Deklaracja właściwości użytkowych dla turbiny wiatrowej. GUNB wyjaśnia

Czy producent ma obowiązek sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych dla turbiny wiatrowej i dla jej wieży? Czy inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo żądać przedłożenia mu takiej deklaracji? Na te pytania odpowiada Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB).

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego w swoim cyklu „Ciekawe interpretacje GUNB” wyjaśnia przypadki przepisów prawa, które mogą budzić wątpliwości lub być odmienne interpretowane. Znajdują się tu interpretacje przepisów ustawy Prawo budowlane i ustawy o wyrobach budowlanych, jak również omówienia wyroków sądów i orzeczeń, odpowiedzi na pytania i wyjaśnienia.

W najnowszym wydaniu cyklu GUNB wyjaśnia, czy producent sporządza deklarację właściwości użytkowych dla turbiny wiatrowej i dla jej wieży. Tłumaczy także, czy inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo żądać przedłożenia mu takiej deklaracji.

REKLAMA

Deklaracja właściwości użytkowych a obowiązki producenta turbiny

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego wyjaśnia, że producent turbin wiatrowych i ich wież nie ma obowiązku sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych ani krajowej deklaracji właściwości użytkowych.

W wyjaśnieniu GUNB tłumaczy, że stosowanie wyrobów przy wykonywaniu robót budowlanych reguluje Prawo budowlane. Wyroby (w tym wyroby budowlane) wytworzone w celu zastosowania w obiekcie budowlanym w sposób trwały muszą umożliwiać prawidłowo zaprojektowanym i wykonanym obiektom budowlanym spełnienie podstawowych wymagań. Można stosować je przy wykonywaniu robót budowlanych wyłącznie, jeżeli wyroby te zostały wprowadzone do obrotu, udostępnione na rynku krajowym zgodnie z przepisami odrębnymi. W przypadku wyrobów budowlanych – również zgodnie z zamierzonym zastosowaniem.

Wyroby objęte obowiązkiem sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego wyjaśnia, że deklarację właściwości użytkowych sporządza się wyłącznie dla wyrobów budowlanych objętych wymaganiami rozporządzenia (UE) nr 305/2011. Określa ono tzw. europejski system wprowadzania do obrotu lub udostępniania na rynku wyrobów budowlanych (z deklaracją właściwości użytkowych i oznakowaniem CE).

Jak podaje GUNB, wyrób budowlany to – zgodnie z definicją – każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach. Jego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań, które dotyczą obiektów budowlanych, w tym wymagań dotyczących nośności i stateczności.

Urząd informuje, że obowiązkowi sporządzenia deklaracji właściwości użytkowych i umieszczenia oznakowania CE podlegają wyłącznie wyroby budowlane objęte normami zharmonizowanymi z rozporządzeniem nr 305/2011 (lub dyrektywą 89/106/EWG), dla których wydane zostały europejskie oceny techniczne. Oceny techniczne wydawane są na dobrowolny wniosek ich producenta.

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego podkreśla, że jeśli dany wyrób nie jest objęty żadną z wymienionych norm zharmonizowanych, brak jest prawnych możliwości sporządzenia dla niego dokumentu o nazwie „deklaracja właściwości użytkowych”.

Jak podkreśla GUNB, wyjątek stanowi sytuacja, w której dany producent występuje z dobrowolnym wnioskiem i uzyskuje europejską ocenę techniczną.

Normy zharmonizowane a turbiny wiatrowe i ich wieże

Za normy zharmonizowane w rozumieniu rozporządzenia nr 305/2011 uważa się normy europejskie ujęte w wykazie odniesień do norm zharmonizowanych. Według opinii GUNB wykaz ten nie zawiera normy poświęconej turbinom wiatrowym lub ich wieżom.

REKLAMA

Również norma europejska EN 1090-1:2009 +A1:2011 – Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych – zharmonizowana z tym rozporządzeniem nie ma zastosowania do turbin wiatrowych ani do ich wież. Potwierdza to stanowisko Komisji Europejskiej.

