Biogaz i jego potencjał. Finansowanie inwestycji biogazowych

Neutralność klimatyczna, którą Unia Europejska postawiła sobie za cel do osiągnięcia do 2050 roku powoduje, że kraje należące do Wspólnoty muszą prowadzić proces inwestowania w odnawialne źródła energii. Surowe regulacje unijne idą w parze z europejskimi dążeniami uniezależnienia się Wspólnoty od dostaw gazu z Rosji. Elementami stymulującymi rozwój rynku OZE powinny być przede wszystkim jasne i przewidywalne regulacje prawne, jak również cały system wsparcia finansowego. Biogaz, jako niezależne od warunków atmosferycznych źródło energii, jest kluczowy dla stabilności i bezpieczeństwa energetycznego Polski.

Potencjał rynku biogazu i biometanu

Biogaz jest jednym z kluczowych źródeł energii odnawialnej. Powstaje on w wyniku rozkładu materii organicznej, tzw. biomasy w odpadów rolniczych, odpadów pochodzących z przemysłu spożywczego, osadów ściekowych, odpadów z ubojni, odpadów piekarniczych i wielu innych. Do rejestru wytwórców biogazu rolniczego prowadzonego przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR) wpisanych jest 146 instalacji (stan na 14.03.2023 r.), których łączna elektryczna moc zainstalowana wynosiła 142 MWe. Dla porównania w Niemczech takich instalacji jest znacznie więcej. Przepaść ta nie wynika jednak z braku naszych krajowych możliwości, gdyż krajowy potencjał produkcji biogazu z odpadów jest bardzo duży. Według naukowców z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu potencjał biomasy do produkcji biogazu rolniczego w Polsce wynosi około 13,5 mld m3 surowca rocznie (źródło Raport biogazu w Polsce 2022). Różnica ta wynika zatem przede wszystkim z braku jasnych i długofalowych regulacji prawnych.

Biometan powstaje z kolei w procesie oczyszczania biogazu ze związków siarki i dwutlenku węgla. Co istotne biometan charakteryzuje się wysokim stopniem podobieństwa do gazu ziemnego: składa się głównie z metanu. Może być wprowadzany do krajowej sieci gazowej lub wykorzystywany jako paliwo do pojazdów. W przeciwieństwie do gazu ziemnego jest jednak źródłem odnawialnym, co czyni go bardziej przyjaznym dla środowiska. Obecnie polski rynek biometanu nie istnieje – nie mamy w Polsce ani jednej biometanowni – jednak można przyjąć, że wysoki potencjał biogazowy powinien się przełożyć na znaczące możliwości produkcyjne biometanu. Aby jednak tak się stało, konieczne są odpowiednie ramy regulacyjne, technologie jak i wsparcie finansowe.

Gdzie szukać wsparcia finansowego na inwestycje biogazowe i biometanowe?

Przede wszystkim w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (NFOŚiGW), który wdraża większość programów finansowanych zarówno ze środków krajowych, jak i zasilanych środkami unijnymi w ramach nowej perspektywy finansowej na lata 2021-2027. NFOŚiGW odgrywa kluczową rolę w polityce ekologicznej Polski, dostarczając niezbędne finansowanie dla projektów, które przyczyniają się do ochrony środowiska i promowania zrównoważonego rozwoju w kraju.

W kontekście dofinansowania do inwestycji biogazowych ważnym elementem jest źródło pochodzenia biogazu. Programy wsparcia dotyczą oddzielnie biogazu produkowanego z odpadów rolniczych – tutaj głównie Program Priorytetowy (PP) Energia dla wsi, czy komunalnych – w ramach PP Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny.

Oprócz tego mamy również bardziej uniwersalne programy wspierające inwestycje biogazowe oraz biometanowe – bez względu na rodzaj zastosowanego odpadu. Mowa przede wszystkim o Programie Fundusze Europejskie dla Infrastruktury, Klimatu i Środowiska na lata 2020-2027 (FEnIKS na lata 2020-2027), Działanie FENX02.02 „Rozwój OZE” oraz PP Energia Plus.

Program FEnIKS i rozwój OZE

Program FEnIKS na lata 2020-2027 to kontynuacja największego programu w historii funduszy unijnych czyli Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. W ramach niniejszego programu planowane jest uruchomienie konkursu dla działania FENX 02.02 „Rozwój OZE”. Konkurs zaplanowany jest w terminie od 1 października do końca listopada 2023 r. Będzie to nabór bezpośrednio dedykowany inwestycjom biogazowym i biometanowym. Dokładniej będą kwalifikowane inwestycje z zakresu:

• budowy, przebudowy i modernizacji odnawialnych źródeł energii w zakresie wytwarzania biometanu wraz z przyłączeniem do sieci gazowej,
• budowy lub rozbudowy odnawialnych źródeł energii w zakresie wytwarzania energii elektrycznej i/lub cieplnej z biogazu wraz z magazynami energii działającymi na potrzeby danego źródła OZE oraz przyłączeniem do sieci.

Budżet zaplanowanego konkursu to 300 mln zł. Wnioskodawcami mogą być zarówno przedsiębiorcy, jak administracja publiczna i JST. Warto również pamiętać, że zgodnie z tzw. linią demarkacyjną w ramach programów ogólnokrajowych (a takim jest właśnie FEnIKS) wspierane mogą być tylko te biogazownie, których moc zainstalowana przekracza 0,5 MW energii elektrycznej jak i cieplnej. Szczegóły odnośnie do tego konkursu nie są niestety znane. Więcej dowiemy się dopiero w momencie opublikowania kryteriów wyborów projektów lub w momencie ogłoszenia konkursu.

