Prezydent podpisał ustawę liberalizującą budowę farm wiatrowych

Kilka dni temu Sejm odrzucił poprawki Senatu dotyczące zmniejszenia minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od domów z zapisanych w ustawie 700 metrów do 500 metrów. Teraz nowe prawo, którego celem jest odblokowanie inwestycji w lądowe farmy wiatrowe, zostało podpisane przez prezydenta i zostanie skierowane do publikacji w Dzienniku Ustaw.

Kancelaria Prezydenta RP, informując o podpisaniu nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, podkreśla, że wdrażane zmiany nie zmieniają podstawowej zasady lokowania nowych instalacji wiatrowych wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP).

Obowiązek sporządzenia planu miejscowego lub jego zmiany na potrzeby budowy farmy wiatrowej będzie jednak dotyczył obszaru prognozowanego oddziaływania elektrowni wiatrowej, a nie – jak dotychczas – całego obszaru wyznaczonego zgodnie z zasadą 10h. Zasada ta mówiła o terenie w promieniu wyznaczonym przez odległość od zabudowy mieszkaniowej równą 10-krotności całkowitej wysokości projektowanej elektrowni wiatrowej. Reguła obowiązywała od 2016 roku i w praktyce blokowała możliwość rozpoczynania nowych projektów wiatrowych.

REKLAMA

Bezwzględna odległość minimalna

Prawo podpisane przez prezydenta wprowadza nową minimalną odległość elektrowni wiatrowej. Ustawa przewiduje, że plan miejscowy będzie mógł określać inną odległość elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego, mając na uwadze zasięg oddziaływań elektrowni wiatrowej, z uwzględnieniem jednak określonej w nowelizacji bezwzględnej odległości minimalnej 700 metrów (w projekcie ustawy przyjętym przez rząd było to 500 metrów).

Kancelaria Prezydenta podaje, że podstawą do określania wymaganej minimalnej odległości od zabudowań mieszkalnych będą m.in. wyniki przeprowadzonych konsultacji oraz obowiązkowo przeprowadzonej strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. W ramach tej oceny analizuje się m.in. wpływ emisji hałasu na otoczenie i zdrowie mieszkańców; jest ona wykonywana dla projektu planu miejscowego.

Identyczna minimalna bezwzględna odległość będzie dotyczyć lokowania nowych budynków mieszkalnych w odniesieniu do istniejącej elektrowni wiatrowej.

W przypadku odbudowy, rozbudowy, nadbudowy, przebudowy lub remontu istniejącego budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej bądź też zmiany sposobu użytkowania części takiego budynku kryterium minimalnej odległości nie będzie wymagane.

Wymagania względem MPZP

Nowe regulacje zmieniają wymagania dotyczące planów miejscowych lokalizujących elektrownie wiatrowe. Obowiązek uchwalenia MPZP dotyczy całego obszaru położonego w granicach gminy, w której jest lokalizowana elektrownia wiatrowa.

Dodatkowo do uzasadnienia, które jest dołączane do projektu uchwały w sprawie przystąpienia do sporządzenia MPZP przewidującego lokalizację elektrowni wiatrowej, mają być dołączone informacje dotyczące tej elektrowni. Należy w nich podać maksymalną całkowitą wysokość elektrowni wiatrowej, maksymalną średnicę wirnika wraz z łopatami oraz maksymalną liczbę elektrowni wiatrowych, które zostaną określone w tym planie.

Koniec z zasadą 10H dla budynków

Nowa ustawa reguluje minimalną odległość od elektrowni wiatrowej, która jest wymagana przy budowie budynków mieszkalnych.

Z powodu istotnej, społecznej wagi budownictwa mieszkalnego uznano, że sfera ta powinna zostać uregulowana odrębnie. Podczas lokalizowania budynku mieszkalnego, tak jak w przypadku elektrowni wiatrowych, należy zachować odległość co najmniej 700 metrów. W tym miejscu warto podkreślić, że w przypadku lokalizowania budynków mieszkalnych wokół istniejącej elektrowni wiatrowej zasada 10H nie będzie już miała zastosowania – czytamy w komunikacie Kancelarii Prezydenta.

Co istotne, każda gmina (także gminy sąsiadujące) będzie mogła ustalać różne odległości od elektrowni wiatrowych, w których nie jest dozwolone lokalizowanie budynków mieszkalnych.

REKLAMA

Nowe prawo wprowadza także minimalną odległość między elektrowniami i sieciami najwyższych napięć, równą lub większą od trzykrotności maksymalnej średnicy wirnika wraz z łopatami albo równą lub większą od dwukrotności maksymalnej całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej określonej w planie miejscowym – zależnie od tego, która z tych wartości jest większa.

