Jak poprawnie eksploatować pompy ciepła? PORT PC podpowiada

W ramach kampanii „Pompuj ciepło z głową” Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) podpowiada, jak obsługiwać pompę ciepła, aby ogrzewała efektywnie, bezpiecznie i ekonomicznie.

Wielu użytkowników pomp ciepła ma przekonanie, że wyłączenie urządzenia na jakiś czas obniży rachunki za energię elektryczną. Są także właściciele urządzeń, którzy planując dłuższą nieobecność w domu, z uwagi na względy bezpieczeństwa odłączają od zasilania wszystkie znajdujące się w nim urządzenia elektryczne, także pompy ciepła. Inni użytkownicy tych urządzeń grzewczych, wyłączając pompę ciepła, chcą ręcznie sterować jej pracą, aby obniżyć temperaturę w pomieszczeniach lub temperaturę ciepłej wody użytkowej.

Czy pompa ciepła powinna być stale włączona?

PORT PC radzi, aby pompy ciepła nie wyłączać, nawet jeśli wydaje się, że jej praca jest zbędna, np. w nocy czy latem. Kiedy pompa ciepła nie ogrzewa, pozostaje w stanie spoczynku. To inteligentne urządzenie czuwa, aby płynnie i bezawaryjnie powrócić do ogrzewania.

REKLAMA

Jak podkreśla PORT PC, pompa ciepła pracuje najwydajniej i najtaniej, jeśli sama automatycznie realizuje zaprogramowany scenariusz pracy, bez dużych skoków temperatury. Organizacja przytacza kilka faktów faktów.

Fakt 1. Pompa ciepła lubi stabilną pracę przez całą dobę

Aby zaoszczędzić energię elektryczną, np. gdy domownicy są w pracy czy szkole, użytkownicy pomp ciepła wyłączają urządzenie. PORT PC uczula, że takie postępowanie nie jest właściwe. Pompy ciepła nie można bowiem wykorzystywać do chwilowego i szybkiego ogrzewania budynku oraz wody użytkowej, a urządzenie powinno pracować stabilnie całą dobę.

Organizacja podkreśla, że ręczne wyłączanie pompy ciepła na krótki czas może skutkować nadmiernym zużyciem energii z powodu dodatkowej pracy grzałki elektrycznej. Pompa ciepła uruchomi ją, aby możliwie szybko zapewnić wymaganą temperaturę w pomieszczeniach lub podgrzać wodę użytkową. Jak wyliczają eksperci, grzałka pobiera kilkukrotnie więcej prądu niż pompa ciepła. Powinna więc pracować jak najrzadziej, np. tylko gdy na zewnątrz są duże mrozy.

Organizacja podpowiada, że jeśli domownicy chcą oszczędzać energię elektryczną, lepiej, aby obniżyli w harmonogramie temperaturę w pomieszczeniach, np. na noc. Różnica między dniem a nocą nie powinna jednak przekraczać 2 st. C (np. 20 st. C w dzień i 18 st. C w nocy). Istnieje bowiem ryzyko, że przy większych różnicach grzałka elektryczna zamontowana w pompie ciepła również będzie częściej uruchamiana.

Czasem trudno jednak znaleźć balans między poczuciem komfortu domowników a wydajnością pracy pompy ciepła. Dlatego ważne jest prawidłowe ustawienie tzw. krzywej grzewczej, zgodnie z którą będzie pracować nasze urządzenie. Krzywa ta stanowi graficzne odwzorowanie zależności między temperaturą na zewnątrz budynku a temperaturą wody w instalacji. Ustawia ją instalator podczas pierwszego uruchomienia pompy ciepła, ale jej optymalne dopasowanie do potrzeb konkretnego budynku i mieszkańców może wymagać późniejszych korekt, zwłaszcza w pierwszych miesiącach eksploatacji pompy ciepła. Koniecznego skorygowania ustawień krzywej można dokonać później podczas przeglądów technicznych, które powinny być realizowane przez serwis co roku. O tym, jak wybrać dobrego instalatora pompy ciepła, szerzej w artykule: PORT PC podpowiada, jak wybrać instalatora pompy ciepła.

Fakt 2. Pompa ciepła powinna być włączona podczas dłuższej nieobecności w domu

PORT PC podpowiada, że w przypadku dłuższych wyjazdu domowników na weekend, ferie, wakacje czy w delegację oszczędności w wyniku odłączenia pompy ciepła od sieci elektrycznej są pozorne. Gdy na zewnątrz jest chłodno, po powrocie i uruchomieniu pompy ciepła może załączać się grzałka elektryczna, co zwiększy zużycie prądu. Urządzenie będzie bowiem intensywniej pracowało, aby podnieść temperaturę w pomieszczeniach do zaprogramowanego poziomu. Nawet jeśli wyjazd ma miejsce latem, pompę ciepła również lepiej zostawić włączoną. Gdy urządzenie nie grzeje, automatycznie przełącza się w tryb uśpienia, ale nawet wówczas dba o stan instalacji.

