Najbardziej prosumencka gmina w Polsce. Tu fotowoltaika jest już na innym poziomie
W Polsce jest coraz więcej gmin, w których wielu mieszkańców staje się prosumentami. W większości przypadków jest to efekt projektów realizowanych z unijnych dotacji. W przypadku gminy Rząśnia instalacje fotowoltaiczne zyskały już setki gospodarstw domowych, co było efektem pomocy finansowej wyasygnowanej z gminnego budżetu. Większość mieszkańców łódzkiej gminy posiada też kolektory słoneczne, a jej władze chwalą się, że Rząśnia jest jedną z pierwszych w kraju gmin, w których domowe instalacje OZE posiada niemal 100 proc. gospodarstw domowych.
Beneficjentów unijnych dotacji, którzy dzięki nim stali się właścicielami domowych instalacji OZE – w tym przypadku kolektorów słonecznych – nie brakuje również w Rząśni. Uruchomienie kilkuset domowych instalacji fotowoltaicznych to jednak efekt programu zrealizowanego przez położoną w woj. łódzkim gminę wyłącznie ze środków własnych.
W wyniku tego projektu w gminie zamieszkałej przez około 4,8 tys. osób dotąd już niemal 600 gospodarstw domowych stało się prosumentami produkującymi i konsumującymi energię elektryczną z własnych paneli fotowoltaicznych.
Władze Rząśni wyliczają, że prosumentami posiadającymi fotowoltaikę stała się już niemal połowa mieszkańców gminy, a na ten cel przeznaczono dotąd w latach 2016-17 w sumie około 12 mln zł.
Warunki programu zakładają dofinansowanie ze środków gminy do montażu instalacji fotowoltaicznych o jednostkowej mocy do 4 kWp. Dofinansowanie może sięgać nawet 80 proc. kosztów inwestycji, ale nie może przekraczać 20 tys. zł. Wkład własny na poziomie 20 proc. musi zapewnić gospodarstwo domowe.
Warunkiem uzyskania dofinansowania jest przedstawienie przez inwestora – m.in. obok kopii umów z zakładem energetycznym – odpowiedniego dokumentu potwierdzającego zgodność paneli fotowoltaicznych z normą PN-EN 61215 lub PN-EN 61646 oraz dokumentu potwierdzającego zgodność inwertera z normą PN-EN 50438.
Fotowoltaika na innym poziomie
Inwertery, które obsługują instalacje fotowoltaiczne w gminie Rząśnia, dostarczył polski producent Spirvent. Firma z Poznania udostępniła ponadto prosumentom z łódzkiej gminy, którzy posiadają jej inwertery, możliwość zdalnego monitoringu pracy instalacji fotowoltaicznej. Dzięki temu prosumenci z Rząśni mogą w każdej chwili sprawdzić aktualną produkcję energii, porównać ją z danymi historycznymi czy z efektami pracy instalacji fotowoltaicznej sąsiada – o ile ten podzieli się informacjami, które uzyskał ze swojego monitoringu.
Wykresy i dane prezentowane na indywidualnym koncie online prosumentów pozwalają m.in. śledzić nie tylko moc chwilową instalacji, występujące na panelach napięcie, bezpieczeństwo instalacji (rezystancję izolacji czy prąd odpływu), ale również moc na każdej z faz instalacji elektrycznej.
Serwisanci obsługujący instalacje mogą natomiast szybko wykryć anomalie w pracy instalacji fotowoltaicznej i znaleźć ich przyczynę.
Opracowany przez Spirvent system Wolta daje możliwość nie tylko podglądu pracy instalacji w trybie 24/7, ale także umożliwia pobieranie profilu użytkownika zdalnie w czasie rzeczywistym, posiada opcję grupowania instalacji i traktowania ich w ramach jednego klastra, a także umożliwia sterowanie grupą instalacji przez lokalnego operatora systemu dystrybucyjnego, aby nie przeciążyć transformatora, do którego podłączone są te instalacje.
Dzięki możliwości zbiorczego raportowania władze gminy, w której zrealizowano wiele instalacji podpiętych do systemu firmy Spirvent, mogą uzyskać zbiorczą informację o produkcji energii i uzyskanym efekcie ekologicznym, co może mieć znaczenie w kontekście choćby rozliczeń z wdrożenia programów dotacyjnych.
