Duże polskie miasta będą mogły kupować tylko zeroemisyjne autobusy

Ministerstwo Klimatu i Środowiska szykuje odpowiedź na problem braku poprawy jakości powietrza w dużych polskich miastach. Dostrzegając nieskuteczność dotychczasowych przepisów, resort klimatu przygotował zmiany w regulacjach, które mają wpłynąć na obniżenie niskiej emisji z transportu drogowego.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz ustawy Prawo ochrony środowiska. Cel nowych regulacji to walka z niską emisją w miastach generowaną przede wszystkim przez transport drogowy.

Resort klimatu powołuje się na analizy Departamentu Monitoringu Środowiska Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Wynika z nich, że w 2022 r. w największych polskich miastach zanotowano przekroczenie dopuszczalnego poziomu dwutlenku azotu (NO2). Przekroczenie norm stwierdzono m.in. w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu oraz Katowicach.

REKLAMA

Ministerstwo podkreśla, że jakość powietrza w największych miastach nie poprawia się mimo wdrażania działań naprawczych określonych w lokalnych Programach Ochrony Powietrza. Dlatego resort klimatu zabrał się za opracowanie nowelizacji ustawy o elektromobilności oraz ustawy Prawo ochrony środowiska. Nowe przepisy mają ograniczyć zanieczyszczenie powietrza generowane przez pojazdy spalinowe.

Samorządy niezainteresowane strefami czystego transportu

Zgodnie z obecną wersją ustawy o elektromobilności władze miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców są zobowiązane do zapewnienia minimalnego udziału autobusów zeroemisyjnych lub napędzanych biometanem w użytkowanej flocie pojazdów na minimalnym poziomie 5 proc. od 1 stycznia 2021 r., 10 proc. od 1 stycznia 2023 r., 20 proc. od 1 stycznia 2025 r., a docelowo 30 proc. liczby użytkowanych pojazdów od początku 2028 r.

Jednostki samorządowe z miast liczących powyżej 50 tys. mieszkańców powinny ponadto zapewnić odpowiedni udział w swojej flocie pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym – na poziomie minimum 10 proc. od 1 stycznia 2022 r, a docelowo 30 proc. od 1 stycznia 2025 r.

Ponadto ustawa o elektromobilności daje gminom możliwość tworzenia stref czystego transportu w celu ograniczenia negatywnego wpływu zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko. Ministerstwo Klimatu zauważa jednak brak aktywności gmin w tym obszarze – nawet w przypadku złej jakości powietrza na danym terenie.

Ministerstwo szykuje zmiany

Jakość powietrza w dużych miastach ma się poprawić dzięki nowelizacji dotychczasowych przepisów, za którą zabrał się resort klimatu. Opublikowany projekt ustawy zakłada wdrożenie nowych wymogów, które powinny przyczynić się do zmniejszenia emisji z transportu drogowego w dużych miastach.

Nowe regulacje mają wprowadzić obowiązek nabywania przez gminy liczące powyżej 100 tys. mieszkańców oraz Metropolię Górnośląsko-Zagłębiowską wyłącznie autobusów zeroemisyjnych w celu wykonywania przewozów pasażerskich w ramach komunikacji miejskiej. Ta zmiana ma obowiązywać już od przyszłego roku.

REKLAMA

Z kolei w przypadku miast liczących od 50 tys. do 100 tys. mieszkańców planowane jest uchylenie obowiązku zapewnienia minimalnego udziału pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym przy wykonywaniu zadań publicznych.

Ministerstwo zauważa, że dotychczasowe tempo wymiany taboru w średniej wielkości aglomeracjach nie jest wystarczające do osiągnięcia celu 30 proc. pojazdów zeroemisyjnych do 2028 r. Obecnie obowiązujący udział 10 proc. pojazdów zeroemisyjnych spełnia jedynie około 10 proc. samorządów objętych przepisami ustawy o elektromobilności.

„Nałożone w 2018 r. obowiązki nie są realizowane przez zobowiązane podmioty ze względu na wysoki koszt zakupu i eksploatacji pojazdów nisko- i zeroemisyjnych, który w wielu przypadkach przekracza możliwości budżetowe jednostek samorządu terytorialnego oraz podmiotów, którym zlecane jest wykonywanie zadań publicznych” – oceniają autorzy nowych przepisów.

Ministerstwo zaznacza, że na władzach miast liczących 50-100 tys. mieszkańców spoczywają inne obowiązki w zakresie wymiany taboru na bezemisyjny. Wynikają one między innymi z tzw. zielonych zamówień publicznych.

Dlatego resort klimatu, wprowadzając nowe wymogi dla największych miast, jednocześnie chce uchylić obowiązki z ustawy o elektromobilności, które dotychczas dotyczyły miast liczących 50-100 tys. mieszańców.

Obowiązkowe strefy czystego transportu

Przepisy opracowane przez urzędników ministerstwa klimatu mają ponadto wprowadzić obowiązek ustanawiania stref czystego transportu w miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców w przypadku przekroczenia dopuszczalnych norm dwutlenku azotu w powietrzu.

Po wejściu w życie projektowanych przepisów miasta powyżej 100 tys. mieszkańców, w których zostanie odnotowane przekroczenie dopuszczalnego średniorocznego poziomu zanieczyszczeń dwutlenkiem azotu, będą zobowiązane do ustanowienia strefy czystego transportu w terminie do 6 miesięcy od dnia przekazania przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska pierwszego sprawozdania zawierającego informacje o przekroczeniu dopuszczalnych stężeń NO2.

Piotr Pająk

piotr.pajak@gramwzielone.pl

© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.