Odpowiedzialne podejście do domowej fotowoltaiki

Zielona transformacja opiera się na rosnącym udziale odnawialnych źródeł energii (OZE), a w szczególności na ekspansji przydomowych mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV). Oferują one możliwość produkcji czystej energii, zmniejszają zależność od tradycyjnych źródeł i umożliwiają oszczędności. Jednak intensywny rozwój tego segmentu stawia przed operatorami systemów dystrybucyjnych nowe wyzwania.

• Utrzymanie stabilności sieci energetycznej staje się trudniejsze w obliczu rosnącej mocy zainstalowanej fotowoltaiki przypadającej na jednego mieszkańca w Polsce.
• Odpowiednie zarządzanie mikroinstalacjami może zmniejszyć problematyczne zjawiska czasowego ograniczenia ich pracy.
• Nieprawidłowości w regulacji napięcia sieci mogą prowadzić do destabilizacji i spadku efektywności, co przekłada się na możliwość wykorzystania zielonej energii.

Na tle światowym Polska zajmuje czwarte miejsce pod względem mocy zainstalowanej PV na jednego mieszkańca¹. Na koniec września br. wyniosła ona łącznie 19,9 GW². Szybki rozwój przydomowych mikroinstalacji PV, które stanowią aż 62 proc. całkowitej mocy zainstalowanej OZE, powoduje jednak trudności dla prosumentów, przede wszystkim w zakresie stabilności działania falowników. Zjawisko czasowego ograniczenia pracy przydomowych farm staje się coraz bardziej powszechne, zwłaszcza podczas szczytowej produkcji energii. W pierwszych miesiącach 2024 roku straty energii z OZE przekroczyły już 2,5 proc.³ To podkreśla skalę wyzwań, z jakimi musi się mierzyć polski system energetyczny, dążący do zwiększenia udziału zielonej energii.

Zgodność z przepisami

Aby przydomowe instalacje fotowoltaiczne mogły efektywnie działać, właściciele muszą podejmować odpowiedzialne działania w kontekście współdziałania z siecią energetyczną. Posiadacze przydomowych PV powinni przede wszystkim zarządzać pracą urządzeń w taki sposób, by była ona zgodna z przepisami prawa i wymaganiami technicznymi sieci. Jeśli pojawią się nieprawidłowości, mogą one negatywnie wpłynąć na efektywność całego systemu. W efekcie prosumenci, mimo posiadania mikroinstalacji, mogą być zmuszeni do pobierania energii z sieci, która w większości wciąż generowana jest w elektrowniach konwencjonalnych. Dlatego ważne jest, aby zgłaszać np. zmiany mocy zainstalowanej albo rodzaj przyłączonych źródeł odnawialnych – podkreśla Zuzanna Grzywacz, specjalista ds. usług dystrybucyjnych w Stoen Operator.

Wyzwanie nadprodukcji

Zmiany napięcia w sieci stanowią poważne wyzwanie dla operatorów. Czasem wynikają one z nadprodukcji energii w mikroinstalacjach, której nie można natychmiastowo zużyć. Jest to problematyczne także dla właścicieli instalacji, ponieważ falowniki, które przekształcają energię z paneli słonecznych na prąd zmienny, mogą automatycznie się wyłączać, aby zapobiec niebezpiecznym skokom napięć.

Regulacja napięcia przez operatorów systemów dystrybucyjnych jest odpowiedzią na te gwałtowne zmiany. To złożony proces, w którym czasami pojawia się ryzyko obniżenia go poniżej dopuszczalnych norm, zwłaszcza dla odbiorców zlokalizowanych najdalej od stacji transformatorowej. Poprawne przeprowadzenie modyfikacji wymaga od operatorów szczegółowej analizy. Podejmowane przez nich działania muszą być prowadzone z zachowaniem równowagi między zapewnieniem stabilności sieci a dostarczaniem energii o odpowiedniej jakości.

Dopasowanie mocy do zapotrzebowania

Prawidłowe działanie mikroinstalacji w sieci energetycznej zależy również od dopasowania jej mocy do rzeczywistego zapotrzebowania na energię. Urządzenia powinny być projektowane i eksploatowane w taki sposób, aby maksymalizować autokonsumpcję, czyli zużycie wyprodukowanej energii na własne potrzeby. Dzięki temu ogranicza się ryzyko przeciążeń sieci i umożliwia oszczędności dla właścicieli.

Aktywność w godzinach największego nasłonecznienia

Transformacja energetyczna wiąże się również ze zmianą codziennych nawyków. Dzięki nim prosumenci mogą przyczynić się do stabilniejszej pracy sieci. Korzystając z energii w ramach własnej instalacji fotowoltaicznej, warto włączać urządzenia o większym zużyciu prądu, takie jak pralki, piekarniki czy zmywarki, w godzinach największego nasłonecznienia. Takie działania nie tylko pozwalają na optymalne wykorzystywanie energii, ale również przyczyniają się do stabilizacji pracy całej sieci dystrybucyjnej.

Odpowiedzialne zarządzanie przydomową fotowoltaiką przez jej właścicieli jest niezbędne dla prawidłowej pracy sieci. Wymaga to nie tylko świadomego podejścia do eksploatacji tych instalacji, ale również gotowości do zmiany codziennych nawyków w celu maksymalizacji ich efektywności. Dzięki temu mikroinstalacje mogą pełnić swoją rolę jako kluczowy element zrównoważonego i zielonego systemu energetycznego przyszłości – dodaje Sławomir Osuchowski, menedżer ds. usług dystrybucyjnych Stoen Operator.

¹ Instytut Energetyki Odnawialnej, „Rynek fotowoltaiki w Polsce 2024”, Raport „Rynek Fotowoltaiki w Polsce 2024” – EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej | Fotowoltaika
² Moc zainstalowana fotowoltaiki w Polsce | Raport za wrzesień
³ Instytut Energetyki Odnawialnej, „Rynek fotowoltaiki w Polsce 2024”, Raport „Rynek Fotowoltaiki w Polsce 2024” – EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej | Fotowoltaika

Stoen Operator – materiał sponsorowany