Litwa stawia na magazyny energii. Tyle można dostać na montaż domowej baterii
Ubiegły rok był najlepszy, jeśli chodzi o wzrost zainstalowanej mocy fotowoltaiki na Litwie. Wiele wskazuje na to, że rok 2025 będzie rekordowy pod względem inwestycji w magazyny energii. Instalację tych urządzeń wspiera rząd w Wilnie, który właśnie uruchomił dedykowane magazynom energii programy dofinansowania.
W kraju liczącym zaledwie około 2,8 mln mieszkańców energię produkują obecnie instalacje fotowoltaiczne o mocy około 2 GW. Tylko w 2024 r. na Litwie zainstalowano systemy fotowoltaiczne o mocy niemal 0,9 GW.
W całkowitej mocy fotowoltaiki na Litwie na koniec zeszłego roku 1,57 GW stanowiły instalacje PV należące do prosumentów – w tym prosumentów wirtualnych. Jeszcze na początku zeszłego roku moc prosumenckich instalacji OZE na Litwie wynosiła 1,03 GW.
W 2024 r. liczba prosumentów na Litwie wzrosła o 40% i na koniec zeszłego roku było ich łącznie już około 124 tys. Wyłącznie w 2024 r. przyłączono do litewskich sieci 33 tys. prosumentów domowych oraz około 4,5 tys. prosumentów firmowych.
Te liczby pokazują, że u naszych sąsiadów zainteresowanie produkcją własnej energii i budowaniem niezależności energetycznej jest coraz większe. Teraz rząd w Wilnie chce zachęcić swoich obywateli, aby ci nie tylko wytwarzali energię, ale także ją magazynowali. Budowa kolejnych magazynów energii to kwestia bezpieczeństwa energetycznego kraju, ale także potrzeba wynikająca z rosnącego udziału pogodowo zależnych źródeł OZE w litewskim miksie energetycznym, co wymaga coraz większych zdolności do stabilizowania popytu i podaży energii.
Rząd Litwy wychodzi tej potrzebie naprzeciw, uruchamiając kolejne programy dofinansowania dla osób i przedsiębiorstw zainteresowanych inwestycjami w magazyny energii.
Dotacje dla litewskich prosumentów
W tym miesiącu na Litwie rozpoczął się nabór wniosków w programie dopłat do inwestycji w domowe magazyny energii z budżetem wynoszącym 15 mln euro (około 64,2 mln zł). To już kolejna w 2025 r. edycja litewskiego programu dopłat do instalacji domowych baterii. W pierwszej edycji, w której nabór zaczął się na początku roku, do podziału było 3 mln euro.
Z dofinansowania mogą skorzystać wyłącznie prosumenci. Mogą być nim objęte magazyny energii zainstalowane nie wcześniej niż 7 stycznia 2025 r. O wypłatę dotacji można wystąpić dopiero po zainstalowaniu magazynu i zgłoszeniu go do operatora sieci.
Co ciekawe, zasady programu uzależniają wysokość dofinansowania od rodzaju magazynu energii. Na instalacje bazujące na bateriach litowo-żelazowo-fosforanowych (LFP) można otrzymać 379,73 euro/kWh, czyli około 1626 zł/kWh (tego rodzaju magazyny energii są w ofercie m.in. litewskiego producenta Solitek). Na pozostałe urządzenia bazujące na technologii litowo-jonowej może zostać wypłacone do 313,81 euro/kWh, czyli około 1344 zł/kWh.
Dofinansowaniem można objąć magazyny o maksymalnej pojemności 15 kWh. Dodatkowy warunek to wybór magazynu posiadającego europejski certyfikat zgodności (CE), który potwierdza, że urządzenie zostało zbadane przez producenta i uznane za spełniające wymogi Unii Europejskiej dotyczące bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Pożyczki na magazyny energii dla firm
Również w tym miesiącu rząd Litwy uruchomił nabór wniosków w innym programie mającym wspierać inwestycje w magazyny energii. Przedsiębiorcy i jednostki sektora publicznego otrzymają możliwość pożyczki na inwestycje w jednostki magazynowania energii współpracujące z elektrowniami wiatrowymi czy fotowoltaicznymi.
Wnioski o pożyczki będzie przyjmował państwowy bank ILTE. Każdy inwestor będzie mógł wystąpić o pożyczkę w wysokości do 100 mln euro, przy czym maksymalna alokacja przewidziana na pożyczki na magazyny energii (obok instalacji fotowoltaicznych i wiatrowych) wynosi także 100 mln euro.
Pożyczka na preferencyjnych warunkach może objąć wyłącznie magazyny energii, które będą ładowane z sąsiadującego z nimi źródła OZE i rozładowywane na miejscu. Jeśli magazyny energii będą wykorzystywane do działalności na rynku energii czy świadczenia usług systemowych, pożyczka ma być przyznawana na warunkach rynkowych.
Litewskie ministerstwo energii zapowiada jednocześnie uruchomienie kolejnego programu wsparcia dla większych magazynów energii, które będą działać samodzielnie, bez połączenia z odnawialnym źródłem energii. W tym przypadku planowane są pożyczki przyznawane wyłącznie na warunkach rynkowych. Program ma wystartować już w przyszłym miesiącu.
Konsekwentnie promujemy inwestycje w środki zapewniające niezależność energetyczną – od produkcji do magazynowania. Rozwiązania magazynowe wraz z rozwojem odnawialnych źródeł energii stają się kluczowym krokiem w kierunku całkowitej niezależności energetycznej kraju. Dążymy do maksymalnej elastyczności – pożyczki będą udzielane zarówno na warunkach preferencyjnych, jak i rynkowych, uwzględniających przeznaczenie magazynów – komentuje litewski minister energii Žygimantas Vaičiūnas.
Pieniądze z Unii Europejskiej
Pieniądze na budowę magazynów energii na Litwie pochodzą w dużym stopniu ze środków unijnych. Pod koniec zeszłego roku Komisja Europejska zatwierdziła program wsparcia inwestycji w magazyny, który zgłosił rząd w Wilnie, o wartości 180 mln euro. Te pieniądze mają skutkować budową magazynów energii o łącznej pojemności 1,2 GWh.
W połowie zeszłego roku litewski rząd przyjął zaktualizowaną narodową strategię energetyczną, zgodnie z którą Litwa stanie się krajem w 100% samowystarczalnym energetycznie i w całości polegającym na zeroemisyjnych źródłach energii najpóźniej w 2050 r.
Piotr Pająk
piotr.pajak@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