Według tego stanowiska turbiny i ich wieże podlegają dyrektywie maszynowej, zgodnie z którą cały system turbiny wiatrowej musi być oznaczony znakiem. Jednym z podstawowych wymagań tej dyrektywy jest stabilność maszyny. W związku z tym obowiązkowe oznakowanie CE zgodnie z tą dyrektywą obejmuje również stabilność turbiny wiatrowej. Stosowanie w tym wypadku ww. rozporządzenia nr 305/2011 oprócz dyrektywy maszynowej nie prowadziłoby do rozszerzenia zakresu właściwości użytkowych.

Sporządzanie krajowej deklaracji właściwości użytkowych

Jak czytamy w opracowaniu GUNB, krajowa deklaracja właściwości użytkowych jest dokumentem sporządzanym w przypadku stosowania tzw. krajowego systemu wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych. Obejmuje on krajową deklaracją właściwości użytkowych i oznakowanie znakiem budowlanym. Systemem tym objęte są wyroby budowlane niepodlegające wymaganiom rozporządzenia unijnego, jeżeli:

• do obrotu są wprowadzane w Polsce,
• jednocześnie uwzględnione zostały w załączniku 1 do rozporządzenia (określa on grupy wyrobów budowlanych objęte obowiązkiem sporządzenia krajowej deklaracji właściwości użytkowych).

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego podkreśla, że niezależnie od oceny, czy turbiny wiatrowe i ich wieże można zakwalifikować do jednej z tych grup, nie są one uważane za wyroby budowlane w rozumieniu rozporządzenia UE. W związku z tym nie są również uważane za wyroby budowlane w rozumieniu ustawy o wyrobach budowlanych.

Oznakowanie CE

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego wyjaśnia, że za pomocą oznakowania CE producent wskazuje, że produkt spełnia mające zastosowanie wymagania określone we wspólnotowym prawodawstwie harmonizacyjnym, które przewiduje umieszczanie tego znaku. Ten sam produkt może być objęty jednym lub kilkoma łącznie aktami, które stanowią prawodawstwo harmonizacyjne. W każdym jednak przypadku na produkcie umieszcza się tylko jedno oznakowanie CE.

Żądanie deklaracji właściwości użytkowych dla turbin wiatrowych i wież przez inspektora nadzoru

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego informuje, że inspektor nadzoru inwestorskiego nie ma prawa żądać przedłożenia mu deklaracji właściwości użytkowych dla turbin wiatrowych ani ich wież. Wynika to z faktu, że ich producent nie jest objęty obowiązkiem sporządzenia takiej deklaracji. Inspektor nadzoru inwestorskiego powinien natomiast żądać przedstawienia mu dokumentów potwierdzających, że spełniają one wymagania wynikające z dyrektywy maszynowej.

W wyjaśnieniu GUNB tłumaczy, że inspektor nadzoru inwestorskiego ma przede wszystkim obowiązek sprawdzania stosowanych wyrobów przy wykonywaniu robót budowlanych. W tym celu ma prawo wydawać polecenia kierownikowi budowy lub kierownikowi robót. Mogą one dotyczyć przedstawienia informacji i dokumentów, które potwierdzają zastosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów o należytych właściwościach użytkowych czy dopuszczenie do stosowania urządzeń technicznych. Polecenie należy odnotować w dzienniku budowy.

Urząd podkreśla, że aby wykonać swoje ustawowe obowiązki, inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo żądać od kierownika budowy okazania mu kopii deklaracji właściwości użytkowych. Jest to potwierdzenie stosowania wyrobów przy wykonywaniu robót budowlanych zgodnie z prawem. Żądanie to może jednak dotyczyć wyłącznie tych wyrobów, dla których ich producent jest zobowiązany sporządzić taką deklarację.

Ocena zgodności z dyrektywą

Główny Urząd Nadzoru Budowlanego podsumowuje, że ponieważ wieże turbin wiatrowych nie są uważane za wyroby budowlane według rozporządzenia nr 305/2011, nie trzeba sporządzać dla nich deklaracji właściwości użytkowych. Mogą jednak być oceniane zgodnie z normą EN 1090-1 lub innymi normami w celu spełnienia wymagań stabilności zgodnie z dyrektywą maszynową. Obowiązkowe oznakowanie CE wynikające z postanowień tej dyrektywy nie odnosi się do aspektów z obszaru przepisów dotyczących wyrobów budowlanych.

redakcja@gramwzielone.pl