Rząd szykuje zmiany w cenach energii z morskich farmach wiatrowych
Ministerstwo Klimatu i Środowiska opracowało dwa projekty nowelizacji ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych, które wprowadzono do wykazu prac Rady Ministrów. Proponowane regulacje mają poprawić warunki rozwoju morskiej energetyki wiatrowej w Polsce i wprowadzić bardziej sprawiedliwe zasady wyznaczania ceny energii dla wytwórców.
Rządowe projekty nowelizacji ustawy o morskiej energetyce wiatrowej (offshore wind) pojawiły się jako dokumenty oznaczone numerami UD159 oraz UD162. Pierwszy z nich dotyczy głównie zmiany art. 31 ustawy z 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (MFW). To przepis określający wyznaczanie maksymalnej ceny, jaka może być wskazana w ofertach złożonych w aukcji przez wytwórców energii z morskich farm wiatrowych.
Kontrowersyjna cena dla wytwórców energii z MFW
Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 31 ustawy offshore wind minister właściwy do spraw klimatu, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw aktywów państwowych, ma wydać rozporządzenie określające maksymalną cenę – wyrażoną w zł/MWh – jaka może być wskazana w ofertach złożonych w aukcji przez wytwórców. W założeniu jest ona ustalana na poziomie uwzględniającym istotne parametry techniczne i ekonomiczne funkcjonowania MFW. Celem jest uniknięcie nadmiernego obciążenia końcowych odbiorców energii.
W ostatnich miesiącach trwały dyskusje nad wysokością maksymalnej ceny energii dla projektów tzw. drugiej fazy offshore w Polsce. W sierpniu Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przedstawiło projekt rozporządzenia, w którym zaproponowało kwotę 471,83 zł/MWh. Jednak po krytyce branży w październiku pojawiła się nowa propozycja – z maksymalną ceną na poziomie 512,32 zł/MWh. Więcej na ten temat w artykule: Ministerstwo podniosło cenę za energię wytworzoną w morskich farmach wiatrowych.
Propozycja MKiŚ: Cena zależna od parametrów farmy
Teraz w projekcie nowelizacji ustawy offshore wind zaproponowano zmianę dotychczasowej zasady wyznaczania wysokości ceny energii. Mianowicie dokument UD159 przewiduje wprowadzenie rozwiązania, które umożliwiałoby ustalenie odrębnych cen maksymalnych dla różnych obszarów/grup obszarów, na których budowane będą morskie farmy wiatrowe – zgodnie z zaleceniem Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z 30 października 2024 r.
„Obszary pod morskie farmy wiatrowe wyznaczone w załączniku 1 i 2 do ustawy offshore wind są zróżnicowane m.in. pod względem geofizycznym czy oddalenia od brzegu, co ma istotne znaczenie z punktu widzenia kosztów budowy i późniejszej eksploatacji morskich farm wiatrowych. Mając to na uwadze, niemożliwe jest wyznaczenie jednej ceny dla wszystkich tych obszarów, która nie powodowałaby nadmiernego obciążenia odbiorców końcowych albo nieuzasadnionego nadwsparcia dla projektów zlokalizowanych bliżej linii brzegowej” – czytamy w uzasadnieniu proponowanych zmian.
Nowe rozwiązanie ma pozwolić na osiągnięcie równowagi między rozwojem morskiej energetyki wiatrowej (MEW) a obciążeniem odbiorców końcowych oraz zapewnić poprawę efektywności kosztowej systemu wsparcia i możliwości konkurowania projektów z różnych obszarów morskich. Propozycją resortu klimatu jest wprowadzenie delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia umożliwiającego ustalenie odrębnych cen maksymalnych dla różnych grup obszarów.
„Jeżeli dla wszystkich, mocno zróżnicowanych projektów zostanie ustanowiona jedna cena maksymalna, wysoce prawdopodobne jest, że projekty z obszarów o wyższych kosztach nie przystąpią do aukcji. Taka sytuacja może oznaczać brak możliwości realizacji istotnej części projektów, a także wpływać na brak minimalnej wymaganej liczby 3 ofert w ramach danej aukcji. Z kolei określenie tylko jednej ceny maksymalnej, ale na poziomie wystarczającym dla pokrycia wyższych kosztów projektów morskich farm wiatrowych także może prowadzić do nieoptymalnych rozstrzygnięć, gdyż projekty mniej kosztochłonne będą mogły zgłaszać wyższe oferty cenowe niż w przypadku dostosowania ceny maksymalnej do różnych grup obszarów, a co za tym idzie otrzymają nieuzasadnione nadwsparcie” – wyjaśnia MKiŚ.
