Rząd doprecyzuje regulacje dla magazynów energii
Ministerstwo Klimatu i Środowiska opracowało projekt nowelizacji rozporządzenia taryfowego, w którym mają się pojawić przepisy zakładające m.in. doliczanie do rachunków za energię kosztów instalacji liczników zdalnego odczytu. Doprecyzowany ma być także sposób rozliczania energii pobieranej i oddawanej przez instalacje służące do magazynowania energii – z podziałem na elektrownie szczytowo-pompowe i „klasyczne” magazyny.
Projekt rozporządzenia wprowadza zmiany w stosunku do treści obecnie obowiązującego rozporządzenia Ministra Energii z 6 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną.
Jak podkreślają autorzy projektu rozporządzenia, w znacznej mierze powiela on treść aktualnych przepisów, rozszerzając je jednak o zagadnienia związane m.in. z licznikami zdalnego odczytu, przenoszeniem w taryfach wybranych kosztów czy magazynami energii.
Celem nowych przepisów ma być m.in. zmiana w zakresie uwzględnienia w taryfach sposobu instalowania u odbiorców końcowych liczników zdalnego odczytu. Zgodnie z nową wersją rozporządzenia stawki opłat dystrybucyjnych mają być kalkulowane z uwzględnieniem kosztów instalowania takich liczników.
Wprowadzone mają być także zmiany w zakresie sposobu ustalania w taryfach kosztów związanych z wykorzystaniem usług systemowych nabywanych od odbiorców energii. Zmiana ma polegać na określeniu dwóch kategorii kosztów: kosztów planowanych i kosztów wykonanych. Te ostatnie obejmą w szczególności koszty poniesione w sytuacji powstania zagrożenia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej oraz po wprowadzaniu ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej na zasadach określonych w ustawie.
„Prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji, o których mowa powyżej, oraz ich skala są trudne do wiarygodnego oszacowania, przez co nie jest możliwe zaplanowanie z wyprzedzeniem planowanych kosztów działań z nimi związanych. Z tego względu wskazana zmiana pozwoli na uwzględnienie w kalkulacji przyszłych taryf określonych w rozporządzeniu kategorii kosztów działań zaradczych, poniesionych przez operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego w roku poprzedzającym kalkulację taryfy” – czytamy w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia.
Niższe koszty magazynowania
Autorzy projektu rozporządzenia podkreślają, że planowane zmiany w obszarze magazynów energii mają doprowadzić do wzrostu opłacalności działalności tego rodzaju jednostek poprzez brak konieczności ponoszenia podwójnej opłaty sieciowej.
Zmiana w sposobie kalkulacji opłat ma się przełożyć na niższe koszty działalności operatorów magazynów energii, a tym samym zapewnić sprzyjające warunki do rozwoju technologii magazynowania w systemie elektroenergetycznym oraz wzrostu liczby takich instalacji. Jak zapewniają autorzy projektu nowelizacji, w przypadku modelowej jednostki o mocy umownej 1500 MW pozwoli to na niemal 4-krotne ograniczenie kosztów takiej instalacji.
Elektrownie szczytowo-pompowe i klasyczne magazyny energii
W zakresie sposobu prowadzenia rozliczeń za energię elektryczną pobieraną z sieci i wprowadzaną do sieci przez magazyn energii elektrycznej nowa wersja rozporządzenia ma dostosować przepisy dotyczące sposobu ustalania opłaty za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej. Ma być w niej uwzględnione prowadzenie rozliczeń z przedsiębiorstwami energetycznymi wykonującymi działalność gospodarczą w zakresie magazynowania energii elektrycznej.
Autorzy projektu rozporządzenia zaproponowali sposób ustalania opłat za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej – w odniesieniu do energii elektrycznej pobieranej w celu jej magazynowania – ze zróżnicowaniem wynikającym z tego, czy jest to elektrownia szczytowo-pompowa z dopływem naturalnym czy też „klasyczny” magazyn energii elektrycznej (art. 25 projektu rozporządzenia).
Magazyny energii z odrębną regulacją
Nowe rozporządzenie zakłada zmiany dostosowujące ogólny sposób obliczania opłaty za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej poprzez wyłączenie regulacji poświęconych rozliczeniom za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej dla magazynu energii elektrycznej ((art. 26 projektu rozporządzenia).
