Polskie firmy zajmą się recyklingiem paneli fotowoltaicznych
– Obserwujemy rynek i staramy się z dużym wyprzedzeniem planować działania, także te związane ze środowiskiem, nawet jeśli temat nie jest szeroko dyskutowany – mowi Janusz Kalina, prezes firmy ROVA Systems, która zajmuje się zarządzaniem operacyjnym i serwisowaniem wielkopowierzchniowych farm PV w Polsce. Widząc skalę inwestycji w elektrownie słoneczne, znając od podszewki dostępne technologie oraz obserwując na co dzień eksploatację farm, firma postanowiła zbudować procedury i procesy zapewniające maksymalną wydajność instalacji w jak najdłuższym czasie oraz już dziś planować działania konieczne do realizacji po zakończeniu cyklu życia produktu.
– Energia słoneczna jest bezpieczna, wydajna, czysta, bezemisyjna i niezawodna. Dlatego technologia ta ma bardzo obiecującą perspektywę, jako sposób na zaspokojenie przyszłych potrzeb energetycznych świata. W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci, wykorzystanie energii fotowoltaicznej wzrosło, a trend zapewne utrzyma się jeszcze długo. Ponadto oczekuje się, że w bieżącym stuleciu energia elektryczna wytwarzana przez instalacje fotowoltaiczne stanie się jej podstawowym globalnym źródłem. Instalacje te mają określony w czasie cykl życia, ale zużyte panele słoneczne mogą zostać skutecznie przetworzone – mówi prezes firmy ROVA Systems.
– Obecnie możliwe jest to na poziomie do 90- 94%, ale prace nad metodą jeszcze efektywniejszą są w toku. W ujęciu globalnym, korzyści wynikające ze wzrostu produkcji energii na farmach solarnych zawsze będą przewyższać koszty środowiskowe, ale pomimo to należy już dziś budować sprawny system ich bezpiecznego demontażu, transportu i przetwarzania. Naszym celem jest także maksymalizacja wydajności instalacji oraz utrzymanie jej pełnej sprawności w jak najdłuższym czasie. To nie tylko podwyższa zwrot z inwestycji ale jest działaniem pro-środowiskowym i – według nas – odpowiedzialnym – dodaje Janusz Kalina.
Na całym świecie produkcja zielonej energii stała się nadzieją na poprawę stanu środowiska, redukcję emisji CO2 i uniezależnienie gospodarki od paliw kopalnych. Cały czas obserwujemy rozwój rynku – zarówno mikroinstalacji jak i dużych elektrowni fotowoltaicznych. Biorąc pod uwagę przewidywany okres eksploatacji paneli wynoszący 25-30 lat, szacuje się, że do 2030 r. światowe odpady pochodzące z farm PV na całym świecie osiągną 4–14% całkowitej mocy wytwórczej.
Proces ten będzie postępował – ilość zużytych paneli wzrośnie do ok. 80% (78 mln ton) do 2050 r. Utylizacja paneli fotowoltaicznych stanie się wtedy istotnym zagadnieniem logistycznym i technicznym, na który trzeba się przygotować zawczasu. Dziś w Polsce odpadem są w większości panele uszkodzone lub pochodzące z pierwszych instalacji sprzed kilku lat, czyli na razie znikomy odsetek sprzętu.
Dyrektywa UE dotycząca ZSEiE (WEEE) tworzy zręby regulacji i obejmuje obowiązkiem selektywnej zbiórki i recyklingu wszystkich producentów dostarczających panele fotowoltaiczne na rynek UE na tych samych zasadach, co producentów innego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (w Polsce panele fotowoltaiczne są ujęte w IV grupie odpadów ZSEiE – razem z pralkami, telewizorami, lodówkami itp.).
Obecnie tworzone wytyczne dotyczące gospodarowania odpadami z farm PV w wielu krajach przewidują rozszerzenie obowiązków producentów materiałów fotowoltaicznych i objęcie ich obowiązkiem unieszkodliwiania lub ponownego wykorzystania paneli. W Polsce przedsiębiorca ma co roku obowiązek zebrania takiej ilości zużytych paneli jak 65% ich masy wprowadzonej na rynek. Jednak zużytych paneli w zasadzie brak, ponieważ nie zakończył się ich cykl życia (do 30 lat).
Jest to ogromny problem zarówno dla producentów i importerów tego typu sprzętu ale i wprowadzających duże AGD z grupy IV. Bowiem to tego rodzaju sprzęt musi być dodatkowo zebrany, aby wypełnić obowiązek innej branży. Taka sytuacja może spowodować, że zużytego sprzętu będzie za mało i przedsiębiorcy zostaną obciążeni opłatami produktowymi, czyli karami finansowymi. Taka sytuacja wymagać będzie korekt w zapisach ustawy –zgodnie z prawodawstwem UE poziomów zbierania Polska samodzielnie obniżyć nie może, ale kształtowanie wysokości opłat produktowych na poziomie krajowym jest już możliwe.
– Jeśli nic się nie zmieni ekologia może stać się bardzo droga bo producenci i importerzy paneli będą płacić wysokie opłaty produktowe za brak zbiórki sprzętu, którego po prostu dziś nie ma. Dlatego już dziś rozmawiamy ze wszystkimi interesariuszami w procesie inwestycyjnym, budowlanym i serwisowania farm PV – naszym celem jest, aby produkcja zielonej energii nie była „drogim dobrem luksusowym”, a najlepszym z możliwych rozwiązań – mówi Aleksander Traple, prezes Biosystem Elektrorecykling Organizacji Odzysku ZSEiE.