Poprawa warunków do rozwoju MEW w Polsce
Z kolei drugi projekt nowelizacji ustawy offshore wind – UD162 – ma wpłynąć na przyspieszenie realizacji i poprawę warunków inwestycyjnych dla projektów morskich farm wiatrowych. Ten dokument obejmuje propozycje zmian dotyczących szeregu obszarów MEW.
Projekt nowelizacji przewiduje następujące rozwiązania:
- zmiany w aukcyjnym systemie wsparcia – pierwsza aukcja ma się odbyć już w 2025 r., jednak opóźnienie wydawania pozwoleń lokalizacyjnych dla nowych projektów miało spowodować duże wyzwanie dla wytwórców, jeśli chodzi o spełnienie wymogów przystąpienia do tej aukcji. Wobec tego zaproponowano przesunięcie aukcji 2025 r. na pierwszą połowę 2026 r. w przypadku niewystarczającej liczby zaświadczeń o dopuszczeniu do aukcji. Kolejna propozycja to umożliwienie obszarom z pierwszej fazy offshore uczestniczenia w aukcjach w odniesieniu do niewykorzystanej mocy;
- pokrycie ujemnego salda w przypadku redysponowania MFW na zasadach rynkowych;
- sprzedaż energii w okresie rozruchu technologicznego MFW;
- umożliwienie mikroprzesunięć fundamentów morskich turbin wiatrowych lub stacji elektroenergetycznych;
- współdzielenie przez więcej niż jedną morską farmę wiatrową tej samej stacji elektroenergetycznej zlokalizowanej na morzu lub zespołu urządzeń służących do wyprowadzenia mocy lub ich elementów;
- niezbędne doprecyzowania w zakresie etapowania inwestycji;
- określenie czasu pracy w portach morskich lub bazach serwisowych;
- zmiany w regułach wydatkowych;
- modyfikacje redakcyjno-techniczne w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych.
Propozycje zmian objęły także szereg innych regulacji. Przewidziano m.in. wydłużenie terminu ważności pozwoleń i uzgodnień lokalizacyjnych dla morskich farm wiatrowych oraz zespołu urządzeń wyprowadzających moc, a także tworzenie stref ochronnych i stref bezpieczeństwa dla MFW.
Rodzaj instalacji i personel morskiej farmy wiatrowej
W projekcie nowelizacji odniesiono się także m.in. do kwestii klasyfikacji elementów MFW jako budowli.
„W przypadku kwalifikacji morskiej turbiny wiatrowej jako budowli budowa morskich farmach wiatrowych w Polsce może być pod istotną presją rynkową i czasową. Producenci turbin musieliby dostosować swoje procesy produkcyjne do wymogów, jakie obowiązywałyby jedynie w Polsce, co wymaga czasu i znaczących nakładów inwestycyjnych. Ze względu na dynamiczny rozwój morskiej energetyki wiatrowej na świecie obawiać się można presji priorytetyzowania mniej ryzykownych i problematycznych projektów w innych częściach EU lub świata. Mając na uwadze powyższe, konieczne jest doprecyzowanie definicji budowli i wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych” – wskazuje MKiŚ.
W dokumencie UD162 zaproponowano także definicję personelu do obsługi morskich farm wiatrowych.
Rybacy dostaną rekompensaty
Ponadto projekt zakłada wprowadzenie delegacji do wydania rozporządzenia w zakresie sposobu dokumentacji i obliczania ewentualnych rekompensat dla rybaków za straty związane z budową, eksploatacją i likwidacją morskich farm wiatrowych oraz rozporządzenia określającego szczegółowe warunki wykonywania rybołówstwa komercyjnego na obszarze MFW.
Szczegóły na temat proponowanych rozwiązań można znaleźć pod tym linkiem. Planowany termin przyjęcia obu projektów ustaw przez Radę Ministrów to czwarty kwartał 2024 r.
Według opracowanego przez rząd najnowszego projektu Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2040 r. w morskich farmach wiatrowych w Polsce ma być zainstalowane około 5,9 GW mocy w 2030 r. i 17,9 GW w 2040 r.
Barbara Blaczkowska
barbara.blaczkowska@gramwzielone.pl
© Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy Gramwzielone.pl Sp. z o.o.
