Redysponowanie na polskim rynku energii. URE przekazał dane
Wraz ze wzrostem wolumenów energii odnawialnej w krajowym systemie elektroenergetycznym Polskie Sieci Elektroenergetyczne z roku na rok coraz częściej sięgają po narzędzia związane z rynkowym i nierynkowym redysponowaniem źródeł wytwórczych.
Dane dotyczące mechanizmów redysponowania w krajowym systemie elektroenergetycznym za 2023 r. przedstawił Urząd Regulacji Energetyki (URE). Regulator informuje, że w zeszłym roku Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) zlecały wytwórcom i operatorom oraz przyjmowały zlecenia na redysponowanie zarówno o charakterze rynkowym, jak i nierynkowym. URE zaznacza, że podejmowane działania dotyczyły nie tylko ograniczenia, ale też zwiększenia generacji.
W 2023 r. wdrażane przez PSE redysponowanie jednostek będących poza rynkiem bilansującym, zlecone i rozliczone w ramach umów GWS (Generacji Wymuszonej Względami Sieciowym), objęło polecenia zwiększenia generacji o łącznym wolumenie blisko 20,65 GWh oraz polecenia redukcji generacji o wolumenie ponad 9,24 GWh.
Urząd Regulacji Energetyki wylicza, że mechanizm redysponowania transgranicznego służącego odciążeniu elementów sieciowych, polegający na zwiększeniu generacji i eksportu energii do krajów sąsiadujących z Polską, objął łącznie 4,65 GWh. Natomiast redysponowanie transgraniczne dla celów bilansowych w kierunku eksportu (zwiększenia generacji) objęło blisko 234,05 GWh, a w kierunku importu (ograniczenia generacji) – ponad 25,31 GWh.
Ograniczenie źródeł OZE
Operator krajowego systemu przesyłowego stosował w 2023 r. również nierynkowe redysponowanie polegające na ograniczeniu generacji ze źródeł odnawialnych – o łącznym wolumenie 66,07 GWh. Z tego blisko 41,82 GWh przypadło na energetykę wiatrową.
Ponadto operatorzy sieci dystrybucyjnych z własnej inicjatywy zastosowali w 2023 r. nierynkowe redysponowanie źródeł odnawialnych o łącznym wolumenie 4,16 GWh, przy czym dla źródeł fotowoltaicznych wyniosło ono prawie 3,23 GWh. Jednocześnie tylko trzech na blisko 200 OSD skorzystało w ubiegłym roku z tej procedury.
Jak zmniejszyć skalę redysponowania?
Urząd Regulacji Energetyki w swoim raporcie wymienia także działania podjęte w celu ograniczenia przypadków redysponowania jednostek wykorzystujących OZE lub wysokosprawną kogenerację. Miała temu służyć m.in. wdrożona w czerwcu 2024 r. reforma rynku bilansującego.
Ponadto, aby zmniejszyć skalę redysponowania OZE i kogeneracji, regulator wskazuje na potrzebę:
- rozwoju sieci OSD wszystkich napięć, w tym zwiększenia jej potencjału do obsługi OZE oraz przyłączania infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych;
- ustalenia katalogu usług elastyczności, a także wprowadzenia go do rozporządzenia wykonawczego oraz IRiESP;
- rozszerzenia nadzoru nad obsługiwanymi urządzeniami, m.in. w kwestii monitorowania stanu sieci oraz przepływów mocy i energii elektrycznej;
- usprawnienia systemów informatycznych wspierających działalność OSD, w tym wspomagających decyzje o zakupie usług elastyczności.
Rekompensaty za redysponowanie
Operatorom odnawialnych źródeł energii, których praca jest redukowana na skutek redysponowania zlecanego przez PSE, co do zasady przysługuje rekompensata za utracone przychody ze sprzedaży energii. Prawa do rekompensaty nie ma jednak, gdy rynkowe ceny energii w Polsce spadają poniżej zera, a takich przypadków w okresie wzmożonej generacji z OZE jest coraz więcej.
Więcej o mechanizmie redysponowania i rekompensat w rozmowie z Dariuszem Mańką, dyrektorem ds. prawnych i regulacji w Polskim Stowarzyszeniu Fotowoltaiki: Wyłączenia fotowoltaiki. O czym muszą pamiętać właściciele farm PV?
redakcja@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