Jednocześnie nowe przepisy mają doprecyzować sposób kalkulowania opłat za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej za energię pobieraną przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie magazynowania energii elektrycznej na cele niezwiązane z magazynowaniem energii elektrycznej.
Ponieważ energia elektrycznej zakupiona w celu jej magazynowania nie zalicza się do własnego użytku, zaproponowano dodanie do rozporządzenia taryfowego nowego ustępu wskazującego, że nie jest ona uwzględniana w ilości energii, do której stosuje się stawkę jakościową naliczaną od odbiorców końcowych.
Indywidualne rozwiązane przewidziano dla energii gromadzonej za pomocą elektrowni szczytowo-pompowych.
Ze względu na fakt, że w przypadku elektrowni szczytowo-pompowej z dopływem naturalnym nie jest technicznie możliwe zmierzenie odrębnie ilości energii wytworzonej z wody z dopływu naturalnego (energia OZE) oraz energii pochodzącej z przetworzenia energii potencjalnej wody zmagazynowanej w cyklu szczytowo-pompowym, ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez taki magazyn energii elektrycznej oblicza się na podstawie pomiarów objętości wody przepompowanej i pobranej przez turbiny elektrowni.
Jak zauważają autorzy projektu rozporządzenia, analogiczne rozwiązanie funkcjonuje na mocy rozporządzenia Ministra Energii w sprawie wymagań dotyczących sposobu obliczania, pomiarów i rejestracji ilości energii elektrycznej lub ciepła wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii – w odniesieniu do obliczania ilości energii elektrycznej wytworzonej w instalacji OZE będącej elektrownią wodną z członem pompowym.
Co złoży się na opłatę dla magazynu energii?
Zgodnie z art. 28 projekt rozporządzenia w kalkulowaniu opłaty za świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej dla magazynu energii elektrycznej mają być uwzględnione:
1) składnik stały stawki sieciowej za okres rozliczeniowy [w zł/MW lub w zł/kW mocy umownej],
2) moc umowna określona dla magazynu energii elektrycznej [w MW lub kW],
3) współczynnik pomniejszający moc umowną zgodnie z art. 45 ust. 10 prawa energetycznego,
4) składnik zmienny stawki sieciowej dla rozliczeniowej strefy czasowej (strefa czasowa) [w zł/MWh lub w zł/kW],
5) ilość energii elektrycznej pobranej z sieci przez magazyn energii elektrycznej w rozliczeniowej strefie czasowej, w okresie rozliczeniowym [w MWh lub kWh],
6) ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez magazyn energii elektrycznej w okresie rozliczeniowym [w MWh lub w kWh].
Nowe rozporządzenie ma uregulować też kwestię rozliczania energii pobieranej i oddawanej przez magazyn w sytuacji występowania w taryfie przesyłowej lub dystrybucyjnej stref czasowych. Wówczas różnica energii pobranej z sieci przez magazyn i energii wprowadzonej do sieci ma być obliczana w okresie rozliczeniowym, a następnie rozliczana w poszczególnych strefach czasowych proporcjonalnie: ilość energii elektrycznej pobranej z sieci przez magazyn w danej strefie do całkowitej ilości energii pobranej w okresie rozliczeniowym.
Do ilości energii elektrycznej pobranej z sieci przez magazyn energii elektrycznej na potrzeby magazynowania nie będzie się zaliczać energii pobranej z sieci w celach innych niż magazynowanie energii elektrycznej – w tym energii pobranej na potrzeby wytwarzania przez elektrownię szczytowo-pompową z dopływem naturalnym oraz energii elektrycznej pobranej na potrzeby świadczenia usług niezwiązanych z magazynowaniem energii elektrycznej (np. na pracę kompensatorową, której świadczenie odbywa się poza procesem ładowania i rozładowywania magazynu i nie ma wpływu na ilość zmagazynowanej energii).
