Nowe zasady dotacji podzieliły branżę pomp ciepła
Wchodzą w życie zmiany w zasadach dotacji na pompy ciepła w programie Czyste Powietrze. Dofinansowanie będzie można otrzymać tylko na pompy posiadające jeden z europejskich certyfikatów jakości. Zdaniem części branży pomp ciepła takie rozwiązanie jest niewystarczające, aby uchronić konsumentów przed zakupem urządzeń gorszej jakości.
Od 14 czerwca obowiązują nowy zasady przyznawania dotacji na pompy ciepła w Czystym Powietrzu związane z tzw. listą zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Prowadzi ją Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy (IOŚ-PIB).
Docelowo dotacje będzie można otrzymać tylko na modele pomp ciepła znajdujące się na liście ZUM, które posiadają jeden z europejskich znaków jakości: EHPA Q, HP Keymark lub Eurovent, a także raport z badań z niezależnym akredytowanym laboratorium znajdującym się w jednym z krajów Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA).
W przejściowym okresie jednak – od 14 czerwca do 31 grudnia 2024 r. – na listę ZUM zostaną dopuszczone pompy ciepła, które mają jeden z europejskich znaków jakości (EHPA Q, HP Keymark lub Eurovent). Nie będą one jeszcze musiały posiadać pełnego raportu z badań z niezależnych akredytowanych laboratoriów z terenu EU lub EFTA. Później – od początku 2025 r. – na liście ZUM pozostaną tylko pompy posiadające również taki raport.
Odpowiedź na potrzeby producentów i dystrybutorów pomp ciepła
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) podkreśla, że głównym celem zmian wdrożonych w zaczynającym się okresie przejściowym jest zapewnienie producentom, dystrybutorom i importerom pomp ciepła dodatkowego czasu na przeprowadzenie badań.
NFOŚiGW zaznacza, że dla dostawców pomp ciepła wskazane jest możliwie najszybsze dostarczenie do prowadzącego listę ZUM pełnych raportów z badań z niezależnych akredytowanych laboratoriów z terenu UE lub EFTA.
Uszczelnienie listy ZUM ma objąć także kotły zgazowujące drewno i kotły na pellet drzewny, ale w tych przypadkach nie będą wymagane nowe dokumenty.
Program Czyste Powietrze nie stoi w miejscu, cały czas się rozwija. Wprowadziliśmy już kilka ważnych zmian, aby zwiększyć jego efektywność i szczelność. Odtąd najwyższy poziom dofinansowania może dotyczyć tylko jednego domu na jednego wnioskodawcę. Doprecyzowaliśmy zasady prefinansowania i pełnomocnictw przy wypłacie dotacji. Aby zapewnić jak najlepszą ochronę beneficjentek i beneficjentów, wprowadzamy też obowiązek wyboru z listy ZUM pomp ciepła i kotłów na biomasę – komentuje Dorota Zawadzka‐Stępniak, prezes NFOŚiGW.
Obowiązkowy audyt energetyczny
Od 14 czerwca w programie Czyste Powietrze wprowadzany jest także obowiązek wykonania audytu energetycznego przy wyborze pompy ciepła. Dofinansowanie na audyt wynosi do 1,2 tys. zł i może pokryć do 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
Osoby decydujące się na instalację pompy ciepła muszą od 14 czerwca tego roku wykonać najpierw audyt energetyczny, który wykaże, jakie źródło ciepła będzie właściwym rozwiązaniem dla danego budynku. Zależy nam, aby rozwiązania techniczne były dostosowywane do właściwego zapotrzebowania na energię w budynku, dlatego tak ważne jest przygotowanie dobrego audytu energetycznego. Na taki audyt także zapewniamy wsparcie finansowe – informuje Dorota Zawadzka‐Stępniak.
Dotacje z Czystego Powietrza
Program Czyste Powietrze umożliwia pozyskanie dofinansowania właścicielom i współwłaścicielom domów jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych wydzielonych w budynkach jednorodzinnych posiadających wyodrębnioną księgę wieczystą. Dofinansowanie można wykorzystać na termomodernizację budynków oraz wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe na nowe źródła ciepła – m.in. pompy ciepła.
W programie obowiązuje zasada: im niższy dochód, tym wyższa dotacja. Beneficjent Czystego Powietrza może otrzymać nawet 135 tys. zł w przypadku najwyższego poziomu dofinansowania z kompleksową termomodernizacją. Dwa pozostałe progi maksymalnego dofinansowania to 99 tys. zł i 66 tys. zł (do tego w każdym przypadku można otrzymać 1,2 tys. zł na audyt energetyczny poprzedzający inwestycję).
