Tyle pieniędzy pochłaniają subsydia dla energetyki w Unii Europejskiej
Komisja Europejska w najnowszym raporcie podsumowuje koszty dopłat dla sektora energetycznego w Unii Europejskiej. Bardzo wzrosły one w latach 2022-2023. Najwięcej pieniędzy trafiło do energetyki wykorzystującej paliwa kopalne.
Z najnowszego raportu Komisji Europejskiej wynika, że całkowita kwota dotacji w energetyce 27 państw Unii Europejskiej wzrosła z 213 mld euro w 2021 r. do 397 mld euro w 2022 r., a następnie zmniejszyła się o 10 proc. – do 354 mld euro – w 2023 r.
Komisja Europejska podkreśla, że lata 2022-2023 były okresem kryzysu na europejskim rynku energii, wynikającego ze wzrostu cen gazu po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Autorzy raportu zaznaczają, że ożywienie gospodarcze po pandemii COVID-19 już w 2021 r. wywarło presję wzrostową na światowe i europejskie ceny energii oraz doprowadziło do pierwszego wzrostu dotacji. Ich wysokość następnie podwoiła się w roku 2022 – w porównaniu ze 199 mld euro w 2020 r. – na skutek wprowadzenia nadzwyczajnych środków przez państwa członkowskie w celu ustabilizowania sytuacji na rynkach energii.
W ujęciu względnym dotacje w energetyce wzrosły z 1,3 proc. unijnego Produktu Krajowego Brutto w 2021 r. do 2,37 proc. w 2022 r. i 2,1 proc. w 2023 r.
Spadek subsydiów dla energetyki w Unii Europejskiej na poziomie 10 proc., który nastąpił w 2023 r., Komisja Europejska tłumaczy zmniejszeniem dotacji dla energetyki na skutek wygaśnięcia lub wycofania niektórych środków mających na celu ograniczenie wzrostu wynagrodzenia wytwórców oraz złagodzenie skutków kryzysu energetycznego dla odbiorców energii.
Podział subsydiów w 2023
Najwięcej subsydiów w 2023 r., jeśli chodzi o źródła wytwórcze w europejskiej energetyce, pochłonęły elektrownie zasilane paliwami kopalnymi (111 mld euro) oraz odnawialne źródła energii (61 mld euro). Autorzy raportu uwzględnili jeszcze kategorię „wszystkie źródła energii”, ujmując w niej subsydia mające zastosowanie do energii produkowanej „zarówno z paliw kopalnych, jak i ze źródeł niskoemisyjnych lub z nieznanego źródła”. Subsydia dla tej kategorii wyniosły w 2023 r. 126 mld euro.
Jeśli chodzi o rodzaj subsydiów, najważniejszą pozycją w subsydiowaniu unijnej energetyki są środki określane przez autorów raportu jako „różne środki wsparcia dochodu”, które stanowiły 42 proc. wszystkich subsydiów. Kolejne były bezpośrednie transfery i dotacje (29 proc.) oraz środki podatkowe (27 proc.).
W raporcie podkreślono, że środki podatkowe były najczęściej wykorzystywanym instrumentem do wspierania paliw kopalnych, natomiast subsydia dla odnawialnych źródeł energii w większym stopniu opierają się na środkach wsparcia dochodu.
Miks energetyczny UE coraz bardziej zielony
Niedawno poznaliśmy dane dotyczące miksu energii elektrycznej w Unii Europejskiej za 2024 r. Dane z zeszłego roku potwierdzają rosnące znaczenie odnawialnych źródeł energii w unijnej energetyce, a także malejący udział energetyki węglowej, która produkuje już znacznie mniej energii niż OZE. W 2024 r. po raz pierwszy znajdujące się w UE elektrownie fotowoltaiczne wytworzyły więcej energii niż elektrownie zasilane węglem.
Jednocześnie rozwój odnawialnych źródeł energii w Unii Europejskiej w ostatnich latach wyraźnie przyczynił się do ograniczenia kosztów importu paliw kopalnych spoza UE. Więcej na ten temat w artykule: Tyle Unia Europejska zaoszczędziła dzięki OZE na imporcie gazu i węgla.
Piotr Pająk
piotr.pajak@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
Im „miks energetyczny UE coraz bardziej zielony” to tym droższa jest energia elektryczna.
@jasiek
a miało być tak fajnie i zielono …
coś poszło nie tak ….
@jasiek, @sceptyk , ale proszę uczciwie zauważcie, że cena energii gwałtownie spada jak OZE produkuje. Problemem są okresy, kiedy OZE nie ma i wtedy tradycyjne elektrownie narzucają ogromne stawki. Problem zostanie rozwiązany, gdy pojawią się przemysłowe magazyny energii i zniwelują sztuczne podbijanie cen przez tradycyjnych producentów.
wysokie ceny w rezerwach mocy nie sa sztuczne lecz uzasadnione ekonomicznie. koszt produkcji energi to nie tylko spalany węgiel ale koszty amortyzacji elektrowni. elektrownia węglowa nie jest włączana od tak pstryczkiem, cykl rozruchowy pożera ogromne ilości paliwa, a po wyłączeniu wiekszość ciepła jest tracona.
@oo
Na TGE jest sprzedawana tylko część energii, ok 20-30%, reszta w kontraktach długoterminowych,
gdzie cena nie ma odzwierciedlenia w popycie/podaży.
Cena ETS to na dziś 72E, czyli do każdej kWh z węgla trzeba dodatkowo dołożyć 0,3 PLN. Nie mam nic przeciw OZE, ale za szybko unici chcę przejść na OZE, tak się po prostu nie da, a być może w ogóle jest to niemożliwe.
@sceptyk – tylko że oferty terminowe wytwórców są oparte na prognozowanej średniej cenie, która uwzględnia cały mix. Unici nie za szybko chcą przejść na OZE, tylko debile w największym kraju UE za szybko zrezygnowali z atomu i części węgla. W W. Brytanii chyba też trochę za szybko. Efekt jest taki, że nie mamy za dużo OZE, ale innych źródeł jest za mało.