Opłacalność inwestycji w domowy magazyn energii. Na co zwrócić uwagę?
Magazyny energii to w naszym kraju stosunkowo nowe rozwiązanie, które jednak cieszy się coraz większym zainteresowaniem uczestników polskiego rynku energetycznego. O tym, w jakich okolicznościach zakup magazynu energii staje się opłacalny i czy wprowadzony niedawno system net-billingu jest dobrą zachętą do inwestowania w te urządzenia, rozmawiamy z Danielem Raczkiewiczem, ekspertem rynku energii i wiceprezesem Energynat Solutions.
Gramwzielone.pl: Czy obowiązujący od niedawna system net-billingu jest dobrą zachętą do inwestowania w magazyny energii?
Daniel Raczkiewicz: Net-billing opiera się na sprzedaży nadwyżki energii wprowadzonej do sieci oraz zakupie niedoborów energii pobieranych przez prosumenta z sieci OSD. Rozliczenia realizowane w nowym systemie mogą charakteryzować się wysokim spreadem pomiędzy ceną sprzedaży energii zużywanej a ceną odkupu wprowadzonej do sieci nadwyżki pochodzącej z własnej instalacji fotowoltaicznej.
Dziś dla prosumentów prywatnych cena odsprzedaży energii w stosunku do ceny jej zakupu jest bardzo korzystna. Instalacja fotowoltaiczna, aby była opłacalna, może – ale nie musi w przypadku tej grupy klientów – uwzględniać rozwiązania magazynujące energię. Jednak im bliżej 2024 roku, tym sytuacja będzie coraz bliższa temu, czego już dziś doświadczają prosumenci B2B, dla których autokonsumpcja energii wytworzonej w instalacji rozliczanej w systemie net-billingu jest dziś kluczowa dla korzystnego rachunku ekonomicznego.
Jednym ze sposobów na zwiększenie autokonsumpcji są właśnie systemy bateryjne, dzięki którym nadwyżki energii, zamiast być sprzedane po niekorzystnym kursie, są magazynowane i mogą zostać wykorzystane na własne potrzeby w godzinach, kiedy ceny energii są najdroższe.
Magazyny energii jako rozwiązanie wspierające autokonsumpcję w systemie net-billingu mają więc już dziś mocne uzasadnienie finansowe w przypadku instalacji firmowych. W mojej opinii już niedługo będą jednak niezbędnym elementem każdej instalacji PV. Jeśli więc jako konsumenci prywatni nie chcemy dziś jeszcze decydować się na montaż magazynu energii, warto być do tego przygotowanym w przyszłości, wybierając już teraz inwertery hybrydowe, pozwalające za kilka lat na rozbudowę instalacji o magazyn energii.
Coraz częściej będziemy też spotykać się z sytuacją, że magazyn będzie po prostu konieczny z uwagi na fakt, że sieć, będąca dziś w fazie rozbudowy, może nie być w stanie odebrać wytworzonej energii od prosumenta.
Czy inwestycja w magazyn energii jest opłacalna?
– Wszystko zależy od specyfiki danego prosumenta, w tym m.in. od posiadanego profilu zużycia energii, mocy planowanej elektrowni, wielkości magazynu oraz taryfy, w jakiej ten się rozlicza. Inaczej będzie wyglądała rentowność prosumenta w gospodarstwie domowym, a inaczej w firmie z taryfą C.
W przypadku prosumentów biznesowych spread pomiędzy ceną zakupu, dziś na poziomie około 1200 zł/MWh, a ceną sprzedaży energii wytworzonej w instalacji prosumenckiej (ok. 700 zł) jest duży, co zdecydowanie przemawia na rzecz inwestycji w magazyny energii. Ważny jest również sposób zarządzania magazynem oraz urządzeniami współpracującymi, takimi jak pompy ciepła, grzałki CWU oraz systemy smart home czy ładowarki aut elektrycznych.
W przypadku prosumentów rozliczających się w taryfie G spread nie jest dziś problemem. Sytuacja ta jednak będzie zmieniać się dynamicznie, coraz mocniej potwierdzając zasadność magazynowania energii zamiast jej odsprzedaży. I to już w najbliższych miesiącach. Od sierpnia 2024 roku, kiedy zaczną obowiązywać ceny godzinowe, magazyny będą miały wręcz kluczowe znaczenie dla opłacalności instalacji.
Jaki może być okres zwrotu z inwestycji w magazyn o parametrach dla przeciętnego prosumenta?
– Wyliczenie wprost okresu zwrotu magazynu jest bardzo trudne. Trzeba mieć na uwadze kilka aspektów. Przede wszystkim magazyn energii to nie tylko urządzenie do magazynowania nadwyżek energii. Może służyć jako element systemu gwarantujący bezpieczeństwo funkcjonowania instalacji na wypadek przerw w dostawach energii (to szczególnie ważne zastosowanie na obszarach, gdzie takie wyłączenia występują bardzo często).