Opracowane przez poznańską firmę rozwiązanie może także w razie potrzeby wymuszać ograniczenie produkcji z PV do poziomu zużycia własnego, a także sterować mocą instalacji w celu zachowania stabilności sieci elektroenergetycznej.
– Ten projekt jest ciekawy i od strony użytkowej, i od strony technologicznej. Po pierwsze to projekt informatyczny, który obejmuje zarządzanie pracą rozproszonej elektrowni o mocy 2 MW. Różnica jest taka, że ta elektrownia jest zlokalizowana na ponad 400 domostwach, które mają swoje indywidualne cechy dotyczące punktu przyłączenia czy transformatora, z którym współpracują – mówi w rozmowie z portalem Gramwzielone.pl Łukasz Tylkowski, prezes Spirvent. – W sąsiedniej gminie był realizowany projekt „swobodnego” rozwoju fotowoltaiki, tam pojawiły się w niektórych miejscach trudności z przekazaniem energii i ze stabilnością pracy urządzeń fotowoltaicznych – dodaje.
Jak wylicza prezes poznańskiej firmy, z jednej strony gmina widzi, czy współfinansowana przez nią instalacja działa poprawnie. Z drugiej strony mieszkaniec ma świadomość potrzeb energetycznych oraz swojego profilu produkcji i dzięki temu może sam zmieniać sposób eksploatacji urządzeń elektrycznych, aby efektywniej wykorzystać wyprodukowaną energię. Ponadto dystrybutor energii elektrycznej może spać spokojnie, ponieważ taka chmura zmniejsza liczbę awarii sieci elektroenergetycznej w danym regionie.
– Proszę sobie wyobrazić przyłączenie 2-megawatowej instalacji do starej infrastruktury energetycznej, która działa w rozproszonej, wiejskiej gminie – mówi Łukasz Tylkowski.
Nie tylko fotowoltaika
Realizacja domowych instalacji fotowoltaicznych to efekt wdrażanego w Rząśni w ostatnich dwóch latach „Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Rząśnia”, który obejmuje między innymi dotacje dla mieszkańców – obok montażu fotowoltaiki – także na wymianę źródeł ciepła na kotły węglowe klasy 5. – w latach 2016-2017 dofinansowano około 250 instalacji za niemal 2,2 mln zł, a także montaż kotłów na biomasę, gaz, olej. Na ten cel przyznano w ubiegłym roku dotacje sięgające 1,4 mln zł.
Władze gminy już szykują kolejny projekt zakładający dofinansowanie inwestycji w domowe instalacje odnawialnych źródeł energii, które pozyskano z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020.
W ramach realizacji projektu partnerskiego „Słoneczne dachy Gmin Rząśnia i Lgota Wielka”, w sprawie którego umowę o dofinansowanie podpisano w ubiegłym miesiącu, zostanie zamontowanych 253 instalacji kolektorów słonecznych w budynkach mieszkalnych na terenie gminy Rząśnia, a także w kilku budynkach użyteczności publicznej. Całkowita wartość tego projektu sięga kwoty 3,065 mln zł, w tym unijne dofinansowanie wyniesie 2,077 mln zł.
W ramach wcześniejszego projektu o nazwie ”Słoneczne dachy gminy Rząśnia”, dzięki któremu wielu mieszkańców łódzkiej gminy stało się posiadaczami kolektorów słonecznych, do końca kwietnia tego roku wykonawca tych instalacji prowadzi bezpłatną wymianę glikolu.
Budżet tego programu, który został zrealizowany już w roku 2010, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013, wyniósł aż 13,99 mln zł, a unijne dofinansowanie sięgnęło 11,89 mln zł. Na domach aż 85 proc. mieszkańców gminy, a także na budynkach użyteczności publicznej zainstalowano wówczas ponad 1000 zestawów kolektorów słonecznych.
W ślady Rząśni idą koleje łódzkie gminy. Wiele z nich pozyskało unijne fundusze na montaż instalacji fotowoltaicznych w ostatnim naborze w konkursie dotyczącym odnawialnych źródeł energii z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020.
red. gramwzielone.pl
