Nowe koncepcje biznesowe dla fotowoltaiki w Niemczech
{więcej}W Niemczech branżę OZE czeka wiele nowego. Planowana reforma ustawy o odnawialnych źródłach energii (EEG), która zakłada między innymi wprowadzenie modelu aukcyjnego, ma uczynić wzrost udziału zielonej energii w miksie energetycznym kraju bardziej wydajnym i mniej kosztownym. Proponowane zmiany oznaczają także wiele zmian dla fotowoltaiki. Jednocześnie branża PV rozwija nowe modele biznesowe, które pokazują, że projekty fotowoltaiczne mogą się opłacać także wtedy, gdy państwowe dofinansowanie nie jest wysokie – pisze Małgorzata Krzysztofik, radca prawny z berlińskiej kancelarii von Bredow Valentin Rechtsanwälte.
W styczniu 2014 niemiecki rząd przygotował założenia reformy ustawy o odnawialnych źródłach energii. Został także już zaprezentowany projekt nowelizacji ustawy EEG. Nowa ustawa o OZE ma wejść w życie 1. sierpnia 2014 r. Projekt ustawy skupia się na mniej kosztownych technologiach. Co przyniesie reforma niemieckiego systemu wsparcia dla branży fotowoltaicznej?
Największa zmiana czeka instalacje z instalacje fotowoltaiczne posadowione na gruncie. System ich wsparcia ma się opierać na modelu aukcyjnym. Zasada funkcjonowania systemu ma być podobna do planowanej w Polsce. Wsparcie otrzyma ta instalacja, za prąd z której zostanie zaoferowana najniższa cena. Jak dokładnie ma wyglądać system określi w przyszłości rozporządzenie. Aukcje dla instalacji fotowoltaicznych posadowionych na gruncie mają być projektem pilotażowym. Doświadczenia wyciągnięte na tym przykładzie posłużą do stworzenia najpóźniej w roku 2017 systemu aukcyjnego dla pozostałych odnawialnych źródeł energii.
W celu lepszej integracji rynkowej zielonej energii ma zostać wprowadzona obowiązkowa sprzedaż bezpośrednia. Oznacza to, że prąd z instalacji OZE będzie obowiązkowo musiał zostać sprzedany bezpośrednio zainteresowanemu odbiorcy. Od roku 2015 w nowych instalacjach o mocy od 500 kW, od roku 2016 w nowych instalacjach o mocy od 250 kW i od roku 2017 w nowych instalacjach od 100 kW wynagrodzenia za wprowadzony do sieci prąd (feed-in tariff) zostaną zastąpione tzw. premią rynkową. Oznacza to, że dla wymienionych instalacji sprzedawca otrzyma za wprowadzony do sieci prąd obok uzyskanej ceny sprzedaży dodatkowo premię w wysokości różnicy pomiędzy ceną giełdową energii, a kwotą ustawowego wynagrodzenia. Wysokość premii rynkowej nie zmniejszy się, jeśli sprzedawcy uda się sprzedać wyprodukowaną energię elektryczną po cenie wyższej niż cena giełdowa.
Dla energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznych, które nie będą objęte modelem aukcyjnym ani regułami o obligatoryjnej sprzedaży bezpośredniej, nowa ustawa przewiduje wynagrodzenie w wysokości średnio 12 centów/kWh (ok. 480 PLN/MWh). Wysokość wynagrodzenia będzie korygowana przez system tak zwanej „oddychającej pokrywki”. Wynagrodzenie dla nowych instalacji ma zmieniać się wraz z ilością dobudowanych mocy i tym sposobem na bieżąco reagować na zmiany na rynku. Ponadto, dla budowy instalacji fotowoltaicznych mają być określone górne granice wzrostu zainstalowanego potencjału. Jeśli nowo wybudowane instalacje przekroczą łącznie roczną granicę mocy na poziomie 2500 MW, wówczas wysokość wynagrodzenia ulegnie obniżeniu.
Wzrastające ceny energii elektrycznej, obniżające się wynagrodzenie za wprowadzony do sieci prąd oraz spadające ceny za moduły fotowoltaiczne skłaniają inwestorów z branży fotowoltaicznej do wypracowywania nowych modeli biznesowych, w których wsparcie za wprowadzony do sieci prąd nie jest główną korzyścią. Stosunkowo szeroko rozprzestrzeniony jest model produkcji energii elektrycznej na użytek własny. Już około 1,3 mln osób i przedsiębiorstw w Niemczech wykorzystuje w ten sposób zieloną energię. Zgodnie z tym konceptem, wytworzony w instalacji prąd zostaje (częściowo) zużyty przez operatora instalacji odnawialnego źródła energii. Operator instalacji nie musi jednak nabywać instalacji na własność, może ją wydzierżawić od osoby trzeciej, np. producenta lub dostawcy. Instalacja może wówczas zostać zamontowana przykładowo na dachu domu wielorodzinnego lub nieruchomości przemysłowej i zaopatrywać mieszkańców/najemców w prąd. Wydzierżawiający zazwyczaj przejmuje sfinansowanie instalacji oraz jej montaż i zyskuje dzięki temu klienta, który nie był gotowy nabyć instalacji na własność. Wydzierżawiający może dodatkowo uzyskać przychody przejmując stałe zlecenie konserwacji instalacji. Operator instalacji zaś uiszcza na rzecz wydzierżawiającego miesięczny czynsz, może eksploatować instalację i poprzez zużycie prądu w niej wytworzonego zaoszczędza koszty poboru energii, a dodatkowo korzysta z ekologicznej energii. Z powyższego modelu korzystają też właściciele nieruchomości, którzy wynajmują powierzchnie pod instalacje fotowoltaiczne. Nie wykorzystana przez operatora energia elektryczna wytworzona w instalacji może zostać wprowadzona do sieci i otrzymać wsparcie OZE. Wykorzystany na własne potrzeby prąd korzysta z wielu ulg podatkowych i według aktualnego stanu prawnego nie podlega opłacie OZE.
Obok modelu opierającego się na zużyciu prądu z instalacji fotowoltaicznej na własny użytek branża widzi szansę w sprzedaży bezpośredniej. Sprzedaż bezpośrednia nie musi oznaczać sprzedaży na giełdzie. Prąd z instalacji fotowoltaicznych może zasilać przez kabel bezpośrednio sąsiednią nieruchomość. Za (w aktualnym stanie prawnym fakultatywną) sprzedaż bezpośrednią sprzedawca otrzyma nie tylko uzgodnioną cenę sprzedaży, ale i premię rynkową. Operatorzy instalacji, którzy sprzedają prąd na wolnym rynku otrzymają jeszcze premię menadżerską o ryczałtowej wysokości, która to premia nie jest już jednak przewidziana w projekcie nowelizacji ustawy EEG.
Testowane i coraz śmielej realizowane są także inne modele związane z energią słoneczną. Warte wymienienia są np. projekty dotyczące magazynowania energii elektrycznej z instalacji solarnej. Chodzi tutaj zarówno o małe, atrakcyjne dla domów jednorodzinnych magazyny energii, jak i większe projekty dla całego sąsiedztwa lub nawet gminy. Otwierają się również nowe perspektywy związane z finansowaniem instalacji solarnych, jak np. leasing instalacji lub obywatelskie spółdzielnie energetyczne.
Małgorzata Krzysztofik, LL.M., Radca prawny
von Bredow Valentin Rechtsanwälte, Berlin
http://www.vonbredow-valentin.de/
krzysztofik@vonbredow-valentin.de