Nowe prawo utrzymuje zakaz lokalizacji elektrowni wiatrowych na obszarach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000.

Ustawa przewiduje, że gminy, w których już zostały zlokalizowane elektrownie wiatrowe na podstawie MPZP, mogą lokować w ich otoczeniu budynki mieszkalne, w tym na podstawie decyzji o warunkach zabudowy lub decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, pod warunkiem spełnienia przez taki budynek minimalnej bezwzględnej odległości 700 metrów.

Konsultacje z mieszkańcami

Ustawa wprowadza możliwość uelastycznienia przez gminy minimalnej odległości. Będzie to powiązane z dodatkowymi obowiązkami w zakresie konsultacji z mieszkańcami tych gmin, m.in. poprzez dyskusje publiczne. W tym celu w regulacjach dotyczących lokalizacji elektrowni wiatrowych wprowadzono dla gminy wymóg zorganizowania dyskusji publicznych, z udziałem zainteresowanych mieszkańców i innych interesariuszy, nad możliwymi do ujęcia w planie miejscowym rozwiązaniami. Szczególnie dotyczy to opracowanych projektów zmian, które wyznaczają nowe ramy dla budowy lub przebudowy elektrowni wiatrowej.

W dyskusjach publicznych na temat MPZP dla elektrowni wiatrowej uczestniczyć mają obowiązkowo: wójt, burmistrz albo prezydent miasta, jego zastępca lub sekretarz gminy, przewodniczący lub wiceprzewodniczący rady gminy lub inny radny wskazany przez przewodniczącego, przedstawiciel inwestora elektrowni wiatrowej (jeśli występuje), przedstawiciel gminnej komisji urbanistyczno-architektonicznej. Jednocześnie wydłużone zostały terminy i doprecyzowane zasady dotyczące wyłożenia do publicznego wglądu i przyjmowania uwag do projektu planu miejscowego.

Jak tłumaczy Kancelaria Prezydenta, procedura dodatkowych obligatoryjnych dyskusji publicznych dotyczących projektów i założeń przyjętych w planie miejscowym ma na celu dostarczenie mieszkańcom terenów, które potencjalnie znajdowałyby się w zasięgu oddziaływania elektrowni wiatrowej, informacji m.in. o:

• planowanym zakresie inwestycji, w tym maksymalnej całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej i maksymalnej całkowitej średnicy wirnika wraz z łopatami;
• szczegółach i kolejnych etapach procedury planistycznej (mającej na celu ulokowanie elektrowni w MPZP) oraz uprawnieniach przysługujących w tym zakresie mieszkańcom;
• szczegółach i kolejnych etapach procedury środowiskowej (określenie oddziaływania na środowisko i określenie szczegółowych warunków lokalizacji inwestycji) oraz uprawnieniach przysługujących w tym zakresie mieszkańcom.

Wirtualni prosumenci

Ustawa przewiduje także rozwiązania umożliwiające partycypację lokalnej społeczności w korzyściach, jakie niesie lokalizacja na danym terenie elektrowni wiatrowej. Zakłada przeznaczenie przez inwestora budującego elektrownię wiatrową co najmniej 10 proc. mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej, która stanowi przedmiot tej inwestycji, do objęcia przez mieszkańców gminy, aby mogli oni uzyskać status prosumenta wirtualnego.

Dzięki temu każdy mieszkaniec będący odbiorcą końcowym w gospodarstwie domowym w gminie, na której terenie jest planowana budowa elektrowni wiatrowej, będzie mógł, na zasadzie dobrowolności, zawrzeć z inwestorem umowę, aby na jej podstawie zostać prosumentem wirtualnym.

Dodatkowe kontrole UDT

Kolejnym istotnym elementem proponowanych zmian jest zwiększenie obowiązków podmiotu eksploatującego elektrownię wiatrową w zakresie zapewnienia jej bezpiecznej eksploatacji.

Ustawa wprowadza dodatkowe obowiązki dotyczące przeprowadzania czynności technicznych istotnych dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji elementów technicznych elektrowni wiatrowych. Czynności te mają być realizowane przez serwisy komercyjne certyfikowane przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT). Działania tych serwisów będą monitorowane i weryfikowane przez UDT.

Podpisana przez prezydenta ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących włączenia mieszkańców gminy, na terenie której zlokalizowana ma być elektrownia wiatrowa, do katalogu prosumentów wirtualnych. Te regulacje wejdą w życie z dniem 2 lipca 2024 roku.

redakcja@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.