Operatorzy wnioskują o zmianę zasad przyłączania i obsługi mikroinstalacji
Krajowi operatorzy systemów dystrybucyjnych zgłaszają do Urzędu Regulacji Energetyki projekty zmian do Karty Aktualizacji Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnych (IRiESD), które dotyczą zasad przyłączania i współpracy z siecią mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii.
Propozycje istotnych zmian zasad funkcjonowania mikroinstalacji OZE w sieci dystrybucyjnej krajowi operatorzy systemów dystrybucyjnych – PGE Dystrybucja, Tauron Dystrybucja, Energa Operator i Enea Operator – przedstawili po raz pierwszy przed rokiem. Zaproponowane wówczas zmiany miały wejść w życie już na przełomie I i II kwartału br., jednak po krytyce – m.in. ze strony Urzędu Regulacji Energetyki, który musi te zmiany zatwierdzić – wstrzymano ich implementowanie, a krajowi operatorzy zabrali się za modyfikację zaproponowanych warunków.
Autorom zmian – operatorom sieci dystrybucyjnych – zarzucono wówczas brak konsultacji proponowanych regulacji, które mocno zaingerują w rynek mikroinstalacji OZE. Podczas trwających dwa tygodnie konsultacji operatorzy nie zebrali żadnych uwag. O tamtych konsultacjach jednak szerzej nie informowano, wobec czego branża dowiedziała się o nich z reguły po fakcie.
Po tamtej krytyce zrzeszające operatorów Polskie Towarzystwo Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej latem przedstawiło zaktualizowane założenia zasad przyłączania i współpracy z siecią mikroinstalacji. W stosunku do wcześniejszych propozycji do nowego projektu aktualizacji IRiESD wprowadzono istotne zmiany, w dużej mierze korzystne dla instalatorów i prosumentów, w stosunku do wcześniejszych propozycji, a także ogłoszono mające trwać 4 tygodnie konsultacje.
Przy pierwszym podejściu do zmian w IRIESD w zakresie mikroinstalacji w ogłoszonych konsultacjach nie wziął udziału żaden podmiot, co wynikało z braku poinformowania o tych zmianach rynku. Teraz było jednak inaczej, a ponowne konsultacje nowego projektu PTPiREE poprzedziło otwartym spotkaniem z przedstawicielami rynku, na którym zaprezentowano proponowane zmiany.
Jak wynika z informacji podanych przez operatorów sieci dystrybucyjnych, tym razem w konsultacjach swoje uwagi zgłosiło kilka podmiotów, w tym Przedsiębiorstwo Innowacyjne Virtech, Stowarzyszenie Energii Odnawialnej, Energa-Obrót, PGNiG Obrót Detaliczny, Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV, Enea, Stowarzyszenie na rzecz efektywności ETA, Europejski Instytut Miedzi oraz Fronius Polska.
Zmiany po konsultacjach
W toku konsultacji operatorzy sieci dystrybucyjnych wprowadzili do projektu aktualizacji IRIESD szereg zmian.
W pierwszej wersji projektu proponowano m.in. wymóg przyłączenia trójfazowego dla mikroinstalacji o mocy ponad 3 kW, podczas gdy przyłączenia jednofazowe (lub trójfazowe) można byłoby wykonywać tylko w przypadku mocy mniejszej lub równej 3 kW.
Ponadto najwięksi operatorzy systemów dystrybucyjnych zaproponowali wprowadzenie zdalnej możliwości odłączania od sieci mikroinstalacji o mocach do 10 kW, a w przypadku przedziału mocy 10-40 kW (obecnie 50 kW) postulując możliwość zdalnego sterowania mocą czynną.
W nowej wersji projektu Karty Aktualizacji Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnych w zakresie obligatoryjnego stosowania falownika trójfazowego zaproponowano podniesienie progu mocy mikroinstalacji z 3 kW do 3,68 kW.
Finalnie, po przeprowadzonych konsultacjach, utrzymano zapis, zgodnie z którym instalacje o mocy do 3,68 kW będzie można przyłączać jednofazowo lub trójfazowo, natomiast większe mikroinstalacje (o mocy do 50 kW) będzie można przyłączać tylko trójfazowo.
