Miasta biorą pożyczki na zieloną transformację. Kto już skorzystał?
W Polsce od roku działa program wsparcia zielonych inwestycji w miastach – Instrument Zielonej Transformacji Miast (IZTM) prowadzony w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO). Jakie miasta skorzystały z zielonego finansowania?
Pożyczka wspierająca zieloną transformację miast przeznaczona jest dla jednostek samorządu terytorialnego i spółek komunalnych. Inicjatywa ma na celu wprowadzenie działań, które przyczynią się do „zazielenienia” terenów miejskich, łagodzenia zmian klimatu i adaptacji do nich, zmniejszenia poziomu zanieczyszczeń i przeciwdziałania utracie różnorodności biologicznej.
Pożyczką można zatem sfinansować: budowę i rewitalizację parków, przygotowanie terenów zielonych oraz inwestycje w samorządowe odnawialne źródła energii, zeroemisyjny transport publiczny (np. zakup pojazdów, budowę torów tramwajowych), termomodernizację oraz sieci wodociągowe i kanalizacyjne.
Kto otrzymał wsparcie z programu?
Podsumowanie efektów programu przedstawiono na konferencji zorganizowanej przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przy udziale Banku Gospodarstwa Krajowego. Wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jan Szyszko podkreślił, że flagowy instrument w części pożyczkowej KPO – Instrument Zielonej Transformacji Miast – jest atrakcyjny dla samorządów każdego szczebla, a zasady uzyskania funduszy są bardzo elastyczne.
W czasie trwania programu Bank Gospodarstwa Krajowego zawarł 179 umów o łącznej wartości 841 mln zł na finansowanie projektów wspierających zieloną transformację miast. Wśród miast, które sięgnęły po preferencyjną pożyczkę, są m.in. Warszawa, Kraków, Białystok czy Kielce.
Na przykład do Kielc trafi 14 mln zł. Środki przeznaczone zostaną m.in. na refinansowanie inwestycji w gospodarkę wodną, które miasto realizowało w ostatnich czterech latach. Pozwoli to oszczędzić na kredytach około 1 mln zł.
Z kolei w Kępnie podpisano umowy pożyczki dla dwóch projektów na łączną kwotę prawie 8 mln zł. W ramach zielonej transformacji miasta powstanie sieć wodno-kanalizacyjna grawitacyjna i tłoczna wraz z przepompownią. Druga z podpisanych umów dotyczy inwestycji związanej z zagospodarowaniem wody – jej oszczędnością i eliminacją nieefektywnego wykorzystania.
Do tej pory w ramach naboru otwartego złożono ponad 900 wniosków o pożyczkę z IZTM na kwotę 3,7 mld zł (z puli 40 mld).
Ile pieniędzy można otrzymać?
Budżet przeznaczony na pożyczkę wspierającą zieloną transformację miast wynosi 40 mld zł (8,9 mld euro). Minimalna wartość wniosku to 2 mln zł, a maksymalna – 500 mln zł. Jeden wniosek może obejmować kilka inwestycji, które po pozytywnym rozpatrzeniu mogą być finansowane na podstawie odrębnych umów pożyczek.
Pożyczki udzielane są nawet na 20 lat, a karencja w spłacie kapitału wynosi do 24 miesięcy od daty zakończenia realizacji inwestycji. W zależności od projektu i statusu podmiotu ubiegającego się o środki oprocentowanie pożyczki wynosi 0-1 proc. lub stopa referencyjna NBP obniżona o 1 pkt proc. W przypadku niektórych projektów możliwe jest również umorzenie 5 proc. kapitału pożyczki.
Pożyczka nie jest obarczona ani prowizją, ani opłatami za jej udzielenie i obsługę. Można z niej sfinansować do 100 proc. kosztów kwalifikowanych netto (bez VAT). Warunkiem jest posiadanie zdolności kredytowej do jej spłaty.
Gdzie złożyć wniosek?
Umowę o pożyczkę można zawrzeć do 31 sierpnia 2026 r. Nabór wniosków jest otwarty i realizowany w trybie ciągłym do momentu wyczerpania środków. Do końca 2027 r. pożyczkobiorcy mają czas na wypłatę środków. Do tego czasu muszą spełnić wszystkie wymagania związane z uruchomieniem pożyczki. Realizacja inwestycji musi zakończyć się przed 31 grudnia 2030 r.
Pożyczką może także sfinansować już rozpoczęte i zakończone projekty. Warunkiem jest, aby ich realizacji nie rozpoczęto przed 1 lutego 2020 r.
Wnioski o udzielenie pożyczki można składać elektronicznie w regionalnych oddziałach Banku Gospodarstwa Krajowego. Szczegóły dotyczące pożyczki i dokumentacja niezbędna do złożenia wniosku dostępne są na stronie internetowej banku.
KPO dla Polski
Po rewizji Krajowy Plan Odbudowy składa się z 57 inwestycji i 54 reform. Polska otrzyma z KPO w sumie 59,8 mld euro (257,1 mld zł), w tym 25,27 mld euro (108,6 mld zł) w postaci dotacji i 34,54 mld euro (148,5 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek.
Zgodnie z celami UE znaczna część budżetu KPO jest przeznaczona na cele klimatyczne (44,96 proc.) oraz transformację cyfrową (21,28 proc.).
Dotychczas uruchomiono 47 z 57 inwestycji (36 w części dotacyjnej i 11 w części pożyczkowej). Aktualnie trwają nabory w 19 inwestycjach, a kolejne nabory będą ogłaszane w najbliższym czasie.
Zainwestowano z PFR już prawie 7,6 mld złotych. Kolejne 40 mld zł, które Polska otrzyma niebawem, ma pomóc w płynnym finasowaniu ważnych inwestycji i projektów.
Katarzyna Poprawska-Borowiec
katarzyna.borowiec@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
