Unia Europejska bez wsparcia dla pomp ciepła. Eksperci apelują o obniżenie cen energii

Komisja Europejska przedstawiła plany wsparcia dla przemysłu czystych technologii. Brak wskazania roli pomp ciepła w planowanych działaniach budzi obawy branży.

Z końcem lutego Komisja Europejska opublikowała plany działań w ramach Clean Industrial Deal oraz Action Plan for Affordable Energy. Celem tych inicjatyw jest wsparcie rozwoju europejskiego przemysłu czystych technologii oraz obniżenie cen energii elektrycznej we wszystkich krajach Unii Europejskiej.

Jak zauważyła Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), w dokumentach zabrakło bezpośredniego odniesienia do strategicznej roli pomp ciepła w transformacji energetycznej.

REKLAMA

Znaczenie pomp ciepła dla transformacji energetycznej

Pompy ciepła są obecnie uznawane za najbardziej efektywne i rozwinięte technologicznie rozwiązanie umożliwiające dekarbonizację ogrzewania zarówno w budynkach, jak i w przemyśle. Ich wykorzystanie może odegrać kluczową rolę w uniezależnianiu Europy od importowanych paliw kopalnych. Komisja Europejska szacuje, że elektryfikacja ogrzewania na szerszą skalę mogłaby ograniczyć wydatki na import surowców energetycznych nawet o 60 mld euro rocznie.

Mimo to – jak podkreśla PORT PC – plany Komisji nie zawierają propozycji mechanizmów, które mogłyby zapewnić stabilny popyt oraz rozwój europejskiej produkcji pomp ciepła. Brak jasnych wytycznych w tym zakresie budzi niepokój przedstawicieli branży.

Priorytety dla rozwoju rynku pomp ciepła

Aby zapewnić dynamiczny rozwój sektora pomp ciepła, eksperci wskazują na konieczność podjęcia działań w kilku kluczowych obszarach:

• Obniżenie kosztów energii elektrycznej – Użytkownicy pomp ciepła obecnie płacą wyższe rachunki za ogrzewanie niż właściciele kotłów gazowych, ponieważ gaz korzysta z subsydiów. Reforma cen energii elektrycznej jest niezbędna do powszechnej elektryfikacji ogrzewania.
• Długoterminowe wsparcie dla rynku – Brak jasnej polityki dotyczącej przyszłości systemów grzewczych utrudnia inwestycje w nowe fabryki pomp ciepła na terenie Unii Europejskiej. Stabilne regulacje są kluczowe dla producentów.
• Promowanie europejskiej produkcji – Obecnie od 60 do 73% pomp ciepła sprzedawanych w Uni Europejskiej jest produkowanych lokalnie. Jednak rosnący import tańszych urządzeń spoza Europy może zdestabilizować rynek. Wprowadzenie mechanizmów wspierających europejskie łańcuchy dostaw jest konieczne.
• Wsparcie dla przemysłu i ciepłownictwa – W dokumentach Komisji zabrakło pełnego uwzględnienia potencjału dużych pomp ciepła dla przemysłu oraz systemów ciepłowniczych, które mogłyby skutecznie zastąpić paliwa kopalne.

Spadek sprzedaży i przyszłość rynku

Jaj wylicza PORT PC, w 2024 r. sprzedaż pomp ciepła w Europie spadła o 23%, a w Polsce o ponad 35%. Na ten wynik wpłynęło spowolnienie gospodarcze, nieprzewidywalna polityka energetyczna oraz subsydiowanie gazu. Eksperci uważają, że jeśli Unia Europejska nie podejmie odpowiednich działań, negatywny trend może się pogłębiać.

REKLAMA

Zdaniem przedstawicieli branży, Europa dysponuje dużym potencjałem produkcyjnym w zakresie czystych technologii, w tym pomp ciepła. Jednak popyt na te urządzenia w ostatnim czasie znacznie zmalał i było to w dużej mierze spowodowane dezinformacją, niekorzystną polityką w zakresie cen energii czy zmianami w programach dofinansowań.

– To wszystko wpływa negatywnie na decyzje inwestycyjne związane z budową fabryk pomp ciepła i komponentów do ich produkcji. Wiemy, że zbyt wiele przeszkód nadal stoi na drodze naszym europejskim firmom: od wysokich cen energii po nadmierne obciążenia regulacyjne. Mam nadzieję, że Clean Industrial Deal stworzy korzystne warunki do dynamicznego rozwoju tego biznesu w Europie – podkreśla Małgorzata Smuczyńska, wiceprezes PORT PC.

Paweł Lachman, prezes PORT PC, podkreśla, że pompy ciepła przestały być technologią przyszłości, a stały się technologią teraźniejszości. Jego zdaniem niezbędne są zdecydowane działania Komisji Europejskiej, które zapewnią stabilne warunki rozwoju tego rynku. – Komisja Europejska musi jasno określić, jak zamierza wspierać europejskich producentów pomp ciepła i komponentów oraz jakie działania będą podjęte, by obniżyć ceny energii elektrycznej i zapewnić przewidywalność regulacyjną.

Apel do Komisji Europejskiej

PORT PC apeluje do Komisji Europejskiej o uwzględnienie czterech kluczowych postulatów:

• Reformę cen energii elektrycznej, aby użytkownicy pomp ciepła nie płacili więcej za ogrzewanie niż właściciele kotłów gazowych.
• Stabilne wsparcie polityczne i regulacyjne umożliwiające producentom planowanie inwestycji.
• Mechanizmy promujące produkcję pomp ciepła w Europie w celu ograniczenia importu tańszych urządzeń spoza UE.
• Rozszerzenie wsparcia dla pomp ciepła w przemyśle i ciepłownictwie.

Jak podkreśla organizacja, realizacja tych postulatów może przyczynić się do rozwoju europejskiego rynku pomp ciepła oraz przyspieszenia transformacji energetycznej. Jednak bez konkretnych działań ze strony Komisji Europejskiej Europa może stracić szansę na umocnienie swojej pozycji w sektorze czystych technologii.