W przypadku wszystkich mikroinstalacji postulowana jest automatyczna redukcja mocy czynnej przy f >50,2 Hz według zadanej charakterystyki P(f), a także regulacja mocy biernej według zadanej charakterystyki Q(U) i cos φ (P).
Wszystkie mikroinstalacje mają ponadto posiadać zintegrowany z falownikiem komplet zabezpieczeń nad- i podnapięciowych, nad- i podczęstotliwościowych oraz od pracy wyspowej.
W przypadku największych mikroinstalacji, z przedziału mocy 10-50 kW, operatorzy sieci dystrybucyjnej mają otrzymać możliwość zdalnego sterowania mocą czynną oraz zdalnego odłączenia i zaprzestania generacji mocy do sieci dystrybucyjnej.
Pojawił się zapis wprowadzający warunek, zgodnie z którym mikroinstalacje o mocy zainstalowanej większej niż 10 kW powinny być wyposażone w port wejściowy, który umożliwia przyjęcie od OSD polecenia ograniczenia generacji mocy czynnej do sieci elektroenergetycznej oraz polecenia zaprzestania generacji mocy czynnej do sieci elektroenergetycznej.
W celu spełnienia tego wymagania mikroinstalacje powinny być wyposażone w port wejściowy RS485 obsługujący protokół komunikacji SUNSPEC. Zastosowanie innego portu wejściowego oraz protokołu komunikacji ma wymagać indywidualnego uzgodnienia z OSD. Urządzenia sterujące ma dostarczać operator.
Ponadto, w celu uniknięcia całkowitego wyłączenia mikroinstalacji spowodowanego zadziałaniem zabezpieczenia nadnapięciowego, OSD mają zalecać, aby mikroinstalacja posiadała funkcję zmniejszania mocy czynnej generowanej w funkcji wzrostu napięcia. – Istotne jest, aby funkcja ta działała dopiero po wyczerpaniu możliwości regulacji napięcia poborem mocy biernej w trybie Q(U) tj. powyżej 1,08 Un. Funkcja ta nie może powodować skokowych zmian mocy generowanej – informuje PGE Dystrybucja.
W zakresie wyposażenia mikroinstalacji w układ zabezpieczeń OSD postulują, aby posiadały one wbudowany układ zabezpieczeń, składający się co najmniej z następujących zabezpieczeń: dwustopniowe zabezpieczenie nadnapięciowe, zabezpieczenie podnapięciowe, zabezpieczenie podczęstotliwościowe, zabezpieczenie nadczęstotliwościowe oraz zabezpieczenie od pracy wyspowej (LoM).
– Nastawy poszczególnych zabezpieczeń muszą być możliwe do ustawienia w miejscu zainstalowania falownika. Wymagane jest zapewnienie ochrony przed nieuprawnioną ingerencją w ustawienia nastaw zabezpieczeń. Zmiana nastaw zabezpieczeń nie może być dokonana samodzielnie przez właściciela mikroinstalacji – czytamy w raporcie z konsultacji przygotowanym przez PGE Dystrybucję.
Operatorzy chcą dopuścić w IRIESD możliwość pracy mikroinstalacji na potrzeby własne instalacji odbiorczej przy zaniku napięcia w sieci operatora. – Rozwiązanie takie jest możliwe wyłącznie w przypadku zastosowania w instalacji odbiorczej rozłącznika stwarzającego w sposób automatyczny, na okres braku napięcia w sieci OSD, przerwę izolacyjną pomiędzy instalacją odbiorczą, a siecią – informuje PGE Dystrybucja.
Kolejny sformułowany przez operatorów warunek to załączanie mikroinstalacji do sieci możliwe tylko wówczas, gdy napięcie i częstotliwość mieszczą się w dopuszczalnym zakresie napięcia i częstotliwości, w co najmniej wymaganym okresie obserwacji. Zakres częstotliwości, zakres napięcia, czas obserwacji i gradient mocy powinny być możliwe do ustawienia w mikroinstalacji. Wymagane jest zapewnienie ochrony przed nieuprawnioną ingerencją w ustawienia tych nastaw – zmiana nastaw nie może być dokonana samodzielnie przez właściciela mikroinstalacji – wylicza spółka dystrybucyjna z grupy PGE.
