Lawinowy wzrost odmów przyłączenia do sieci

W ostatnich dwóch latach Urząd Regulacji Energetyki odnotował ogromną liczbę odmów wydania warunków przyłączenia, które otrzymywali inwestorzy od operatorów sieci elektroenergetycznej. W dużej mierze dotyczą one przyłączenia odnawialnych źródeł energii. 

W latach 2021-22 oddziały terenowe Urzędu Regulacji Energetyki (URE) otrzymały informacje o niemal 11 tysiącach odmów warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej. Oznacza to aż 9-krotny wzrost liczb odmów w porównaniu z danymi z okresu 2019-20.

Problem braku miejsca w sieci dotyczy zresztą nie tylko elektroenergetyki. URE odnotowuje także wzrost liczby odmów w latach 2021-22 w przypadku wniosków o przyłączenie do sieci gazowej. Odmów w tym okresie było prawie 57 tys. Oznacza to wzrost względem lat 2019-20 o 145 procent.

REKLAMA

Z tym wiąże się rosnąca skala sporów między przedsiębiorstwami energetycznymi i odbiorcami, którzy otrzymali odmowę przyłączenia – w tym przyłączenia źródeł wytwórczych OZE.

Oddziały terenowe URE rozpatrzyły w latach 2021-22 w sumie 78 skarg od podmiotów, którym odmówiono przyłączenia dla obiektów o łącznej mocy 624,4 MW. W tym 52 skargi dotyczyły odmowy przyłączenia instalacji OZE o łącznej mocy 395 MW.

Najwięcej skarg dotyczących odmowy przyłączenia OZE rozpatrzył w tym czasie oddział URE w Gdańsku (16 dot. odmowy przyłączenia źródeł odnawialnych o mocy 63 MW), następnie oddziały w Szczecinie (14 skarg dot. odmowy przyłączenia 40,9 MW) oraz w Lublinie (13 skarg dot. odmowy przyłączenia OZE o mocy 20,3 MW).

Rosną odmowy przyłączenia OZE

Z wcześniejszych informacji, które przedstawił URE, wynikało, że wyłącznie w ubiegłym roku przedsiębiorstwa energetyczne zgłosiły 7023 odmowy wydania warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej na łączną moc 51,06 GW.

Spośród nich 3461 odmów wynikało z braku warunków technicznych przyłączenia do sieci (łączna moc przyłączeniowa: 25,8 GW), a jedynie 72 odmowy – wyłącznie ze względów ekonomicznych (łączna moc przyłączeniowa: 67,6 MW). Z kolei w 3490 przypadkach odmowa była podyktowana jednocześnie występującym brakiem warunków technicznych i ekonomicznych (łączna moc przyłączeniowa: 25,2 GW).

To, jak rośnie skala odmów przyłączenia, widać w oddziale terenowym URE w Gdańsku, który obejmuje województwa pomorskie i warmińsko-mazurskie.

Na tym obszarze przedsiębiorstwa energetyczne w 2021 roku zgłosiły 599 powiadomień o odmowach przyłączenia obiektów do sieci elektroenergetycznej o łącznej mocy 3,35 GW natomiast w 2022 r. wpłynęło 1 191 powiadomień o odmowach przyłączenia obiektów do sieci elektroenergetycznej o łącznej mocy 9,14 GW.

Na terenie monitorowanym przez gdański oddział URE w 1 746 przypadkach odmowy przyłączenia do sieci elektroenergetycznej dotyczyły odnawialnych źródeł energii, w tym farm wiatrowych, farm fotowoltaicznych, biogazowni oraz magazynów energii o łącznej mocy 11 484,979 MW. Głównymi powodami odmów przyłączenia, które wymienia URE, było niespełnienie kryteriów IRiESD. Przedsiębiorstwa energetyczne wskazywały również na brak bezpieczeństwa sieci 110 kV, a także brak możliwości rozbudowy infrastruktury elektroenergetycznej.

