczących już przyłączonych mikroinstalacji oraz w zakresie przyłączeń będących w trakcie procedowania.
Artykuł 9 procedowanej nowelizacji ustawy o OZE zakłada, że przedsiębiorstwa energetyczne będą mieć co do zasady do 3 miesięcy, od dnia wejścia w życie nowelizacji, na dostosowanie postanowień umów zawartych z prosumentami do nowych przepisów – z wyjątkiem wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie nowelizacji spraw dotyczących zgłoszenia przyłączenia mikroinstacji lub wydania warunków przyłączenia mikroinstalacji. W tym przypadku mają być stosowane przepisy w brzmieniu dotychczasowym.
Ponadto zgodnie z art. 6 proponowanej nowelizacji w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji, dotyczących zawierania umów o świadczenie usług dystrybucji lub zmiany tych umów w celu umożliwienia dokonywania rozliczeń prosumentów, przewidziane w nowelizacji terminy na zawarcie tych umów będą liczone od dnia wejścia w życie nowelizacji.
Najnowszy projekt nowelizacji ustawy o OZE jest dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji pod tym linkiem.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