Należy pamiętać, że prąd jest niezbędny do prawidłowej pracy inwertera, a tym samym całej instalacji. W przypadku wyłączenia prądu z sieci OSD magazyn, zasilając inwerter w prąd potrzebny do jego właściwej pracy, pozwoli na nieprzerwaną produkcję energii z paneli. Magazyn umożliwi też skuteczne zarządzanie ryzykiem pojawiających się ewentualnych skoków napięcia i wyłączania się falownika.
Przy obliczeniu stopy zwrotu inwestycji w magazyn możemy na przykładzie określonych grup prosumentów policzyć korzyści związane z arbitrażem cenowym. W zależności od spreadu pomiędzy ceną sprzedaży a zakupu energii przez prosumenta stopa zwrotu będzie krótsza dla prosumenta biznesowego i nieco dłuższa dla prosumenta w gospodarstwie domowym. Generalnie stopy zwrotu z inwestycji w magazyny prosumenckie kształtują się na poziomie 6–8 lat i będą się skracać.
Trzeba jednak mieć na uwadze to, że ze względu na dynamiczny rozwój instalacji PV i zmiany zachodzące na rynku energii magazyn już w najbliższej przyszłości będzie nieodzownym elementem każdej instalacji. Koszt nieuwzględnienia go już dziś w budowanych elektrowniach PV, nawet jeśli magazyn miałby być zainstalowany dopiero za rok, wydłuży okres zwrotu w finalnym rozrachunku.
W programie Mój Prąd po raz pierwszy pojawiła się możliwość dofinansowania magazynów energii. Na ile dotacja w wysokości 7,5 tys. zł zwiększy opłacalność inwestycji w magazyn energii?
– Zakładając, że średni koszt magazynu o pojemności 5–6 kWh dla przeciętnego gospodarstwa domowego wynosi około 20–25 tys. zł, dotacja w ramach programu Mój Prąd pokryje koszty takiego magazynu nawet w 25–30 proc.
Dla prosumenta to całkiem spore wsparcie, które z pewnością zwiększy atrakcyjność tego rozwiązania. Pozostała część inwestycji powinna się zwrócić w formie korzyści z magazynu. Tu w zależności od indywidualnych uwarunkowań w doborze i korzystaniu z magazynu system bateryjny powinien się zwrócić w mniej niż 6 lat. Biorąc pod uwagę kierunki zmian na rynku energii i zalety, jakie niesie ze sobą posiadanie magazynu energii, jest to inwestycja warta rozważenia przy obecnym systemie wsparcia.
Jakie są obecnie ceny magazynów energii dobrej jakości i pojemności odpowiedniej dla gospodarstwa domowego przeciętnego prosumenta?
– Rozwiązania bateryjne stają się coraz bardziej popularne. Coraz więcej producentów z biegiem lata udoskonaliło i wciąż udoskonala technologie magazynowania energii, przez co są one zdecydowanie tańsze i bardziej wydajne oraz trwalsze niż jeszcze kilka lat temu.
W ofercie Energynat mamy sprawdzone inwertery takich marek jak Solax Power, SolarEdge, SOFARSOLAR czy SunGrow. Ceny tych dobrej jakości magazynów energii o pojemności 5–6 kWh, czyli z przeznaczeniem dla przeciętnego gospodarstwa domowego, zaczynają się już od około 20 tys. zł. W przypadku chęci istotnego zwiększenia poziomu autokonsumpcji lub np. doładowywania auta elektrycznego czy hybrydowego należy rozważyć inwestycje w magazyny o pojemności 10–20 kWh. To już wydatek znacznie większy, z dłuższą stopą zwrotu, ale przy odpowiedniej konfiguracji może to być ruch niezwykle korzystny finansowo.
Jak dobrać parametry magazynu energii, aby był opłacalną i optymalną inwestycją?
– Dobór parametrów magazynu zależy od wielu czynników, często indywidualnych. W Energynat Solutions zawsze dopasowujemy parametry magazynu do mocy instalacji PV, oczekiwanego czasu jego pracy, jak i ilości odbieranej energii elektrycznej. Skąd to wiemy? Kluczowa jest tutaj analiza zużycia energii w firmie, którą dla naszych klientów opracowujemy na podstawie profilów zużycia energii. Ta uwzględnia także takie zmienne, jak ewentualna częstotliwość przerw w dostawach energii, posiadanie urządzeń typu samochód elektryczny czy liczba sąsiadujących instalacji PV, które taż mogą mieć wpływ na efektywność naszej instalacji. Z naszymi klientami rozmawiamy też o ich planach i potrzebach biznesowych na kolejne lata. Dzięki temu jesteśmy w stanie odpowiednio wcześnie przewidzieć i trafnie doradzić najkorzystniejsze rozwiązanie.
Należy pamiętać, że magazyn nie powinien być przewymiarowany względem możliwych odbiorów energii z magazynu, np. w nocy. Zazwyczaj przyjmuje się dobór magazynu dla współczynnika jednoczesności odbioru. Wskazany jest stosunek mocy do pojemności na poziomie 1:1 lub 1:2.
Katarzyna Bielińska
Katarzyna.bielinska@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