URE podkreśla, że w latach 2021-22 pojawiły się pierwsze przypadki odmowy przyłączenia do sieci magazynów energii elektrycznej.

Inwestycje są, ale niewystarczające

URE podkreśla wzrost inwestycji w rozbudowę krajowych sieci. Nakłady inwestycyjne pięciu największych operatorów sieci dystrybucyjnych oraz operatora sieci przesyłowej PSE wzrosły z 7,2 mld zł w 2021 r. do blisko 9,4 mld zł w ubiegłym roku.

REKLAMA

Okazuje się jednak, że podejmowane w ostatnich latach inwestycje w infrastrukturę sieciową są daleko niewystarczające, aby nie blokować rozwoju m.in. nowego potencjału wytwórczego w postaci elektrowni wiatrowych czy fotowoltaicznych.

Propozycje regulatora

W najnowszym raporcie Urząd Regulacji Energetyki formułuje pomysły, których wdrożenie powinno zmniejszyć skalę odmów przyłączenia do sieci.

Przykładem może być wprowadzenie obowiązku wskazania przez operatora sieci dystrybucyjnej, w przypadku odmowy przyłączenia do sieci, kosztów tzw. komercyjnego przyłączenia do sieci. Ten postulat został wpisany do nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, która jest obecnie procedowana w parlamencie.

Na etapie prac parlamentarnych znajduje się również przepis zakładający nadanie Prezesowi URE nowej kompetencji w postaci opracowywania wytycznych wskazujących na kierunek rozwoju sieci oraz na priorytetowe inwestycje.

Urząd Regulacji Energetyki ocenia, że konieczne jest także zwiększenie kontroli regulatora nad wydawanymi koncesjami, co pozwali na ich modyfikacje bez wniosku ze strony przedsiębiorstw oraz cofnięcie w sytuacji, gdy koncesjonariusz nie wykonuje prawidłowo swojej działalności. Prezes URE zaproponował ponadto poszerzenie katalogu sytuacji, w których ze względu na interes publiczny mógłby nakazać przedsiębiorstwu energetycznemu dalsze prowadzenie działalności objętej koncesją mimo zaistnienia okoliczności zmierzających do jej zakończenia. Ta propozycja dotyczy sytuacji, gdy firma została sprzedana nowemu właścicielowi. Wszystkie te postulaty zostały ujęte w najnowszej nowelizacji ustawy Prawo energetyczne.

Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych

Regulator krajowego rynku energetycznego podjął także działania mające na celu modernizację i rozbudowę sieci, aby zwiększyć zdolności przyłączeniowe. Z jego inicjatywy powstała Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych.

Inicjatywa uruchomiona przez URE pod koniec 2022 roku zakłada podjęcie dialogu z operatorami sieci w celu zwiększenia możliwości przyłączania kolejnych obiektów.

Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych zakłada między innymi kompleksową cyfryzację sieci elektroenergetycznej i jej dostosowanie do rosnącej liczby odnawialnych źródeł energii.

URE liczy, że efektem realizacji postanowień Karty będzie między innymi umożliwienie zwiększenia mocy zainstalowanej OZE do 50 GW do 2030 r. Taka moc wytwórcza ma pozwolić na zwiększenie do 50 proc. udziału zielonej energii w krajowym miksie energetycznym.

Ile brakuje do 50 GW?

Według stanu na koniec kwietnia 2023 r. całkowita moc odnawialnych źródeł energii w Polsce wynosiła 24,3 GW i wzrosła w ciągu 12 miesięcy o 5,1 GW,

Ponad połowę krajowych mocy w OZE stanową elektrownie fotowoltaiczne, których łączna moc na koniec kwietnia wynosiła niemal 13,5 GW, rosnąc w ciągu roku o ponad 3,6 GW.

Pozostałe moce w energetyce odnawialnej w Polsce zapewnia energetyka: wiatrowa (8,6 GW), biomasowa i wodna (niemal po 1 GW) oraz biogazownie (prawie 0,3 GW).

redakcja@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.