Pompy ciepła hamują. Potrzebują dedykowanej taryfy za prąd

Pompy ciepła hamują. Potrzebują dedykowanej taryfy za prąd
Spółdzielnia Mieszkaniowa Wrocław Południe

W 2023 r. sprzedaż pomp ciepła w Europie spadła względem wcześniejszego roku. Branża pomp ciepła uważa, że konieczne jest zwłaszcza zmniejszenie kosztów energii elektrycznej dla użytkowników decydujących się na ten sposób ogrzewania, aby stosunek jej ceny do ceny gazu nie był wyższy niż 2:1.

2022, czyli rok rosyjskiej agresji na Ukrainie i wywołanego nią wzrost cen gazu i energii elektrycznej w Europie, okazał się rekordowy pod względem sprzedaży pomp ciepła. Z danych Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła (European Heat Pump Association, EHPA) wynikało, że w 2022 r. na naszym kontynencie sprzedano około 3 mln pomp ciepła, a całkowita liczba tych urządzeń w Europie wzrosła do 20 mln.

Oznaczało to możliwość ogrzania pompami ciepła około 16 proc. europejskich budynków. Ponadto EHPA szacowała, że praca zainstalowanych w 2022 r. 3 mln pomp ciepła pozwalała na zmniejszenie zużycia gazu ziemnego o około 4 mld m3, podczas gdy całkowite zużycie gazu w Unii Europejskiej w ostatnich latach wynosiło po około 380-390 mld m3.

REKLAMA

O ile w 2022 r. najwięcej pomp ciepła sprzedano we Włoszech (502,3 tys.) i Francji (462,6 tys.), o tyle największy wzrost sprzedaży w ujęciu rok do roku odnotowała Polska. W naszym kraju w 2022 r. sprzedano około 195,5 tys. pomp ciepła – był to wzrost o ponad 100 proc. r/r.

Sprzedaż pomp ciepła w 2023

Po rekordowym 2022 r. europejski rynek pomp ciepła jednak nie poszedł za ciosem. Z najnowszych danych EHPA wynika, że w 2023 r. pierwszy raz od 2012 r. sprzedaż pomp ciepła w Europie spadła w stosunku do sprzedaży odnotowanej rok wcześniej.

EHPA zebrała dane dotyczące sprzedaży pomp ciepła na razie z 14 europejskich rynków. Sprzedaż na nich spadła z łącznego poziomu 2,77 mln sztuk w 2022 do 2,64 mln w 2023, czyli była niższa o 5 proc. r/r. Wśród rynków, które przyczyniły się do spadku, są Francja i Włochy – a więc kraje, w których w 2022 r. sprzedano zdecydowanie najwięcej pomp ciepła w Europie – ale także Dania, Austria, Szwajcaria i Polska.

 

Sprzedaż pomp ciepła w 14 europejskich państwach w 2023
Sprzedaż pomp ciepła w 14 europejskich państwach w 2023. Źródło: EHPA

W 2023 r. były też kraje, które zanotowały większą sprzedaż pomp ciepła rok do roku, ale nie wystarczyło to do zapewnienia wzrostu dla całej Europy. Wśród rynków, na których w 2023 r. sprzedaż tych urządzeń wzrosła, były Niemcy, Hiszpania, Holandia, Norwegia, Belgia i Portugalia. Do tego EHPA wskazuje na najnowsze raporty z Wielkiej Brytanii, które pokazują 4-proc. wzrost sprzedaży pomp ciepła w tym kraju.

REKLAMA

Jak można wytłumaczyć raportowany przez EHPA spadek sprzedaży pomp ciepła w Europie w 2023 r.? Stowarzyszenie podkreśla, że do rekordu odnotowanego w 2022 r. przyczyniło się wsparcie europejskich rządów w zakresie zakupu pomp ciepła – jako antidotum na ryzyko dotyczące budowania bezpieczeństwa energetycznego na bazie gazu. Tymczasem w 2023 r. zachęty finansowe do inwestycji w alternatywne źródła ogrzewania zostały wyhamowane. Przykładem mogą być Włochy czy Niemcy, gdzie część inwestorów wstrzymywała się z decyzją o zakupie pompy ciepła do uruchomienia obiecanego na 2024 r. nowego programu dopłat.

Pompy ciepła potrzebują dedykowanych taryf

Decyzjom o zakupie pomp ciepła nie sprzyjają także relatywnie wysokie ceny energii elektrycznej, które sprawiają, że wielu Europejczyków nadal decyduje się na ogrzewanie gazem. Dlatego EHPA postuluje zmiany w mechanizmach podatków i opłat doliczanych do rachunków za energię elektryczną, aby zmniejszyć obciążenia gospodarstw domowych korzystających z pomp ciepła.

Stowarzyszenie zwraca uwagę, że o ile w 2022 r. europejskich odbiorców do inwestycji w pompy ciepła przekonywał wzrost kosztów ogrzewania gazem, o tyle stabilizacja cen gazu w 2023 r. sprawiła, że koszty ogrzewania z wykorzystaniem energii elektrycznej, obarczonej dodatkowymi opłatami, były nawet 4-krotnie wyższe. Według europejskiego stowarzyszenia pomp ciepła najmniej korzystna sytuacja w tym zakresie występowała m.in. na kluczowych rynkach dla europejskiego sektora pomp ciepła: w Wielkiej Brytanii i Niemczech, a tylko niewiele lepszy stosunek cen prądu do gazu był w Polsce.

Zdaniem EHPA, aby zachęcić nowych inwestorów do postawienia na pompy ciepła, koniczne jest zmniejszenie dla nich kosztu energii elektrycznej poprzez odjęcie dodatkowych opłat i podatków, aby stosunek ceny prądu do ceny gazu wynosił najwyżej 2:1.

 

Stosunek cen energii elektrycznej do cen gazu w wybranych europejskich krajach. Dane Eurostatu za II połowę 2022 r.
Stosunek cen energii elektrycznej do cen gazu dla odbiorców końcowych w wybranych europejskich krajach. Dane Eurostatu za drugą połowę 2022. Źródło grafiki: EHPA

 

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.