Boom na fotowoltaikę w Europie hamuje

Boom na fotowoltaikę w Europie hamuje
Unsplash

Wzrost inwestycji w europejskiej fotowoltaice w 2024 r. był wyraźnie niższy niż we wcześniejszych latach. To głównie efekt mniejszych inwestycji w segmencie domowych instalacji fotowoltaicznych. Wśród rynków, które przyczyniły się do wyhamowania boomu na fotowoltaikę w Europie, jest Polska.

Sektor fotowoltaiczny w Unii Europejskiej zaczyna zwalniać? Do takiego wniosku dochodzi największa europejska organizacja branżowa SolarPower Europe (SPE).

Z danych SolarPower Europe wynika, że w zeszłym roku moc fotowoltaiki w Unii Europejskiej zwiększyła się względem wcześniejszego roku jedynie o 4 proc. Ta wartość mocno kontrastuje z danymi z poprzednich lat. We wcześniejszych latach europejska fotowoltaika notowała co roku wzrost nowych mocy, który wynosił przeciętnie 40 proc.

REKLAMA

SolarPower Europe szacuje, że w 2024 r. w Unii Europejskiej powstały elektrownie fotowoltaiczne o łącznej mocy 66 GW. O ile wydaje się to świetnym wynikiem, o tyle widać wyhamowanie wyraźnego trendu wzrostowego z poprzednich lat.

Polska z niższym wzrostem, ale nadal jest dobrze

SolarPower Europe odnotowuje, że mniejszy wzrost mocy w fotowoltaice w 2024 r. miało pięć z 10 największych rynków fotowoltaicznych w UE: Hiszpania, Polska, Holandia, Austria i Węgry. Największy spadek nowych mocy miała odnotować Holandia – z 4,8 GW do 3 GW – co wynikało w dużej mierze z niepewności w segmencie domowych instalacji na skutek procedowanych w 2024 r. zmian w zasadach rozliczeń prosumentów.

W przypadku Polski SPE zakłada spadek wartości inwestycji w 2024 r. o około 0,5 GW w stosunku do wyniku za 2023 r. Nadal jednak mamy do czynienia z wysokim wzrostem mocy w naszej fotowoltaice. W zeszłym roku miał on wynieść 4,2 GW.

Pozostali liderzy europejskiego rynku PV w 2024 r. mieli zrealizować inwestycje wyższe niż rok wcześniej o około 1 GW. Dotyczy to Niemiec, Włoch, Francji, Grecji i Portugalii.

 

Wykres pokazujący wzrost mocy w fotowoltaice w Unii Europejskiej w latach 2020-2024. Źródło: SolarPower Europe
Wzrost mocy w fotowoltaice w Unii Europejskiej w latach 2020-2024. Źródło: SolarPower Europe

Spadek wartości inwestycji

SolarPower Europe odnotowuje, że 2024 był pierwszym rokiem w tej dekadzie, w którym spadła całkowita wartość inwestycji w fotowoltaikę w UE. W 2024 r. inwestycje w unijnym sektorze PV miały wartość 55 mld euro, co oznacza spadek względem wcześniejszego roku o 13 proc. Wynika on przede wszystkim z historycznie niskich cen paneli fotowoltaicznych. Ich ceny w zeszłym roku wyraźnie spadły, obniżając koszt inwestycji w PV.

Rok 2023 okazał się rekordowy pod względem wartości inwestycji w sektorze fotowoltaicznym w Europie. Wyniosła ona wówczas 63,1 mld euro.

Mimo spadku w 2024 r. wartość inwestycji za ten rok jest jednak nadal wyższa od liczb z wcześniejszych lat – przed rokiem 2023. Jeszcze w 2020 r. wartość inwestycji w fotowoltaikę w UE była o ponad połowę niższa niż w 2024 r. – wyniosła 22,5 mld euro.

REKLAMA

 

Wykres pokazujący wartość inwestycji w fotowoltaice w Unii Europejskiej w latach 2020-2024. Źródło: SolarPower Europe
Wartość inwestycji w fotowoltaice w Unii Europejskiej w latach 2020-2024. Źródło: SolarPower Europe

Mniej nowych prosumentów

Spadek dynamiki inwestycji w Unii Europejskiej był zauważalny w 2024 r. zwłaszcza w segmencie prosumenckim, który napędzał europejską fotowoltaikę w poprzednich latach, naznaczonych wysokimi cenami gazu w realiach kryzysu energetycznego. Stabilizacja na rynkach energii sprawia, że spada zainteresowanie zabezpieczeniem się przed wysokimi rachunkami dzięki własnej instalacji fotowoltaicznej.

SolarPower Europe szacuje, że w czasie najwyższych cen gazu w ostatnim kryzysie energetycznym gospodarstwa domowe wyposażone w fotowoltaikę i pompę ciepła zaoszczędziły aż do 84 proc. miesięcznych rachunków za energię w stosunku do odbiorców zasilających się w konwencjonalny sposób. Jednak ostatnio, przy mniejszej presji cen gazu i energii z sieci, gospodarstwa domowe stały się mniej skłonne do inwestowania w panele PV.

W efekcie według SPE w 2024 r. domowych instalacji fotowoltaicznych w Europie przybyło o 5 GW mniej niż rok wcześniej, kiedy w UE miały powstać domowe systemy PV o łącznej mocy 12,8 GW.

Zgodnie z danymi SPE w ubiegłorocznym wzroście mocy w europejskiej fotowoltaice największy udział miał sektor naziemnych farm fotowoltaicznych (42 proc.), kolejny był sektor instalacji w firmach i przemyśle (38 proc.), a udział sektora domowej fotowoltaiki wyniósł tylko 20 proc. – w porównaniu do około 30 proc. we wcześniejszych latach.

Nadal zbyt mała elektryfikacja

Oceniając perspektywy unijnego sektora fotowoltaicznego na kolejne lata, SolarPower Europe wskazuje na utrzymujący się w ostatnich latach na stosunkowo niskim poziomie wskaźnik elektryfikacji energetyki w UE. Od kilku lat wynosi on niezmiennie około 23 proc. SPE podkreśla, że do wypełnienia celów unijnej polityki energetycznej potrzebna jest znacznie wyższa wartość.

Konieczne jest także podniesienie elastyczności europejskich systemów elektroenergetycznych poprzez zwiększenie potencjału przechowywania energii. Z danych SolarPower Europe wynika, że obecnie pojemność bateryjnych magazynów energii w UE wynosi około 48 GWh, tymczasem według analityków SPE do 2030 r. potrzebne jest kilkunastokrotne zwiększenie tej wartości.

Według umiarkowanego scenariusza wzrostu inwestycji w unijnej fotowoltaice, który został zawarty w najnowszym raporcie SPE, w kolejnych latach będziemy mieć do czynienia z corocznym kilkuprocentowym wzrostem nowych mocy. W 2025 r. moc elektrowni fotowoltaicznych na terenie Unii Europejskiej ma wzrosnąć według prognozy o 70 GW, a w 2026 r. – o około 72,3 GW.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.