PORT PC uczula także, że wymuszony długi postój (bez energii elektrycznej) może spowodować zresetowanie ustawień pompy ciepła. Urządzenie może „zapomnieć” ustawione harmonogramy domowników z poprzedniego sezonu grzewczego i trzeba je będzie ustawiać ponownie. Odłączenie od prądu wyłącza także połączenie ze strefą internetową, co uniemożliwi zdalne zarządzanie pompą ciepła i np. podniesienie temperatury w domu przed powrotem z wyjazdu.

Organizacja zwraca uwagę, że po odłączeniu od zasilania na dłuższy czas i ponownym uruchomieniu pompy ciepła mogą pojawić się pewne usterki. Przykładowo przestój pompy obiegowej bywa przyczyną tzw. zatarcia (zablokowania). Niezbędna może być wizyta serwisanta, a problem się spotęguje, jeśli usterka zostanie zauważona dopiero, gdy na zewnątrz zrobi się bardzo zimno. Aż do wizyty serwisanta w domu będzie chłodno, bo urządzenie się nie uruchomi.

Za odłączaniem pompy ciepła od zasilania na czas dłuższej nieobecności w domu nie przemawiają także względy bezpieczeństwa. Od strony elektrycznej będzie ono gwarantowane dzięki odpowiedniemu podłączeniu pompy ciepła do instalacji elektrycznej w budynku i zastosowaniu właściwych zabezpieczeń. Z kolei w zakresie bezpieczeństwa instalacji grzewczej i ciepłej wody użytkowej zadbają o nie odpowiednie algorytmy w pompie ciepła – zabezpieczą instalację przed zamarznięciem przy większych mrozach oraz zapewnią niezbędny wygrzew higieniczny, który chroni np. przed Legionellą.

REKLAMA

Fakt 3. Obniżenie temperatury to lepszy sposób na oszczędności

Aby zaoszczędzić energię zużywaną przez pompę ciepła podczas dłuższej nieobecności w domu, producenci zalecają obniżenie temperatury w pomieszczeniach. PORT PC radzi, aby jednak nie zmniejszać jej zbyt mocno.

Najniższa rekomendowana temperatura w pomieszczeniach wynosi 15-16 st. C. Organizacja podpowiada, że o konkretną wartość warto zawsze zapytać instalatora i serwisanta, ponieważ może być różna w przypadku różnych producentów i różnych modeli pompy ciepła. Jeśli zaś chodzi o obniżenie temperatury w pomieszczeniach nocą – aby poprawić komfort termiczny, również zamiast ręcznie wyłączać pompę ciepła, zdecydowanie korzystniej jest obniżyć temperaturę nastawczą o kilka stopni.

Fakt 4. Nie warto uruchamiać pompy ciepła w nieukończonych domach

PORT PC podpowiada, że nie powinno się uruchamiać pompy ciepła w nowo budowanych domach, w których nie wykonano jeszcze termoizolacji. W takim budynku urządzenie zużyje więcej energii elektrycznej, a nie ogrzeje budynku efektywnie.

Organizacja dodaje, że w skrajnych wypadkach pompa ciepła nie będzie nawet w stanie zrealizować odszraniania jednostki zewnętrznej. Za przyczynę podaje to, że moc pompy ciepła dobiera się do w pełni zaizolowanego budynku, który ma znacznie niższe zapotrzebowanie na energię cieplną niż dom bez izolacji lub z niekompletną izolacją.

O tym, jak dobrać odpowiednią pompę ciepła do konkretnego budynku, więcej w artykule: Jak sprawdzić, czy pompa ciepła pasuje do naszego domu?.

Fakt 5. Stale włączoną pompę ciepła można monitorować za pomocą aplikacji

PORT PC zauważa, że część właścicieli pomp ciepła nie interesuje się ich pracą albo obawia się zmieniać jakiekolwiek ustawienia, aby nie popsuć urządzenia. Wystarczy, że pompa ciepła bezawaryjnie i bezobsługowo działa, ogrzewając dom. Są jednak użytkownicy pomp ciepła, którzy chcą mieć bieżący monitoring.

Takie możliwości dają aplikacje, które można zainstalować np. w smartfonie. Dzięki nim można obserwować na bieżąco, jak pracuje pompa ciepła, nawet gdy jest się z dala od domu. Można także skorygować ustawienia. Należy pamiętać, że jest to możliwe pod warunkiem, że urządzenie nie jest odłączone od zasilania. Obserwując pracę pompy ciepła, można zauważyć zależności, np. częstotliwość grzania o różnych porach dnia i roku oraz w odniesieniu do pogody. Aplikacje sygnalizują też usterki oraz przypominają o przeglądach czy potrzebie konserwacji pompy ciepła. W efekcie obsługa pompy ciepła staje się znacznie prostsza i tańsza.

Jeżeli dom jest również wyposażony w fotowoltaikę, dzięki aplikacjom łatwiej można zwiększać autokonsumpcję własnej energii elektrycznej i optymalizować jej zużycie. Wystarczy sprawdzić dane w aplikacji i włączać np. pralkę lub zmywarkę, gdy pompa nie pracuje albo gdy własnej energii jest aż za dużo. To może przynieść dodatkową korzyść dla domowego budżetu.