PP Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny

Dla rozwiązania problemów spółek zajmujących się gospodarką odpadową i zagospodarowujących odpady komunalne, takie jak komunalne bioodpady czy komunalne osady ściekowe, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oferuje dotację i pożyczkę na preferencyjnych warunkach. Program Rozwój kogeneracji w oparciu o biogaz komunalny wspiera inwestycje polegające na budowie nowych, rozbudowie lub modernizacji istniejących instalacji fermentacji selektywnie zebranych bioodpadów komunalnych i wykorzystanie uzyskanego biogazu do wytwarzania energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji. Wnioski można składać do końca czerwca 2024 r., co w kontekście wymagań dot. gotowości projektu nie jest odległym terminem.

PP Energia dla Wsi

Jako odpowiedź na potrzeby rolników i rolników-przedsiębiorców w ofercie NFOŚiGW znalazł się program Energia dla wsi z terminem naboru wniosków o wsparcie do 15 grudnia 2023 r. i budżetem 1 mld zł.

Biogazownie rolnicze stanowią kluczowy element koncepcji gospodarki obiegu zamkniętego w kontekście sektora agrobiznesu. Przedsiębiorstwa rolnicze, będące dostawcami biomasy niezbędnej do produkcji biogazu, poprzez wdrażanie takich instalacji mogą zapewnić sobie nie tylko energię elektryczną i cieplną, ale także wartościowy nawóz pofermentacyjny oraz pozbyć się odpadów rolniczych.

W ramach programu można ubiegać się o dotację i pożyczkę na inwestycje dotyczące budowy: elektrowni wodnych, instalacji wytwarzania energii z biogazu rolniczego w warunkach wysokosprawnej kogeneracji, oraz magazynów energii. Moc planowanych instalacji wspieranych w ramach programu to od 10kW do 10MW.

Dla rolnika w przypadku instalacji wytwarzania energii z biogazu lub biogazu rolniczego w warunkach wysokosprawnej kogeneracji o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej niż 1 MW i cieplnej powyżej 30 kW i nie większej 3 MW. Limit jest większy, odpowiednio do 10MW i 30MW, gdy wnioskującym jest spółdzielnia energetyczna lub jej członek lub powstającą spółdzielnia energetyczna.

PP Energia Plus

Najbardziej ogólnym programem finansującym wszelkie przedsięwzięcia przyczyniające się do zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko, w tym także instalacje biogazowe, jest program Energia Plus, z terminem naboru do 13 grudnia 2024 r. i budżetem 566 mln zł. W tym przypadku mówimy o preferencyjnej pożyczce z możliwością umorzenia części jego kapitału (do 10% części uzyskanego kapitału, jednak nie więcej niż 1 mln zł) na inwestycje między innymi na nowe źródła ciepła i energii elektrycznej, czyli przedsięwzięcia dotyczące budowy lub przebudowy jednostek wytwórczych wraz z podłączeniem ich do sieci dystrybucyjnej/ przesyłowej, w których do produkcji energii wykorzystuje się energię ze źródeł odnawialnych.

Decyzja dotycząca wyboru odpowiedniego źródła finansowania opiera się na wielu determinantach, w tym w szczególności stopniu gotowości inwestycji do jej realizacji, mocy zainstalowanej planowanej biogazowni czy też rodzaju podmiotu, który będzie realizować przedsięwzięcie. Jednak decydenci biznesowi nie stoją przed tym wyborem sami i bez odpowiedniego wsparcia. Pomocą przy wyborze odpowiedniej formy finansowania może okazać się Webinarium, które zostanie poprowadzone przez METROPOLIS Doradztwo Gospodarcze Sp. z o.o. Podczas spotkania online opowiemy o programach wsparcia dla inwestycji biogazowych, przedstawimy podstawowe wytyczne programowe, wymagania dokumentacyjne na etapie składania wniosków oraz wskażemy na co należy zwrócić szczególną uwagę podczas aplikowania.

Zatem jeśli planują Państwo realizację inwestycji biogazowej lub biometanowej, to wspomniane Webinarium jest właśnie dla Państwa.

Bezpłatne spotkanie online odbędzie się 13 września o godz. 13:00. Poprowadzą je specjaliści METROPOLIS, którzy posiadają wieloletnie doświadczenie przy pozyskiwaniu finasowania i wdrażaniu inwestycji środowiskowych. Warto zaznaczyć, że METROPOLIS posiada również praktyczne doświadczenie przy realizacji tego typu inwestycji, a potwierdzeniem tego jest własna biogazownia rolnicza o mocy 0,5 MW zlokalizowana w miejscowości Iłówiec Wielki. Warto też zapoznać się z innymi naszymi projektami, dla których METROPOLIS pozyskała dofinansowanie, a które są dostępne na naszej stronie internetowej www.metropolisdg.pl.

Aby zapisać się na wydarzenie, wystarczy zarejestrować się poprzez formularz rejestracyjny TUTAJ. Serdecznie zapraszamy.

A tych z Państwa, którzy już teraz mają pytania, zapraszamy do kontaktu telefonicznego z naszymi doradcami pod nr tel. 61 820 54 44.

Metropolis – materiał sponsorowany