Doprecyzowano również przepisy w zakresie podstawy ustalania ilości energii elektrycznej pobieranej na potrzeby magazynowania oraz na cele inne niż magazynowanie, a także ilości energii elektrycznej oddawanej przez magazyn na podstawie wskazań układów pomiarowo rozliczeniowych. Ma to dotyczyć również magazynu stanowiącego część jednostki wytwórczej, dla którego wielkości te ustala się na podstawie odrębnych pomiarów energii pobieranej i oddawanej przez magazyn i jednostkę wytwórczą. Przy czym w odniesieniu do elektrowni szczytowo-pompowej, ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez magazyn w okresie rozliczeniowym obliczana ma być na podstawie wskazań urządzeń pomiarowych strumienia objętości wpompowanej i spracowanej wody.
Gdzie szukać paneli fotowoltaicznych?
Poniżej przedstawiamy ranking serwisu Oferteo.pl dotyczący 18 343
firm instalujących panele fotowoltaiczne, najlepszych w 2022 roku w
poszczególnych miastach:
Jak jest w innych krajach?
Autorzy projektu rozporządzenia podają przykłady rozwiązań w zakresie ustalania taryf dla magazynów energii, które są stosowane na największych rynkach magazynów energii – w Niemczech, we Włoszech, w Wielkiej Brytanii oraz USA.
Jak czytamy w Ocenie skutków regulacji, w Niemczech przepisy przewidują rozróżnienie na magazyny połączone z instalacją OZE i magazyny przyłączone bezpośrednio do sieci. Niemieckie prawo wprowadza zwolnienie z opłat sieciowych dla energii elektrycznej wprowadzanej z sieci do magazynu energii elektrycznej. W przypadku magazynów zintegrowanych z instalacją OZE przepisy gwarantują uzyskanie wsparcia dla generacji OZE z chwilą wprowadzenia energii elektrycznej z magazynu do sieci.
We Włoszech magazynowanie energii elektrycznej traktowane jest jako działalność wytwórcza. Włoskie przepisy uzależniają możliwość uzyskania akceptacji regulatora na posiadanie magazynu energii elektrycznej przez operatora systemu dystrybucyjnego (OSD) czy operatora systemu przesyłowego (OSP) od wykonania analizy kosztów i oczekiwanych korzyści (cost-benefit analysis). Ma ona wskazywać na efektywność kosztową planowanych magazynów energii elektrycznej w porównaniu do innych środków.
W Wielkiej Brytanii magazynowanie energii elektrycznej w aspekcie regulacyjnym jest traktowane jak wytwarzanie i jak usługa systemowa, którą operator systemu przesyłowego (OSP) może zamówić u innych podmiotów działających na wolnym rynku. OSP nie może posiadać ani eksploatować magazynów energii elektrycznej, które wymagają koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej.
Autorzy rozporządzenia odnotowują, że w prawie brytyjskim istnieje wyjątek dla małych jednostek wytwórczych, które nie mają obowiązku posiadania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej. To powoduje, że możliwe jest posiadanie przez operatorów jednostek o małej mocy.
Z kolei w USA Federalna Komisja Regulacji Energetyki (FERC) wprowadziła dodatkowe opłaty za usługę regulacji sieci – do opłaty za moc dodała opłaty za możliwą szybkość interwencji w sieci przez dane źródło, co – jak czytamy w OSR – spowodowało prawie dwukrotny wzrost opłacalności biznesu polegającego na oferowaniu rezerw interwencyjnych w postaci magazynów energii w systemie energetycznym.
Komisja FERC zaproponowała, aby operatorzy sieci stworzyli odpowiednie taryfy w celu określenia modelu uczestnictwa, analizując fizyczne i operacyjne właściwości magazynów, co zwiększy konkurencję i ograniczy stawki. Amerykański regulator ponadto zaproponował, aby każdy operator zdefiniował kryteria w swojej taryfie, które nie mogą ograniczać uczestnictwa różnych typów magazynów. Uczestnictwo ma uwzględniać jedynie parametry fizyczne i operacyjne, co ma umożliwić wprowadzenie nowych technologii bez potrzeby zmiany taryf.
Zgodnie z wymogami FERC taryfy określające model uczestnictwa magazynów energii uwzględniać mają jedynie magazyny o mocy co najmniej 100 kW.
Autorzy rozporządzenia odnotowują również, że FERC wymaga, aby sprzedaż energii elektrycznej z rynku OSD i OSP do magazynu energii, która następnie będzie odsprzedana z powrotem na te rynki, odbywała się po cenie hurtowej za energię elektryczną.
Projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną jest dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji pod tym linkiem.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