Nastawy dla ponownego załączenia po wyłączeniu przez układ zabezpieczeń mają być następujące: a) zakres częstotliwości od 47,5 Hz do 50,05 Hz, b) zakres napięcia od 0,85 Un do 1,10 Un, c) minimalny czas obserwacji: 60 s. Po ponownym załączeniu moc czynna generowana przez mikroinstalację ma nie przekraczać gradientu 10 proc. Pn/min.
Nastawy dla załączenia lub rozpoczęcia wytwarzania energii elektrycznej w wyniku rozruchu lub działania w warunkach normalnych mają być następujące: a) zakres częstotliwości od 47,5 Hz do 50,1 Hz, b) zakres napięcia od 0,85 Un do 1,10 Un, c) minimalny czas obserwacji: 60 s.
Nastawy zadanych wartości, możliwych do ustawienia w mikroinstalacji, będą musiały być możliwe do odczytania z mikroinstalacji, np. z wyświetlacza, interfejsu użytkownika lub poprzez port komunikacyjny.
Tabliczka znamionowa mikroinstalacji ma posiadać co najmniej następujące informacje: a) nazwę producenta lub znak firmowy, b) określenie typu lub numer identyfikacyjny, lub inne sposoby identyfikacji umożliwiające uzyskanie stosownych informacji od producenta, c) moc znamionową, d) napięcie znamionowe, e) częstotliwość znamionowa, f) zakres regulacji współczynnika przesunięcia fazowego podstawowych harmonicznych napięcia i prądu.
Powyższe informacje muszą być umieszczone również w instrukcji obsługi. Dodatkowo na tabliczce znamionowej powinien być umieszczony numer seryjny. Wszystkie informacje powinny być podane w języku polskim. W miejscach z dostępnymi elementami pod napięciem należy stosować etykiety ostrzegawcze – wylicza PGE Dystrybucja.
Synchronizacja mikroinstalacji powinna być w pełni automatyczna, co oznacza brak możliwości ręcznego zamknięcia łącznika pomiędzy dwoma synchronizowanymi systemami. Mikroinstalacje muszą spełniać wymagania norm dotyczących jakości energii wprowadzanej do sieci oraz dyrektyw dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej – czytamy w uwagach przygotowanych przez PGE Dystrybucja.
Zmiany w IRIESD mają ponadto wprowadzić określone wymogi w zakresie przekazania mikroinstalacji do użytkowania. Producent musi dostarczyć instrukcję montażu zgodnie z normami i wymaganiami krajowymi. Urządzenia wchodzące w skład mikroinstalacji muszą podlegać badaniom typu pod względem wymagań odpowiednich norm w zakresie współpracy z siecią, w przypadku braku stosownych norm wyrobu. Montaż musi być wykonany przez instalatorów posiadających odpowiednie i potwierdzone kwalifikacje, a właściciel mikroinstalacji musi dysponować przygotowanym przez instalatora schematem jednokresowym mikroinstalacji.
Kiedy postulowane zmiany mogą wejść w życie?
Stowarzyszenie Energii Odnawialnej postulowało wprowadzenie 6-miesięcznego okresu przejściowego, liczonego od daty zatwierdzenia IRiESD przez Urząd Regulacji Energetyki. – Wprowadzenie odpowiednich okresów przejściowych umożliwi producentom falowników solarnych spełnienie wymagań od strony technicznej i prawnej, pozwalając odpowiednio na opracowanie nowego oprogramowania sprzętowego oraz wydanie nowych certyfikatów – argumentowało SEO.
W odpowiedzi na ten postulat jeden z operatorów, PGE Dystrybucja, pisze, że wymagania zawarte w Karcie są zgodne z zapisami obowiązujących już przepisów i norm polskich. Stąd IRiESD nie może być niezgodna z tymi przepisami, poprzez wprowadzanie okresów przejściowych. W KA IRiESD zawarto jedynie okres przejściowy w zakresie obowiązywania Załącznika nr 1, który będzie obowiązywał od 27 kwietnia 2019 r.
Projektami aktualizacji Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej zgłoszonymi przez OSD zajmie się teraz Urząd Regulacji Energetyki. Serwis prasowy URE na razie nie odpowiedział na pytanie portalu Gramwzielone.pl, kiedy mogą zapaść w tym zakresie decyzje.
Projekt Karty Aktualizacji Nr B/2/2018 IRiESD zgłoszonej do URE przez PGE Dystrybucja jest dostępny pod tym linkiem.
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