Wysokość dotacji na pompy ciepła
Dofinansowanie w Czystym Powietrzu jest przyznawane m.in. na pompy ciepła powietrze-woda. Regulamin programu rozróżnia tutaj urządzenia o standardowej i podwyższonej klasie efektywności energetycznej. Na ten drugi typ można otrzymać znacznie wyższą dotację.
Poza tym rodzajem pomp ciepła dotacja przyznawana jest także na urządzenia typu powietrze-powietrze oraz gruntowe pompy ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej.
- W przypadku pompy ciepła powietrze-woda można otrzymać maksymalnie – w kolejności od najniższego do najwyższego poziomu dofinansowania – 12,6 tys. zł, 22 tys. zł lub 31,5 tys. zł dotacji. Większa dotacja przysługuje na pompy ciepłą tego typu o podwyższonej klasie efektywności energetycznej (odpowiednio 19,4 tys. zł, 28,1 tys. zł lub 35,2 tys. zł).
- Na pompy ciepła powietrze-powietrze można otrzymać maksymalnie – w kolejności od najniższego do najwyższego poziomu dofinansowania – 4,4 tys. zł, 7,8 tys. zł lub 11,1 tys. zł dotacji.
- Na gruntowe pompy ciepła dofinansowanie wynosi odpowiednio 28 tys. zł, 40,7 tys. zł lub 50,9 tys. zł.
Pompy ciepła skontrolowane przez UOKiK
Uszczelnienie listy ZUM to niejedyne działania podejmowane przez administrację centralną, aby zapewnić lepszą jakość pomp ciepła dostępnych na polskim rynku.
W tym tygodniu o wynikach przeprowadzonej kontroli pomp ciepła poinformował Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Kontrola wykazała duże braki w dokumentacji pomp ciepła przywożonych do Polski spoza Unii Europejskiej.
W sumie UOKiK zbadał 36 modeli pomp ciepła. Kontrolą objęto pompy ciepła przywożone do Polski transportem morskim, drogowym i lotniczym w oddziałach celnych na terenie całego kraju. Nieprawidłowości stwierdzono w przypadku 94 proc. przebadanych modeli pomp ciepła. Najwięcej uchybień dotyczyło braku lub nieprawidłowo sporządzonych deklaracji zgodności UE oraz kart informacyjnych produktów.
Więcej na ten temat w artykule: Miażdżące wyniki kontroli pomp ciepła trafiających do Polski spoza UE.
Podział w branży pomp ciepła
Kwestia tego, na jakich zasadach pompy ciepła powinny być dopuszczane do programu Czyste Powietrze, stała się ostatnio gorącym tematem w branży dostawców tych urządzeń. Reprezentująca branżę Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) poparła dopuszczenie do dotacji z Czystego Powietrza pomp ciepła posiadających europejskie znaki jakości takie jak HP Keymark – bez konieczności wykonania dodatkowych badań.
Innego zdania są eksperci Izby Gospodarczej Urządzeń OZE (IGU OZE), którzy podważyli uznanie certyfikatu HP Keymark, opowiadając się za dopuszczeniem do dotacji wyłącznie pomp ciepła przebadanych w akredytowanych laboratoriach na terenie Unii Europejskiej. IGU OZE podkreśliła po wynikach kontroli przeprowadzonej przez UOKiK, że wśród poddanych kontroli urządzeń, które nie spełniały deklarowanych parametrów, siedem posiadało certyfikat HP Keymark.
Za bardziej restrykcyjnym podejściem, jeśli chodzi o dopuszczenie pomp ciepła do Czystego Powietrza, niż prezentowane przez PORT PC, opowiedziało się także kilku polskich producentów tych urządzeń. Na znak protestu przeciwko stanowisku PORT PC zrezygnowali oni z członkostwa w tej organizacji. Należą do nich: Kołton, PPH Kostrzewa, Tech Sterowniki, Defro, MK SAS i Igloo. Te firmy powody rezygnacji z PORT PC przedstawiły we wspólnym oświadczeniu.
Dotychczasowe niespójne procedury certyfikacji umożliwiały wprowadzanie na rynek urządzeń, które nie spełniały deklarowanych standardów, co skutkowało finansowaniem niskiej jakości pomp ciepła. Organizacje takie jak PORT PC podejmują działania zmierzające do przywrócenia wcześniejszych, mniej rygorystycznych wymogów. Starają się utrzymać w programie Czyste Powietrze urządzenia, które nie spełniają nowych standardów i nie przeszły badań w akredytowanych laboratoriach badawczych – czytamy w oświadczeniu polskich producentów pomp ciepła, którzy zrezygnowali z działalności w PORT PC.
Piotr Pająk
piotr.pajak@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
bardzo dobrze