Uprawy energetyczne przy produkcji biogazu
O zastosowaniu upraw energetycznych przeznaczonych do fermentacji, a także o roślinach wykorzystywanych do tego celu. {więcej}
Obecnie istnieje trend zwiększania powierzchni upraw roślin energetycznych przeznaczonych do fermentacji. W Niemczech w 2009 roku zwiększyła się ona do ok. 450.000 ha. W zależności od warunków agrotechnicznych i dostępności wody oprócz kukurydzy do produkcji kiszonek nadają się również słonecznik, trawy oraz sucrosorgo.
Wśród gatunków wykorzystywanych do produkcji biogazu dominuje kukurydza, posiadająca 90 proc. udziału w rynku niemieckim. Nie oczekuje się większych zmian w tej strukturze, gdyż spośród upraw celowych do produkcji biogazu najlepiej nadaje się kiszonka z kukurydzy, o czym decydują następujące czynniki:
– wysoka wydajność produkcji biogazu w porównaniu do innych roślin zbożowych,
– mniejsze koszty pozyskania w porównaniu z innymi uprawami,
– nie wymaga zmiany dotychczas stosowanej techniki uprawy i zbioru,
– łatwe długookresowe magazynowanie.
Przy doborze odmiany kukurydzy do produkcji biogazu rolnik nie musi wstępnie dokonać wyboru odnośnie:
– klasy wczesności, która wpływa na termin zbioru oraz zawartość suchej masy,
– wysokości plonu suchej masy,
– wydajności produkcji biogazu.
Dotychczas nie opracowano szybkich metod do jakościowej oceny kiszonki z kukurydzy przeznaczonej na biogaz, dlatego często jedynym kryterium stosowanym przy jej zakupie jest sucha masa. Stosowanie wyłącznie takiego kryterium jest jednak niezadowalające dla obu stron.
Ważna jest odpowiednia wczesność odmiany, tak aby w latach chłodnych można było pewnie osiągnąć 30 proc. s.m. Wtedy zapobiegnie się stratom spowodowanym wyciekiem soku i nieproduktywnemu transportowi wody.
Decydującym warunkiem dla osiągnięcia sukcesu w produkcji kiszonek jest właściwy czas zbioru. Zbiór powinien być przeprowadzony przy zawartości suchej masy minimum 28 proc., lepiej 30 proc., maksymalnie do 35 proc. Zawartość s.m. poniżej 28 proc. przyczynia się do zwiększonych strat związanych z wyciekiem soku, natomiast przy wyraźnym przekroczeniu zawartości s.m. powyżej 35 proc. prawidłowe ugniecenie w celu dłuższego przechowywania kiszonki jest niemożliwe. W szczególności:
– wczesna (dopasowana do rejonu uprawy) odmiana będzie zbierana przy 33 proc. s.m.; późna odmiana będzie zbierana przy 27 proc. s.m.,
– wczesna odmiana daje plon s.m. 16,5 t/ha przy 50 t/ha świeżej masy,
– późna odmiana daje o 25 proc. więcej plonu świeżej masy (62,5 t), czyli 4 proc. więcej plonu s.m. (17,2 t/ha).
Planując produkcję kiszonki na biogaz należy uwzględnić, że dla późniejszych odmian należy zabezpieczyć o 25 proc. większą pojemność na potrzeby zakiszania. Zwiększają się także koszty nawozowego wykorzystania produktu pofermentacyjnego o min. 20 proc. dla późnych odmian z powodu wyższego o min. 20 proc. uwodnienia surowca.
Niekorzystną konsekwencją uprawy późnej odmiany są także mniejsze plony uprawy następczej, ze względu na opóźnienie zabiegów agrotechnicznych jesienią i duże nakłady wynikające z niekorzystnych warunków glebowych w późniejszych terminach agrotechnicznych. Im dalej na północ i im chłodniejszy klimat w danej lokalizacji, tym bardziej ujawniają się zalety odmian wczesnych.
Wybór później dojrzewających odmian nie zapewnia automatycznie większych plonów. Wieloletnie doświadczenia z odmianami kukurydzy na biogaz wykazują, że najlepsze plony osiągane są przez odpowiednio dobrane do stanowiska odmiany, osiągające fazę pełnej dojrzałości.
Źródło: Mazowiecka Agencja Energetyczna
