Jak badać efektywność projektu biogazowni (cz. II) ?
O ile można przeprowadzić analizę wpływu jakości energetycznej substratów na rentowność inwestycji to nie można takiej analizy wykonać bezpośrednio dla stabilności procesu technologicznego – pisze {więcej}Andrzej Ebinger w II części artykułu poświęconego inwestycjom w biogazownie.
Możliwość badania ryzyka w modelu inwestycyjnym:
W określonych przypadkach np. wpływ dodatkowych kosztów zmiennych związanych z utylizacją odpadów pofermentacyjnych (kwalifikowanych jako przemysłowe) na rentowność projektu.
Poniżej krótka charakterystyka ryzyk możliwych do zbadania w wykonanym modelu inwestycyjnym.
Ryzyka finansowe.
Identyfikacja – Dostęp do źródeł finansowania, w tym dotacji.
Status – wysoki
Opis: Na dzień dzisiejszy (wrzesień 2011) Jest dość duża możliwość pozyskania komercyjnego kredytu bądź pożyczki na realizację inwestycji. Jednocześnie alokacja środków na dotacje dla projektów budowy biogazowni jest niewielka a duża część tych środków już została wykorzystana.
Możliwość badania ryzyka w modelu inwestycyjnym:
Można badać wpływ różnej struktury finansowania projektu na jego rentowność – jeżeli jako stopę dyskonta przyjmiemy średnioważony koszt kapitału WACC z poziomu projektu to oczywiście struktura finansowania będzie miała istotny wpływ na wskaźniki rentowności liczone z poziomu dostawcy kapitału własnego. W tym przypadku należy wykonać analizę scenariuszową projektu z różnymi wariantami finansowania projektu.
Poza tym można badać wpływ wysokości dotacji na rentowność projektu.
Ryzyka techniczne i technologiczne związane z działalnością operacyjną.
Identyfikacja – Ryzyka związane z utrzymaniem założeń technicznych i w większej mierze technologicznych związanych z działalnością operacyjną.
Status – średni
Opis: W wyniku przeprowadzonych wcześniej analiz mogę stwierdzić, że bardzo duży wpływ na rentowność projektu ma zapewnienie zakładanej ilości i jakości energetycznej substratów (zawartość suchej masy organicznej o odpowiedniej wartości opałowej) oraz stałości utrzymania parametrów technologicznych procesu fermentacji (w szczególności stabilnej temperatury procesu). Dla całej działalności operacyjnej należy zidentyfikować kluczowe zmienne projektu i badać je (czyli uzyskać informację jak wpływają na wskaźniki efektywności finansowej projektu na poziomie całego projektu i dostawcy kapitału własnego) wykorzystując analizę wrażliwości.
Możliwość badania ryzyka w modelu inwestycyjnym:
O ile można przeprowadzić analizę wpływu jakości energetycznej substratów na rentowność inwestycji (jakość energetyczna suchej masy organicznej determinuje ilość wytarzanego biogazu) to nie można takiej analizy wykonać bezpośrednio dla stabilności procesu technologicznego. W tym przypadku nie można bezpośrednio stwierdzić jaki wpływ na rentowność projektu ma obniżenie temperatury procesu przemiany mezofilowej np. o -50C.
Dla standardowej analizy rentowności projektu i analizy wrażliwości w projekcie budowy biogazowni rolniczej definiuje się do badania następujące zmienne:
– współczynnik dyskonta,
– nakłady inwestycyjne,
– przychód ogółem,
– przychód ze sprzedaży energii elektrycznej,
– przychód ze sprzedaży energii cieplnej,
– przychód ze sprzedaży zielonych świadectw,
– przychód ze sprzedaży żółtych, fioletowych bądź czerwonych świadectw,
– koszty zmienne ogółem
– koszty stałe ogółem,
i w szczególności:
– cena sprzedaży energii elektrycznej,
– cena sprzedaży energii cieplnej,
– cena sprzedaży świadectw pochodzenia (zielone, żółte, czerwone, fioletowe),
– ilość substratów,
– cena substratów,
– wysokość dotacji.
Dla szczegółowych badanych zmiennych oraz nakładów inwestycyjnych określa się progi rentowności (dla NPV=0) oraz marginesy bezpieczeństwa.
Przykłady wizualizacji analizy wrażliwości wykonane w programie Invest for Excel® dla projektu budowy biogazowni rolniczej z dotacją podano poniżej:
Wykres NPV=f(kluczowych zmiennych projektu).
Wykres IRR=f(cen substratów) – wykres typu „tornado”
Obowiązkowo należy badać NPV i IRR. Dodatkowo można zbadać MIRR, PI, DPP, DCVA (moja rekomendacja) i EVA dla każdego roku projekcji.
W powyższej informacji skupiłem się głównie na analizie ryzyka, którą można przeprowadzić dla danych oszacowanych w pieniądzu. Należy pamiętać, że analiza ryzyka stanowi część oceny ryzyka, którą należy przeprowadzić identyfikując wszystkie ryzyka z poziomu makroekonomicznego (np. wpływ inflacji) i mikroekonomicznego (w tym przypadku biznesowego z poziomu firmy, np. nieoczekiwane wydłużenie średniego okresu spłaty należności w firmie).
Warto również pamiętać, że w analizie ryzyka powinno się identyfikować wszystkie ryzyka natomiast nie powinno się brać pod uwagę ryzyk, na których minimalizację nie mamy wpływu. Nie zrealizowalibyśmy wtedy żadnego projektu rozwojowego, co zresztą jest praktyką u części naszych urzędników (brak decyzji – bo może się wydarzyć ……) .
Na koniec pragnę polecić fantastyczne narzędzie, które może nam zdecydowanie ułatwić i przyspieszyć wykonywanie działań opisanych w niniejszym artykule. Takim narzędziem jest program Invest for Excel® Firmy Datapartner oy (Finlandia). Budując różne scenariusze, badając różne opcje czy też przeprowadzając analizę wrażliwości natychmiast otrzymujemy gotowe wyniki i gotowe odpowiedzi na różnego typu problemy biznesowe, które mogą pojawić się nie tylko na etapie przygotowania projektu budowy biogazowni, ale również w trakcie fazy budowy i eksploatacji instalacji.
Autor: Andrzej Ebinger
Ebinger Consulting
www.ebinger.com.pl
tel. 32 266 69 76
Notka o autorze:
Andrzej Ebinger jest założycielem Ebinger Consulting (dawna nazwa VBM Consulting), firmy doradczo-szkoleniowej, działającej w obszarze szeroko pojętego controllingu, w tym rachunkowości zarządczej. Ma ponad 25 lat doświadczenia profesjonalnego. W swojej karierze zawodowej pracował w kilku organizacjach na stanowiskach menedżerskich. Od 2002 roku (jeszcze w okresie przedakcesyjnym) wykonywał dokumentacje aplikacyjne projektów dofinansowanych z Unii Europejskiej. Od trzech lat prowadzi warsztaty szkoleniowe i szkolenia seminaryjne dotyczące analiz projektów inwestycyjnych. Przygotowuje projekty inwestycyjne dla największych organizacji w kraju (m.in. Polskiej Grupy Energetycznej SA). W ostatnich latach wykonał wiele analiz finansowo-ekonomicznych projektów inwestycyjnych przygotowywanych do realizacji w obszarze Odnawialnych Źródeł Energii. Współpracuje z wieloma organizacjami, m.in. z Datapartner Oy w Finlandii.
