Pasterze reniferów dostaną rekompensatę za farmę wiatrową

Norwegia po latach sporu osiągnęła porozumienie z lapońskimi pasterzami reniferów. W zeszłym tygodniu resort energii tego kraju ogłosił, że sporna, największa w Norwegii, farma wiatrowa może działać dalej.

Trzy lata temu, w 2021 r., Sąd Najwyższy Norwegii uznał, że farmy wiatrowe Storheia i Roan w Fosen – wchodzące w skład parku wiatrowego Fosen Vind w Norwegii – naruszyły prawa Lapończyków wynikające z międzynarodowych konwencji. Mimo to farmy wiatrowe nadal pracowały, co rok później wywołało ogromne protesty.

W grudniu 2023 r. udało się osiągnąć porozumienie z grupą pasterzy reniferów (Samów) w południowym Fosen. Dotyczyło ono działania farmy wiatrowej Storheia. W ramach odszkodowania za kontynuację pracy elektrowni pasterze reniferów otrzymać mają około 7 mln koron norweskich (około 6,2 mln zł) rocznie. Dodatkowo umowa objęła zakup dodatkowego obszaru pastwisk zimowych na lata 2026-2027 i prawo weta pasterzy w sprawie ewentualnego przedłużenia koncesji na eksploatację farmy wiatrowej po roku 2045.

REKLAMA

Porozumienie w sprawie farmy wiatrowej Roan

Druga grupa pasterzy, w północnym Fosen, w dalszym ciągu sprzeciwiała się pracy farmy wiatrowej Roan. Terje Haugen, szef grupy, mówił wówczas agencji Reutera, że pasterze zaproponowali demontaż 40-45 turbin (spośród 71 pracujących na farmie), zakłócających dotarcie reniferów do pastwisk.

Finalnie w ubiegłym tygodniu doszło do zawarcia ugody z pasterzami z północnego Fosen.

Farma wiatrowa Roan, której dotyczy to porozumienie, była rozwijana przez Fosen Vind (spółkę joint venture utworzoną przez TrønderEnergi i Statkraft) oraz Nordic Wind Power. Później udziały Statkraftu wykupiły Stadtwerke Munchen i Aneo.

Jak podaje agencja Reutera, norweski rząd oznajmił, że operatorzy farmy wiatrowej Roan będą płacić rekompensatę za kontynuację pracy turbin. – Ta umowa zabezpiecza prawa pasterzy reniferów w North Fosen zarówno teraz, jak i w przyszłości – powiedział Roger Beite Faerestrand, dyrektor generalny Roan Vind.

Umowa obejmuje też zakup dodatkowych praw do wypasu zimowego i prawo weta pasterzy w przypadku planów przedłużenia koncesji na eksploatację farmy wiatrowej po roku 2045. – Oznacza to, że licencjobiorcy nie mogą ubiegać się o przedłużenie lub odnowienie koncesji bez zgody pasterzy z północnego Fosen – poinformował norweski resort energii.

REKLAMA

Największa farma wiatrowa w Norwegii

Farmy wiatrowe Roan i Storheia to części największego lądowego parku wiatrowego w Norwegii – Fosen Vind. Jego łączna moc zainstalowana wynosi 1057 MW. Na farmie wiatrowej Roan pracuje 71 turbin o sumarycznej mocy 255,6 MW, natomiast na Storheia – 80 turbin o łącznej mocy 288 MW.

Jak opisywał serwis Barents Observer, projekt Fosen Vind od początku realizacji spotkał się z oporem lokalnych społeczności w środkowej Norwegii. Park wiatrowy składa się z sześciu farm wiatrowych, zbudowanych także na zimowych pastwiskach reniferów. Pięć lat po rozpoczęciu budowy, w 2021 r., Sąd Najwyższy Norwegii uznał farmy za nielegalne.

Społeczności zajmujące się hodowlą reniferów obawiały się utraty zimowych pastwisk i zagrożenia dla lokalnej kultury. Sąd swoim wyrokiem unieważnił licencje na farmy wiatrowe, jednak instalacje wciąż działały, co wywołało prostesty. Lapońska polityk Beaska Niillas wypowiadała się w komentarzu dla Barents Observer, że Norwegia w ten sposób naraża na szwank swoją dobrą reputację na świecie. I że jako państwo łatwo potępia łamanie praw człowieka w innych krajach, ale sama przymyka oko na takie zjawisko na własnym terenie.

Sytuację reniferów i pasterzy dwa lata temu przedstawił w krótkim materiale Bloomber Quicktake:

Farmy wiatrowe przecinają zimowe pastwiska, które wskutek tego – zdaniem pasterzy – nie nadają się do użytku. Muszą oni dokarmiać renifery paszą w okresie zimowym, co narusza część tradycyjnej kultury Lapończyków.