Budujemy za mało stacji ładowania. Grozi nam niespełnienie wymogów AFIR

Mimo systematycznej rozbudowy infrastruktury ładowania dla pojazdów elektrycznych Polska wciąż jest daleko od realizacji celów rozporządzenia AFIR. Tak wynika z najnowszych danych Polskiego Stowarzyszenia Nowej Mobilności.

Zaktualizowane dane w ramach projektu „Licznik AFIR”, opublikowane przez Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności (PSNM), pokazują stan realizacji wymagań unijnego rozporządzenia w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (AFIR), dotyczącego rozbudowy infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1804 obowiązuje od kwietnia 2024 r. we wszystkich krajach UE. Zgodnie z jego zapisami moc infrastruktury ładowania w Polsce musi być proporcjonalna do liczby zarejestrowanych pojazdów elektrycznych, a strefy ładowania powinny być rozmieszczone w regularnych odstępach wzdłuż sieci TEN-T.

REKLAMA

Moc zapewniona, pokrycie sieci TEN-T – nie

Jednym z głównych obowiązków wynikających z AFIR jest zapewnienie odpowiedniej mocy stacji ładowania: 1,3 kW na każdy samochód elektryczny (BEV) i 0,8 kW na każdy hybrydowy pojazd typu plug-in (PHEV). Jak wyjaśnił Jan Wiśniewski, dyrektor Centrum Badań i Analiz PSNM, obecna infrastruktura ładowania w Polsce teoretycznie zapewnia odpowiedni zapas mocy w stosunku do liczby pojazdów. Zaznaczył jednak, że wynika to głównie z niewielkiej liczby samochodów elektrycznych w kraju, a nie z dynamicznego rozwoju infrastruktury. Przypomnijmy, że park osobowych BEV liczy w Polsce około 80 tys. pojazdów.

W odniesieniu do obowiązku budowy stref ładowania dla samochodów osobowych i dostawczych co 60 km wzdłuż bazowej sieci TEN-T, każdej o minimalnej mocy 400 kW (a do 2027 r. – 600 kW), Polska osiągnęła obecnie około 13% realizacji celu na rok 2025 i około 6% na rok 2027.

W porównaniu do poprzedniego raportu, z końca 2024 r., oznacza to wzrost jedynie o 2 pkt procentowe.

Jeśli chodzi o sieć kompleksową TEN-T, poziom realizacji nie zmienił się i nadal wynosi 0%.

REKLAMA

Sieć ładowania dla elektrycznych ciężarówek

AFIR nakłada również obowiązki dotyczące infrastruktury dla elektrycznych ciężarówek (eHDV). Do końca 2027 r. strefy ładowania o mocy co najmniej 2800 kW mają działać wzdłuż połowy bazowej sieci TEN-T, a do 2030 r. moc tych stref ma wzrosnąć do 3600 kW.

W Polsce te cele nie są na razie realizowane, a ogólnodostępne punkty ładowania dla elektrycznych ciężarówek funkcjonują jedynie w trzech lokalizacjach, oddalonych od siebie bardziej, niż dopuszczają to wymogi AFIR.

Aleksander Rajch, członek zarządu PSNM, wskazał, że znaczące przyspieszenie rozwoju infrastruktury ładowania wzdłuż sieci TEN-T mogą przyspieszyć dwa nowe programy wsparcia uruchomione 31 marca przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Przewidują one dopłaty do budowy infrastruktury wysokiej mocy i przyłączy energetycznych.

W tej chwili trwa nabór wniosków w programach dotyczących samochodów ciężarowych: „Budowa/rozbudowa sieci elektroenergetycznych na potrzeby ogólnodostępnych stacji ładowania dużych mocy” oraz „Wsparcie budowy lub rozbudowy ogólnodostępnej stacji ładowania dla transportu ciężkiego”. Łączny budżet tych programów wynosi 4 mld euro i ma umożliwić budowę nawet kilkuset nowych punktów ładowania oraz odpowiednich przyłączy energetycznych. Więcej na temat trwających naborów w artykule: Dofinansowanie na sieci i stacje ładowania e-ciężarówek – trwa nabór.

Rajch zaznaczył jednak, że ze względu na długi czas realizacji inwestycji spełnienie wymogów na rok 2025 jest już praktycznie niemożliwe. Podkreślił jednocześnie, że przy odpowiedniej koordynacji działań możliwe będzie zbliżenie się do celów wyznaczonych na 2027 i 2030 r.

Na koniec marca 2025 r. wzdłuż polskich odcinków sieci TEN-T funkcjonowało ponad 930 ogólnodostępnych punktów ładowania, co oznacza wzrost o 37% rok do roku. Problemem w kontekście realizacji wymagań AFIR pozostaje jednak nadal niewystarczające zagęszczenie infrastruktury.