500 GW mocy w farmach wiatrowych czeka na przyłączenie do sieci w Europie

Choć w minionym roku już 20 proc. zużywanej w Europie energii pochodziło z elektrowni wiatrowych, to branża podkreśla potrzebę przyspieszenia procedur wydawania pozwoleń. Wąskim gardłem w wielu krajach Starego Kontynentu pozostaje ograniczona możliwość przyłączania nowych instalacji do sieci.

Według pierwszych szacunków przedstawionych przez europejskie stowarzyszenie branży wiatrowej WindEurope w 2024 r. w Europie powstały nowe instalacje wiatrowe o łącznej mocy 15 GW – 13 GW na lądzie i 2,3 GW na morzu. W tym wolumenie kraje Unii Europejskiej odpowiadały za dodanie 13 GW, z czego 11,4 GW to elektrownie wiatrowe na lądzie, a 1,4 GW – famy na morzu.

W minionym roku 20 proc. skonsumowanej w Europie energii elektrycznej (19 proc. w UE) pochodziło z wiatru. WindEurope alarmuje jednak, że w Europie nie buduje się wystarczająco dużo nowych farm wiatrowych. A żeby to się zmieniło, potrzebne są pilne działania w zakresie pozwoleń, sieci i elektryfikacji.

REKLAMA

Cel: 30 GW nowych farm wiatrowych rocznie

WindEurope wylicza, że osiągnięcie celów energetycznych i klimatycznych UE na rok 2030 wymaga budowy nowych farm wiatrowych o mocy 30 GW rocznie. To ponad dwa razy więcej, niż przybyło w UE w 2024 r. Według zamierzeń Unii udział energii z wiatru w miksie energetycznym Wspólnoty ma wzrosnąć do 2030 r. do 34 proc., a w 2050 r. ma sięgnąć już ponad 50 proc.

Takie założenia wymagają zwiększenia dynamiki rozwoju energetyki wiatrowej w Europie. Jako przyczyny zbyt słabego tempa WindEurope wskazuje:

1. brak stosowania nowych przepisów UE dotyczących pozwoleń przez większość rządów państw członkowskich;
2. opóźnienia w podłączaniu inwestycji do sieci;
3. powolne tempo elektryfikacji hamujące popyt na energię.

Opóźnione pozwolenia i ograniczony dostęp do sieci

Według WindEurope sytuacja w zakresie wydawania pozwoleń na nowe inwestycje wiatrowe w UE pogorszyła się w 2024 r. I to pomimo wejścia w życie nowych przepisów unijnych ustalających wiążące terminy wydawania pozwoleń oraz zasadę traktowania tego typu inwestycji jako nadrzędnego interesu publicznego.

Wśród pozytywnych przykładów organizacja wymienia Niemcy, które wydały pozwolenia na prawie 15 GW nowych projektów wiatrowych. Jest to nowy rekord w tym kraju.

Jednak głównym elementem hamującym rozwój energetyki wiatrowej w UE są problemy z uzyskaniem przyłączenia do sieci elektrycznej. WindEurope wskazuje, że obecnie ponad 500 GW potencjalnej mocy energii wiatrowej oczekuje we wnioskach o przyłączenie do sieci. Problemy te wynikają m.in. z braku wystarczająco szybkiej rozbudowy i modernizacji sieci.

REKLAMA

Wśród przykładów inwestycji, które są ofiarą tej sytuacji, jako najbardziej rażący WindEurope wskazuje projekt morskiej farmy wiatrowej Borkum Riffgrund 3. Ta elektrownia o mocy 900 MW w Niemczech jest już w pełni zainstalowana, jednak wciąż czeka na podłączenie do sieci. Operator niemieckiego systemu przesyłowego prawdopodobnie nie będzie w stanie jej podłączyć przed 2026 r.

Organizacja podkreśla, że konieczne są natychmiastowe działania w celu odblokowania przepustowości sieci.

Coraz więcej kontraktów różnicowych dla wytwórców energii z wiatru

W analizie zauważono, że rządy państw członkowskich UE przyznają coraz więcej kontraktów różnicowych dla farm wiatrowych w ramach aukcji OZE. Minionym rok zakończył się przyznaniem wsparcie dla większej ilości nowych mocy niż kiedykolwiek wcześniej. W całej Europie było to 37 GW, a w krajach UE – 29 GW. Taki rekordowy wynik daje szansę, że powstanie więcej nowych projektów wiatrowych, jednak warunkiem jest – według WindEurope – rozwiązanie trzech wskazanych wcześniej problemów.

WindEurope za czynnik niepokojący uznało niedostatecznie szybką elektryfikację gospodarki w Europie. Wylicza, że tylko 23 proc. całej energii zużywanej w UE to energia elektryczna. Udział ten do 2050 r. powinien wzrosnąć aż do 61 proc., tymczasem wskaźniki elektryfikacji stoją w miejscu, zwłaszcza w sektorach  mobilności, ogrzewania i przemysłu.

Pozytywnym sygnałem jest rosnące zainteresowanie energią wiatrową ze strony korporacyjnych odbiorców energii elektrycznej. W 2024 r. połowa energii elektrycznej zakontraktowanej w ramach nowych umów zakupu energii (PPA) w Europie obejmowała właśnie energię z wiatru. Umowami PPA objęto instalacje wiatrowe o łącznej mocy 4 GW.

Barbara Blaczkowska

barbara.blaczkowska@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.