Ceny paneli fotowoltaicznych wrosły i szybko nie wrócą do poziomu z 2020 r.
Odnotowany w ubiegłej dekadzie spadek cen paneli fotowoltaicznych sprawił, że fotowoltaika jest dzisiaj kluczową i najtańszą, obok lądowej energetyki wiatrowej, technologią produkcji energii elektrycznej. Ten rok pokazuje jednak, że trend spadających cen modułów może zostać powstrzymany przez czynniki, na które branża fotowoltaiczna ma mocno ograniczony wpływ.
W ostatnich latach ceny paneli fotowoltaicznych, które mają największy udział w kosztach produkcji energii słonecznej, mocno spadały dzięki rosnącej skali produkcji, automatyzacji, optymalizacji logistyki czy wyraźnemu wzrostowi sprawności modułów.
Ten rok pokazuje jednak, że postęp w tych obszarach, chociaż jest stale widoczny, może już nie wystarczyć, aby ceny paneli nadal spadały. Aktualnie przemysł fotowoltaiczny zderza się z czynnikami, na które nie ma do końca wpływu i które jak na razie powstrzymały dalszy spadek cen modułów. Tymi czynnikami są rosnące koszty surowców i transportu z Azji.
Oba czynniki zależą od szerszej koniunktury gospodarczej na świecie i oba mogą w przyszłości kształtować się mniej korzystnie także z uwagi na możliwe obciążenie dodatkowymi kosztami związanymi z emisją CO2. W Unii Europejskiej może to być nakładany na import podatek węglowy, który może podnieść ceny takich produktów jak wytwarzane w Azji ogniwa i panele PV – budując przy tym dodatkową konkurencyjność europejskiego przemysłu PV, który jednak musi obniżyć swój ślad węglowy do minimum.
Ceny paneli fotowoltaicznych na europejskim rynku spot systematycznie raportuje platforma pvXchange.
W jej raportach z końca ubiegłego roku widać, jak bardzo spadły wówczas ceny paneli fotowoltaicznych w Europie.
W 2020 roku najbardziej spadły ceny paneli dwustronnych. W połowie października ich średnia cena netto na europejskim rynku spot wynosiła 0,31 EUR/Wp i była aż o 20,5 proc. niższa od średniej ceny ze stycznia ubiegłego roku.
Wyraźnie spadły również ceny modułów zaliczanych do kategorii Mainstream – standardowych modułów z 60 ogniwami polikrystalicznymi i w aluminiowej ramie, w przedziale mocy 275 Wp – 315 Wp. W tej grupie spadek w okresie styczeń – październik 2020 r. wyniósł 16 proc. i można je było kupić w średniej cenie 0,21 EUR/Wp.
Przeciętne ceny modułów z grupy określanej jako Low cost – charakteryzujących się niską mocą i ograniczoną gwarancją – spadły w tym okresie o 11,8 proc. do poziomu 0,15 EUR/Wp.
Mniejsze spadki pvXchange odnotował w przypadku modułów z czarną ramą (All Black) – o mocy od 290 Wp do 390 Wp, których ceny miały zmaleć od stycznia do października o 9,1 proc., a także modułów wysokowydajnych o mocy wynoszącej przynajmniej 320 Wp, wykorzystujących ogniwa typu N, PERC, HJT czy back contact. W tym przypadku spadek wyniósł 6,3 proc.
Zarówno moduły z grupy All Black jak i High Efficiency były sprzedawane w połowie października na europejskim rynku spot po średniej cenie 0,30 EUR/Wp.
Później jednak ceny modułów zaczęły rosnąć i ten trend był widoczny już w grudniu, kiedy ceny w poszczególnych kategoriach wzrosły w porównaniu do listopada o kilka procent – najwyraźniej w grupie najtańszych modułów – o 6,7 proc. do poziomu 0,16 EUR/Wp.
Kolejne miesiące przyniosły systematyczny wzrost cen modułów na europejskim rynku spot. Najnowszy raport pvXchange pokazuje, jak bardzo zwiększyły się ich ceny w pierwszym półroczu 2021 r.
Ceny modułów dwustronnych wzrosły w czerwcu w porównaniu do maja o 5,7 proc., a w porównaniu do stycznia br. o 8,8 proc. – do średniego poziomu 0,37 EUR/Wp netto.