Jak wspomniano wyżej nie ma też jeszcze jednej, wiodącej technologii do przetwarzania paneli. Branża dążyć będzie do maksymalizacji wskaźnika przetworzenia i podniesienia poziomu rentowności procesu, tworząc jednocześnie kodeks dobrych praktyk w zakresie serwisu (aby przedłużyć „długość życia” sprzętu), demontażu i przekazania odpadów do wyspecjalizowanych zakładów. Ważne jest, aby odpowiednie regulacje prawne wspierały ten proces.
ROVA Systems kodeks tworzy już dziś w porozumieniu z partnerami – Jinko Solar, producentem paneli fotowoltaicznych, Alseva Innowacje SA., wiodącym deweloperem i generalnym wykonawcą farm fotowoltaicznych, Biosystem Elektrorecykling Organizacją Odzysku ZSEiE SA, właścicielem jednego z najnowocześniejszych w Europie zakładów przetwarzania. Dzięki temu, proces obejmie każdy etap w cyklu życia produktu.
ROVA, jako firma O&M ma na celu przede wszystkim wydłużenie okresu maksymalnej sprawności instalacji, a po zużyciu paneli fotowoltaicznych – zapewnienie, że trafią one do przetworzenia w profesjonalnym zakładzie zajmującym się recyklingiem sprzętu. Firma inicjuje już działania R&D w kierunku wdrożeniem w Polsce wybranej – optymalnej technologii przetwarzania sprzętu.
Proces inwestycji na światowym rynku farm PV na razie nie zwalnia. Wielkopowierzchniowe instalacje fotowoltaiczne nie tylko wspierają ograniczenie negatywnego wpływu człowieka na środowisko, ale także korzystnie wpływają na ceny energii.
Przykładowo Arabia Saudyjska w lutym 2018 r. ogłosiła przetarg na elektrownię o wartości 300 MW, która produkowałaby energię słoneczną po najniższej na świecie cenie 0,0234 USD/kWh.
Ceny energii słonecznej gwałtownie spadły głównie z powodu rozwoju technologii słonecznych. Mamy nadzieje, że uwarunkowania prawne, w tym dotyczące recyklingu, nie spowodują wzrostu jej cen. Do końca 2022 r. światowa moc wytwórcza energii słonecznej może wzrosnąć do 1270,5 GW, a zatem energia słoneczna przekroczy 1 TW (TWh).
Jak już wspomniano, należy mieć świadomość, że wraz ze wzrostem liczby instalacji liczba paneli słonecznych docierających do etapu odpadu będzie stale i coraz szybciej wzrastać. Dlatego widzimy potrzebę uczestnictwa
w budowaniu procedur bezpieczeństwa i wspierania procesu odzysku – recyklingu surowców,
a podjęte już dziś działania i współpraca z zaufanymi partnerami pozwolą zbudować system sprawny, którego Rova chce być aktywnym uczestnikiem.
Proces recyklingu
Obecnie Japonia, Europa i Stany Zjednoczone koncentrują się na badaniach i rozwoju związanych
z recyklingiem modułów słonecznych. Większość wysiłków związanych z recyklingiem paneli słonecznych koncentruje się na panelach Si (krzemowych) i ma na celu odzyskanie i recykling najważniejszych części składowych. Wykonane z aluminium, szkła, plastiku, miedzi, srebra i silikonu panele słoneczne są cięte i kruszone po usunięciu ramy, kabli i skrzynki przyłączeniowej. Składniki są oddzielane i wysyłane do oddzielnych strumieni recyklingu.
Dziś istnieją trzy różne formy procesu recyklingu stosowane do paneli fotowoltaicznych – fizyczne, termiczne i chemiczne, ale nadal trwają prace badawcze mające ten proces uczynić wydajniejszym, ekologicznym i tańszym.
Chociaż UE jest jak dotąd jedynym regionem, który przyjął jasne ramy regulacyjne wspierające recykling modułów fotowoltaicznych, inne lokalizacje, w tym Stany Zjednoczone, Australia i Azja, nasilają działalność ze względu na dużą ilość pojawiających się odpadów i tempo wzrostu inwestycji.
W raporcie opublikowanym przez Program Systemów Fotowoltaicznych Międzynarodowej Agencji Energii w styczniu 2018 r. „Zarządzanie panelami fotowoltaicznymi po zakończeniu okresu eksploatacji: trendy w technologiach recyklingu modułów fotowoltaicznych” do niedawna zgłoszono 178 patentów dotyczących recyklingu fotowoltaiki. Spośród nich 128 koncentrowało się na technologii krzemu krystalicznego (c-Si), a kolejne 44 na technologiach złożonych, w tym na modułach cienkowarstwowych. Prawie połowa patentów pochodzi z Chin, wiele w Korei i Japonii. Polskie firmy, w ramach podjętej współpracy chcą stworzyć ramy dla tego procesu tu – lokalnie, wyprzedzając czas.
Współpraca jaką nawiązali ROVA Systems, ALSEVA Innowacje, Jinko Solar, Biosystem Elektrorecykling ma na celu zbadanie i optymalny rozwój całego łańcuch użytkowania i utylizacji paneli fotowoltaicznych w Europie.
artykuł sponsorowany
