NCBR dofinansuje pompy ciepła i udostępni za darmo najlepsze technologie
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przygotowuje nowe konkursy dotyczące rozwoju technologii pomp ciepła. – Najlepsze rozwiązania zostaną udostępnione w formule open source – zapowiedział podczas X Kongresu Pomp Ciepła w Krakowie Wojciech Racięcki, dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami NCBR .
W związku z nową perspektywą finansowania z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) przygotowuje obecnie kilka konkursów związanych z technologią pomp ciepła, która – zdaniem Wojciecha Racięckiego z NCBR – jest obecnie kluczowa dla transformacji energetycznej.
– Cieszymy się, że wyłania się podstawowy standard zapewnienia komfortu cieplnego dla budynków – dzięki tak olbrzymiej transformacji, jaką widzimy w tej branży, wielu polskich producentów może tylko wygrać – podkreślił Racięcki.
Zamówienie na technologię, która nie istnieje
Ekspert z NCBR zapowiada, że jeszcze w tym roku pojawią się konkursy realizowane w formule zamówienia przekomercyjnego (ang. pre-commercial procurement – PCP). Metoda ta zakłada odejście od typowego dotychczas w Polsce finansowania prac badawczo-rozwojowych polegającego na udzielaniu grantów na pojedyncze programy.
PCP polega na tworzeniu kompleksowego działania badawczego, które przyczynia się do realizacji głównego celu programu, ustalanego wspólnie z branżą, poprzez opracowanie rozwiązania technologicznego niedostępnego dziś na rynku.
– W uproszczeniu wygląda to tak, że NCBR rzuca rynkowi pewne wyzwanie – opracowanie technologii – a wykonawcy rywalizują ze sobą w realizacji tego celu, tworząc możliwie najlepszy produkt – wyjaśnia Racięcki. – To novum na polskim rynku. W NCBR testujemy obecnie kilkanaście projektów w tej formule, a ich efekty – niezależnie od tego, czy chodzi o rozwiązania z zakresu biogazowni czy budownictwa – są bardzo obiecujące. Ta metoda bardzo skutecznie stymuluje rynek, robi dobrą selekcję na bazie mierzalnych kryteriów: skuteczności i transparentności procesu – dodaje przedstawiciel NCBR.
Technologia dla wszystkich
Pierwszy z konkursów, nad których uruchomieniem pracuje NCBR, polegać będzie na opracowaniu nowych lub rozwoju istniejących systemów pomp ciepła. – W tym konkursie wykonawcy będą tworzyć nowe produkty dla własnych firm – zapowiada Racięcki. – Ustalimy pewne działania (np. opracowanie pompy powietrze-woda 5, 10, 17 kW czy pompy woda-woda 10 kW) i określimy parametry tych urządzeń. Następnie wykonawcy będą tworzyć projekty produktów, a my najlepsze rozwiązania sfinansujemy – opowiada Racięcki.
W ramach drugiego z przygotowywanych konkursów zostaną opracowane nowe systemy pomp ciepła w modelu otwartym – open source. – W tym modelu wykonawcy będą pracować nad najlepszą technologią, zostanie wyłoniona zwycięska firma, a potem NCBR przejmie jej projekt i udostępni licencję na produkcję wszystkim podmiotom na rynku bezpłatnie i bez żadnych ograniczeń – wyjaśnia Racięcki.
Dzięki temu możliwe będzie wsparcie całego rynku producentów pomp ciepła, nie zaś poszczególnych firm. – Taki model konkursu zapewni też standaryzację rozwiązań w zakresie konstrukcji, instalacji, serwisu, bo jedno rozwiązanie staje się benchmarkiem, z którego będą mogły korzystać wszystkie firmy – wyjaśnia reprezentant NCBR.
W tej formule będą mogły być opracowane przykładowo takie urządzenia jak pompy ciepła typu powietrze-woda (5, 10, 17 kW) oraz woda-woda (5, 10, 17 kW).
Komponenty i monitoring
Kolejny projekt NCBR będzie polegał na opracowaniu komponentów do produkcji pomp ciepła. – Wydaje nam się, że na polskim rynku można produkować pewne komponenty do pomp ciepła: wymienniki ciepła, wentylatory, sterowniki, aparaty zbiornikowe czy systemy produkcji propanu – mówi ekspert NCBR. – Są to przykładowe elementy, które moglibyśmy sfinansować po to, by mogły być w Polsce produkowane i wykorzystywane m.in. w naszych pierwszych dwóch przedsięwzięciach – dodaje Racięcki.
Czwarty projekt, nad którym myśli NCBR, miałby polegać na stworzeniu systemu monitoringu pomp ciepła. – Dzięki opracowaniu takiego narzędzia możliwe stałoby się zbieranie danych w taki sposób, by powstała baza informacji dla różnych systemów oraz baza instalacji dla realizowanych przez nas projektów i dla całego rynku – zapowiada dyrektor działu innowacji NCBR.
Jak twierdzi przedstawiciel NCBR, instytucja ta nie wyklucza, że oprócz przytoczonych pomysłów na konkursy zostaną zaproponowane dodatkowe. – Parę lat temu przeprowadzaliśmy konkurs „Szybka ścieżka – Urządzenia grzewcze”, mamy mnóstwo doświadczeń i wniosków z jego realizacji, być może będzie warto je wykorzystać – zastanawia się Racięcki.
Ekspert podkreśla, że w tym konkursie innowacyjność produktów była na poziomie przedsiębiorstwa, co jest dla rynku szczególnie istotne, bo wiele firm może skorzystać z wypracowanych efektów.
Ta formuła działa
Jak będą wyglądać kolejne kroki w zakresie przygotowywanych konkursów? – Ogłosimy założenia projektów, przeprowadzimy konsultacje rynkowe, wejdziemy w szeroki dialog z branżą, a następnie ustalimy finalny zakres projektów, przygotujemy dokumentację konkursów i ogłosimy nabory – wylicza Racięcki.
Następnie NCBR dokona naboru wykonawców do projektów, a po wyborze najlepszych projektów nastąpi ich realizacja. Za 2–3 lata nowe pompy ciepła trafią do produkcji.
O tym, że pojawienie się na rynku innowacyjnej technologii, opracowanej w toku prac badawczo-rozwojowych finansowanych w ramach procedury zamówień przedkomercyjnych, może stanowić impuls dla rozwoju polskiego sektora ciepłownictwa i wpisać się we wzrostowy trend wypierania obecnych emisyjnych źródeł ciepła w Polsce, przekonali się naukowcy z firmy Euros Energy. W odpowiedzi na inny konkurs związany z branżą technologii odnawialnych, ogłoszony przez NCBR („Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”), opracowali oni projekt ciepłowni przyszłości. 2 czerwca wbudowano kamień węgielny pod budowę innowacyjnego prototypu ciepłowni w Lidzbarku Warmińskim.
Katarzyna Bielińska
Katarzyna.bielinska@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