Ceny najwydajniejszych modułów o mocy co najmniej 350 Wp zwiększyły się o 3 proc. w porównaniu do maja, a także o 6,3 proc. w porównaniu do stycznia, do poziomu 0,34 EUR/Wp.
Wyższe o 0,01 EUR/Wp były ceny modułów All Black, które w ujęciu miesiąc do miesiąca wzrosły o 2,9 proc., a w porównaniu do stycznia zwiększyły się o 6,1 proc.
Z kolei ceny modułów w kategorii Mainstream, o mocy od 275 Wp do 330 Wp, w okresie maj-czerwiec nie uległy zmianie, wzrosły jednak w stosunku do stycznia o 8,7 proc. – do średniego poziomu 0,25 EUR/Wp.
Najtańsze moduły z kategorii Low Cost w ubiegłym miesiącu można było kupić w Europie przeciętnie za 0,18 EUR/Wp. W tej grupie wzrost w porównaniu do maja wyniósł 5,9 proc., a w stosunku do stycznia – nawet 12,5 proc.
W komentarzu na temat aktualnych trendów cenowych na europejskim rynku spot analityk pvXchange Martin Schachinger podkreśla, że obecnie ceny modułów na rynku europejskim są już przeciętnie o 20 proc. wyższe od historycznie najniższych cen odnotowanych pod koniec ubiegłego roku.
Schachinger wskazuje, że rosnące ceny surowców podnoszą koszty inwestycji we wszystkie technologie produkcji energii, jednak szczególnie ten wzrost odczuwa fotowoltaika i energetyka wiatrowa. Chociaż – jak zauważa – ceny falowników czy magazynów energii pozostają stabilne, to ceny paneli fotowoltaicznych wystrzeliły w górę.
– To w dużej mierze skutek rosnących cen polikrzemu. Od początku tego roku jego cena wzrosła trzykrotnie, co wynika z braku wystarczających zdolności produkcyjnych. Mając na uwadze ostatni wypadek w zakładzie w chińskiej prowincji Xinjang, która zapewnia około 40 proc. światowych dostaw polikrzemu, jego niedobór powinien być jeszcze bardziej widoczny, co przełoży się na dalszy wzrost cen – ocenia.
Analityk pvXchange podkreśla również wzrost kosztów pozostałych komponentów instalacji fotowoltaicznych – w tym konstrukcji – z powodu rosnących cen stali czy kabli, których ceny mają rosnąć z miesiąca na miesiąc z powodu wzrostu cen miedzi.
Schachinger wskazuje także na koszty transportu morskiego z Azji, które miały wzrosnąć w porównaniu do standardowego poziomu nawet 8-krotnie.
Zdaniem analityka pvXchange, obecna sytuacja nie powinna bynajmniej sprzyjać powrotowi do łask technologii modułów polikrystalicznych, które w ostatnich latach zostały wyparte z rynku PV przez wydajniejszą, ale także nieco droższą technologię monokrystaliczną. Jak podkreśla Schachinger, obecnie tylko jeden z czołowych producentów modułów rozwija jeszcze technologię polikrystaliczną (Canadian Solar).
Mający miejsce w tym roku wzrost cen paneli fotowoltaicznych może prowadzić do wstrzymania budowy wielu elektrowni fotowoltaicznych – szczególnie realizowanych w wyniku aukcji, które wymuszają na inwestorach oferowanie możliwie najniższych cen za energię. Jak odnotowuje Schachinger, z tego powodu część analityków już koryguje tegoroczne prognozy wzrostu globalnego rynku PV.
– Obecnie taniej moduły fotowoltaiczne można kupić na rynkach międzynarodowych niż bezpośrednio od producentów. Dostępne są tam nadwyżki i zwroty z niezrealizowanych projektów. Niektóre transakcje były w takich przypadkach negocjowane jeszcze przed wzrostem cen. To daje szansę na sfinalizowanie mniejszych projektów zgodnie z wcześniejszymi założeniami. Natomiast wiele większych projektów zostanie prawdopodobnie wstrzymanych do czasu, kiedy sytuacja się ustabilizuje – ocenia Martin Schachinger.
Analityk pvXchange ocenia jednak, że o ile w ostatnich miesiącach tego roku możemy spodziewać się pewnego spadku cen paneli PV, to jego zdaniem szybko nie wrócą one do historycznie niskich poziomów z końca 2020 roku.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
