Spowolnienie w polskiej fotowoltaice? Ten rok ma być rekordowy

Instytut Energetyki Odnawialnej przedstawił raport dotyczący rozwoju polskiego rynku fotowoltaicznego. Instytut podkreśla, że w ubiegłym roku Polska była pod względem inwestycji drugim największym rynkiem fotowoltaicznym w Europie. Instytut ocenił, jak nasz rynek PV będzie się rozwijać w kolejnych latach.

W danych przedstawionych w raporcie Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO) pt. „Rynek Fotowoltaiki w Polsce 2023” wynika, że na koniec 2022 roku zainstalowana moc fotowoltaiki w Polsce przekroczyła 12,4 GW, co w porównaniu z rokiem 2021 oznaczało rekordowy przyrost ponad 4,7 GW nowych mocy. Tym samym Polska znalazła się na drugim miejscu w Europie pod względem przyrostu mocy zainstalowanej w fotowoltaice – po Niemczech, gdzie w ubiegłym roku powstały elektrownie fotowoltaiczne o mocy 7,4 GW. Wyprzedziliśmy natomiast trzecią Hiszpanię, która miała zainstalować w 2022 roku systemy PV o mocy 4,6 GW.

Dominowały ponownie inwestycje w energetyce prosumenckiej. Liczba prosumenckich instalacji fotowoltaicznych na koniec roku 2022 przekroczyła 1,2 mln, co oznaczało wzrost o ponad 40 proc. rok do roku. Ich łączna moc zainstalowana osiągnęła na koniec grudnia ponad 9,3 GW.

REKLAMA

Wzrosły ceny fotowoltaiki, ale poniżej inflacji

Zdaniem Instytutu Energetyki Odnawialnej na wyniki krajowej branży fotowoltaicznej w 2022 roku wpłynęły zwłaszcza wzrost kosztów produkcyjnych komponentów i ich transportu (wybuch wojny w Ukrainie i kryzys energetyczny) oraz inflacja.

Ceny instalacji fotowoltaicznych według IEO wzrosły średnio o 11 proc. (a więc poniżej średniej inflacji). W stosunku do 2021 roku wzrosły też ceny nowych projektów na wstępnych etapach rozwoju. Najbardziej miały podrożeć projekty z uzyskanymi warunkami przyłączenia do sieci (o 32 proc.).

Rośnie znaczenie farm PV

Mniejszy udział w zainstalowanej mocy fotowoltaiki mają segmenty większych instalacji PV. Według danych IEO na koniec pierwszego kwartału br. ogólna moc zainstalowana elektrowni fotowoltaicznych w Polsce przekraczała 13 GW, w tym udział instalacji prosumenckich wynosił 74 proc., udział małych instalacji o jednostkowej mocy 50–1000 kW sięgał 21 proc., a dużych farm PV – 5 proc.

Instytut ocenia, że w kolejnych latach powinien rosnąć udział zainstalowanych mocy w segmencie farm fotowoltaicznych. Według szacunków IEO na koniec pierwszego kwartału 2023 roku funkcjonowało w naszym kraju 3,4 tys. farm fotowoltaicznych o łącznej mocy 3,35 GW, które stanowiły 26 proc. mocy zainstalowanej w fotowoltaice.

Problemem sieć

Instytut Energetyki Odnawialnej zaznacza, że rozwój nowych mocy w fotowoltaice będą ograniczać zdolności przyłączenia do sieci. IEO odnotowuje, że o ile w 2022 roku w naszym kraju wydane zostały warunki przyłączenia dla nowych projektów PV o mocy 5,3 GW, o tyle sumaryczna moc odmów wydania warunków przyłączenia dla PV wyniosła 30,4 GW.

Instytut podkreśla przy tym, że krajowe plany rozwoju sieci do 2028 roku są niewystarczające. Wolne moce przyłączeniowe w tym okresie dla wszystkich odnawialnych źródeł energii wynoszą zaledwie 4,4 GW.

REKLAMA

IEO zauważa też inny problem, którego polska fotowoltaika po raz pierwszy doświadczyła w ostatnich tygodniach. Chodzi o wdrażane przez operatorów sieci ograniczanie pracy instalacji fotowoltaicznych w ramach tzw. mechanizmu nierynkowego ograniczania generacji z OZE. Jak ocenia Instytut, jest to „działanie operatorskie ad hoc, które prowadzi do nieracjonalnego gospodarowania deficytowym zasobem sieciowym”, a jego mitygacja wymaga znacznie wcześniejszych działań operatorów sieci.

Do pierwszych ograniczeń pracy elektrowni fotowoltaicznych w naszym kraju doszło na większą skalę jak na razie dwukrotnie – w czasie obniżonego weekendowego zapotrzebowania: w niedzielę 23 i 30 kwietnia 2023 roku.

Kolejny rekord w 2023?

Instytut Energetyki Odnawialnej zakłada, że na koniec obecnego roku moc wszystkich zainstalowanych źródeł fotowoltaicznych w Polsce wyniesie 18 GW, a tegoroczny przyrost mocy może nawet przekroczyć 6 GW, co będzie kolejnym rekordem. W ocenie IEO całkowita produkcja energii z krajowej fotowoltaiki w tym roku wyniesie 14,6 TWh.

Instytut prognozuje, że w 2023 roku obroty handlowe na krajowym rynku fotowoltaicznym wyniosą niemal 29 mld zł, a wartość inwestycji w PV będzie kształtowała się na poziomie 20 mld zł.

W dalszej perspektywie – na koniec 2025 roku – moc elektrowni fotowoltaicznych w Polsce ma wzrosnąć do 26,8 GW. Instytut ocenia, że tempo wzrostu mocy w krajowej fotowoltaice (CAGR) do tego czasu wyniesie ponad 21 proc. i będzie dwukrotnie wyższe od prognoz globalnych (10,7 proc.).

Komentując wyniki najnowszej analizy, Grzegorz Wiśniewski, prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej, podkreśla, że branża fotowoltaiczna stała się jednym z filarów polskiej gospodarki.

Fotowoltaika „ciągnie” za sobą rynek inteligentnych rozwiązań towarzyszących, takich jak magazyny energii, służących poprawie funkcjonowania instalacji PV na rynku energii, i zwielokrotnia łańcuch wartości. Z obrotami rocznymi rzędu 20 mld zł fotowoltaika całkowicie zdominowała rynek inwestycji w wytwarzanie energii, które zdaniem GUS w 2021 roku wynosiły tylko 24,5 mld zł, przy ogólnych inwestycjach w przemyśle sięgających 89 mld zł – wylicza Grzegorz Wiśniewski.

Raport „Rynek Fotowoltaiki w Polsce 2023” można pobrać na stronie IEO.

redakcja@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.