Biogaz i biometan w projekcie Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu

W przedstawionym do konsultacji publicznych projekcie Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu uwzględniono nie tylko większy udział elektrowni wiatrowych i fotowoltaicznych w wytwarzaniu energii elektrycznej, ale też znaczenie biogazu, biometanu oraz magazynów energii elektrycznej i ciepła w procesie transformacji energetycznej. Promowane mają być małe biogazownie rolnicze i większe biometanownie.

Komentarz do projektu Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu (KPEiK), który trafił do konsultacji publicznych w październiku 2024 r., przygotowała Beata Wiszniewska, doradca ds. regulacji i rzecznictwa w Polskiej Grupie Biogazowej (PGB). Ekspertka zaznacza, że przedstawiony KPEiK zakłada scenariusz ambitniejszego tempa transformacji energetycznej.

Autorzy projektu KPEiK zwiększyli prognozę udziału OZE w finalnym zużyciu energii brutto w 2030 r. w sektorze elektroenergetycznym – z 32 proc. w roku 2019 do 56 proc. w 2030 r. i blisko 70 proc. w 2040 r. W największym stopniu mają się do tego przyczynić elektrownie fotowoltaiczne oraz elektrownie wiatrowe na lądzie i na morzu. Jednak, jak podkreśla Beata Wiszniewska, w projekcie dokumentu podkreślono też znaczenie biogazu, biometanu oraz magazynów energii elektrycznej i ciepła, a w dalszej perspektywie – wodoru i energetyki jądrowej.

REKLAMA

Biogaz i biometan jako odnawialne źródła energii

Z punktu widzenia Polskiej Grupy Biogazowej jako producenta biogazu planującego także rozwój biometanu najważniejsze jest – jak wskazuje przedstawicielka PGB – że w projekcie KPEiK uwzględniono znaczącą rolę biogazu i biometanu jako odnawialnych źródeł energii niezbędnych w transformacji energetycznej.

W ambitnym scenariuszu WAM określono udział biogazu i biometanu w elektroenergetyce, ciepłownictwie i transporcie, a także (w ograniczonym zakresie) w przemyśle. Przewidywana produkcja biogazu w 2030 r. ma wynieść prawie 9950 GWh, a w 2040 r. – prawie 10 900 GWh. Wytwarzanie biometanu natomiast ma osiągnąć poziom 15 500 GWh w 2030 r. i 40 500 GWh w 2040 r.

Promocja małych biogazowni rolniczych oraz większych biometanowni ma się przyczynić, według projektu KPEiK, do rozwiązania m.in. problemu gospodarki odpadami. Małe biogazownie mogą pomóc rolnikom w efektywnym zagospodarowaniu odpadów przy jednoczesnej produkcji energii na własny użytek. Z kolei większe biometanownie mogą w znacznym stopniu przyczynić się do rozwoju sieci energetycznej.

Jak wskazuje ekspertka PGB, większe instalacje o mocy około 2-4 MW pozwolą uzyskać większą efektywność ekonomiczną produkcji energii, a tym samym optymalizację kosztów transformacji w obszarze sieci. Ma się to odbywać z zachowaniem standardów ochrony środowiska, biometan będzie bowiem musiał spełniać zapisane w prawie UE i przygotowywane w prawie polskim kryteria zrównoważonego rozwoju.

Lokalne korzyści

W swoim stanowisku PGB zaznacza, że biometanownie w dalszym ciągu będą powstawały na obszarach wiejskich i funkcjonowały w partnerstwie z lokalną społecznością. Zakłady takie będą odbierały odpady od okolicznych rolników i przedsiębiorców i dostarczały im masę pofermentacyjną do wykorzystania jako nawóz organiczny. W ten sposób przyczynią się do zmniejszenia śladu węglowego dostawców substratów i odbiorców pofermentu.

REKLAMA

Jednocześnie biometanownie będą odprowadzać podatki do lokalnej gminy.

Wykorzystanie biometanu – potrzebny rozwój sieci gazowych

Projekt KPEiK zakłada też wdrożenie pakietu rozwiązań wspierających rozwój wykorzystania biometanu. Pakiet ten obejmuje: dodatkowy system wsparcia finansowego dla instalacji powyżej 1 MW, gazociąg bezpośredni dla biogazu, poprawę warunków współpracy z operatorami systemu przesyłowego elektroenergetycznego i gazowego. Zdaniem PGB wskazane działania powinny być jednak rozszerzone. Należałoby w nich uwzględnić rozwój sieci gazowych, które w obecnym stanie nie są przygotowane do przyjmowania większych ilości biometanu.

Ekspertka PGB podkreśla, że stan sieci może stać się największą techniczną barierą hamującą rozwój biometanu. Dlatego też konieczne jest podjęcie systemowych działań zwiększających chłonność sieci dystrybucyjnych i przesyłowych.

Polska Grupa Biogazowa, działająca od 2007 r., zajmuje się skojarzoną produkcją ciepła i energii elektrycznej z biogazu w Polsce (a docelowo biometanu wtłaczanego do sieci gazowej). Od 2023 r. jest częścią globalnej firmy TotalEnergies – największego producenta biometanu we Francji i lidera w tym segmencie na rynku europejskim, z mocą produkcyjną 1,1 TWh.

Miesiąc temu PGB uruchomiła swoją 20. biogazownię w Polsce. Obiekt powstał w miejscowości Półwieś w województwie warmińsko-mazurskim. Ta biogazownia rolnicza ma produkować rocznie 8,3 GWh energii elektrycznej i 8 GWh ciepła.